WHO-top in Cancun mislukt
De Mexicaanse badplaats Cancun, gekend als mondain ontspanningsoord voor rijke Amerikaanse toeristen, ontving van 10 tot 14 september een van de grootste symbolen van het kapitalisme: de conferentie van de Wereld Handels Organisatie (WHO). De uitkomst van de bijeenkomst bezorgde veel landen een onvergetelijke kater…
Nicolas Croes
De 146 leden van de opvolger van de GATT waren er samengekomen om de verdere vrijmaking van de wereldhandel weer op gang te brengen, ditmaal met een focus op landbouw en industrie. Voortbouwend op de Doha-maatregelen van 2001 zouden niet alleen douanerechten worden afgeschaft. Ook de "niet-getarifieerde handelsbarrières" kwamen aan bod, zoals het toekennen van verschillende importvergunningen per land of de beperkingen opgelegd door milieu-wetgevingen – een niet te onderschatten rem op het welzijn van het kapitalisme!
We zijn gewaarschuwd. Zoals de Belgische minister van Buitenlandse Handel, Fientje Moerman, het stelde: "De doorzichtigheid van de economische activiteiten is bij deze verzekerd. Als liberaal zal ik u niet verbazen door te zeggen dat de vrijhandel de beste manier is om de armoede terug te dringen." De huidige crisis van sommige van de beste leerlingen van de WHO, in Zuid-Amerika in het bijzonder, en de stijgende armoede gaan vreemd genoeg samen met de toenemende macht van deze organisatie. Dit bevestigt niet bepaald bovenstaande uitspraken. Diezelfde Fientje Moerman voegt toe: "Het is een leugen om te zeggen dat de WHO een instrument is van de multinationals."
Als het milieu en sociale kwesties toch geen prioriteiten waren op de Cancun-agenda – welke overheid houdt zich daar daadwerkelijk mee bezig? – is er toch iets belangrijks veranderd. De opkomst van de "G21", die landen "op weg naar ontwikkeling" als India en Brazilië groepeert, heeft de gevestigde hiërarchie – voornamelijk gedomineerd door de VS en de EU – flink dooreen geschud. Toch is deze groep er niet in geslaagd om een grondige kritiek te geven op de WHO. Ze ijverden voornamelijk voor een volledige afschaffing van subsidies in de geïndustrialiseerde landen en het openstellen van deze markten, voornamelijk op het vlak van de landbouw. Uiteindelijk is de top vastgelopen op een poging van voornamelijk de EU en Japan om een volledige vrijmaking van de competitie en de investeringen aan de onderontwikkelde kapitalistische landen op te leggen (de zgn. Singapore-kwesties).
Nog maar eens zitten de wolven elkaar op te eten. De wanhoopsdaad van een Koreaanse boer, die tijdens de protesten zelfmoord pleegde, staat symbool voor de verwarring bij brede lagen van de bevolking, die zich door de vrije markt-economie in de steek gelaten voelen.
