De arbeiders van de MIVB hebben zich door de bureaucraten van de ACOD in de luren laten leggen voor wat betreft de CAO 2003-2004. Aanvankelijk was er de eis voor een loonsverhoging van 75 euro per maand. Tijdens de onderhandelingen is gebeurd wat vaak gebeurt: de directie heeft haar eisenpakket op tafel gelegd en heeft dat met de medewerking van het vakbondsapparaat opgelegd.
Een correspondent
Het is een roemloze terugtocht op sociaal vlak: de eis van 75 euro is in het water gevallen, wie nu bij het bedrijf komt werken, wordt aangenomen onder een minder gunstig statuut.
Maar de grootste stap achteruit is er op vlak van de arbeidsduur. Gedurende lange tijd legde de 8-urenregel de arbeidsdag vast: een rit van bus of tram gedurende pakweg 7u42 werd beschouwd als een arbeidsdag van 8 uur. De directie moest het zo regelen dat het uurrooster van een conducteur overeenkwam met een 8-urendag. De gemiddelde arbeidsduur per week was 37u30, de arbeiders hadden recht op 16 extra verlofdagen arbeidsduurvermindering (ADV). De nieuwe overeenkomst veegt de 8-urendag van tafel en installeert de berekening van de arbeidstijd op jaarbasis, ’t is te zeggen op basis van de optelling van alle uurroosters van een jaar en van een gemiddelde. Concreet betekent dit dat, in functie van de uurroosters, bepaalde conducteurs hun ADV-verlofdagen zullen verliezen. Bovendien is een private gezondheidsverzekering geïnstalleerd (verplicht voor alle arbeiders met een contract van onbepaalde duur). De jaarlijkse kost voor de MIVB is geplafonneerd op 2,1 miljoen euro en vervangt elke andere tussenkomst van de MIVB.
Met welke goocheltruc is het ACOD-apparaat erin geslaagd dit te doen slikken door de arbeiders? De meerderheid van de delegees hadden zich verzet tegen het voorstel, maar hebben niet kunnen stemmen. Enkel de hoofddelegees van ieder depot hebben kunnen stemmen. De stemmen werden geteld door op bureaucratische wijze (de arbeiders werd niet om hun mening gevraagd) bij iedere hoofddelegee een aantal stemmen te voegen dat gelijk was aan het aantal vakbondsleden in zijn depot. Er werd met andere woorden gestemd volgens de kapitalistische regels in een beheerraad: iedereen heeft stemrecht naargelang het aantal aandelen die hij/zij bezit. In de plaats van arbeidersdemocratie, past men de kapitalistische democratie toe.
Arbeidersdemocratie had ten eerste vereist dat de arbeiders correct werden geïnformeerd over het voorstel tot overeenkomst, via algemene vergaderingen in de depots. Vervolgens hadden de arbeiders moeten kunnen stemmen, hetzij via een geheim stembiljet, hetzij door afgevaardigden te kiezen voor een regionaal congres dat zich moet uitspreken over de overeenkomst (op basis van bijvoorbeeld een mandaat per 50 vakbondsleden). In plaats daarvan hebben enkele hoofddelegees die dicht bij het apparaat staan op bureaucratische wijze gestemd zonder rekening te houden met de basis en de andere delegees. We moeten hieruit lessen trekken voor de toekomst.
