Vandaag wordt de kaap van 100 dagen zonder regering genomen. De koninklijke verkenner Herman Van Rompuy blijft intussen het terrein aftasten en zoeken naar een mogelijke uitweg uit de politieke crisis. De tegenstellingen tussen de verschillende partijen blijven groot. Wordt het vorige record van 147 dagen regeringsvorming gebroken?
Onmiddellijk na de verkiezingen schreven we op deze site reeds dat de regeringsvorming bijzonder moeilijk zou worden en dat er na een crisis mogelijk zou moeten worden uitgekeken naar een tripartite met de sociaal-democratie erbij. Elio Di Rupo laat die optie open en ook Johan Vande Lanotte liet reeds een ballonnetje op in die richting. Maar zelfs dan kan het nog enige tijd duren vooraleer een nieuwe regering kan worden gevormd. Het record van 1987-88 evenaren, zou bijgevolg geen probleem mogen zijn.
Als er dan toch een regering wordt gevormd, zal dit geen sterke regering zijn. De onstabiliteit die vandaag het politieke toneel domineert, zal ongetwijfeld na een regeringsvorming niet zomaar verdwijnen. De mogelijkheid van een tijdelijke en onstabiele regering die er in 2009 de brui aan geeft om de verkiezingen op verschillende niveaus te laten samenvallen, is dan erg reëel. Ook Dehaene bracht dit reeds naar voor in zijn uitgelekte nota’s.
Het belangrijkste struikelblok op dit ogenblik wordt gevormd door de communautaire tegenstellingen. Achter die tegenstellingen bevindt zich een neoliberale eenheidsworst. Maar de communautaire tegenstellingen die werden versterkt in de verkiezingscampagnes hebben de te ontwarren politieke knoop bijzonder ingewikkeld gemaakt. Zeker met de nationalistische kartelpartners bij de twee grootste rooms-blauwe formaties (N-VA bij CD&V en FDF bij MR kwamen versterkt uit de verkiezingen) is het niet evident om tot een oplossing te komen.
De druk van het patronaat neemt nochtans toe. Bedrijfsleiders en patroonsorganisaties dringen er op aan dat er snel een regering wordt gevormd. Enkel dan kan de concurrentiepositie gevrijwaard worden en kan werk worden gemaakt van de door het patronaat geëiste “hervormingen” (lees: besparingen en aanvallen). En daarover bestaat weinig controverse onder de rooms-blauwe partijen. Enkele VLD-kopstukken haalde dan wel uit naar het “gauchistische” karakter van CDH, maar de Franstalige christen-democraten weerlegden dit meteen met hun steun aan de retoriek van de Waalse regering rond een nieuw “sociaal pact” (om wilde stakingen tegen te gaan…) of met haar houding tegenover de chantage van Ryanair op de luchthaven van Charleroi.
De moeilijke regeringsvorming vandaag is het resultaat van het web dat de partijen zelf hebben gesponnen. Om het asociale karakter van hun beleid te verbergen, werd het communautaire boven gehaald. Nu zal er heel wat “verkenning” of “ontmijning” aan te pas komen, vooraleer een voldoende technisch en ingewikkeld compromis wordt gevonden dat voor alle partijen aanvaardbaar is. De crisis wordt bovendien versterkt door de politieke volatiliteit die op 10 juni duidelijk werd, maar die ongetwijfeld ook zal meespelen bij de verkiezingen van 2009. Dit alles maakt het weinig waarschijnlijk dat het snel tot een nieuwe regering komt.
