Het voorbeeld van Wal Mart

Wereldwijd is Carrefour, ondanks haar aanwezigheid in 29 landen, slechts de nummer twee op de distributiemarkt. Het moet de Amerikaanse multinational Wal Mart nog laten voorgaan. Dat bedrijf is sinds 2003 zelfs in het algemeen het grootste bedrijf ter wereld. De omzet van Wal Mart is groter dan het BBP (Bruto Binnenlands Product) van zo’n 150 landen ter wereld.

De eerste Wal Mart opende de deuren in 1962 in de achtergestelde en landelijke Amerikaanse deelstaat Arkansas. Gedurende dertig jaar is Wal Mart blijven werken aan een opmars in de VS. Het verpletterde de concurrentie. Sinds begin jaren 1990 heeft het ook Canada en Latijns- Amerika veroverd. Daarna begon Wal Mart ook activiteiten op te zetten in China, Duitsland en Groot-Brittannië. Carrefour is dan misschien wel in meer landen actief als Wal Mart, dat laatste bedrijf heeft wel meer klanten. Het beschikt over een immens aantal klanten, in de VS alleen al zijn er 100 miljoen klanten die zich herkennen in de slogan “everyday low prices” (elke dag lage prijzen).

De prijzen bij Wal Mart zijn effectief gemiddeld 14% lager dan bij de concurrenten. Hoe is dat mogelijk? Dankzij het “Wal Mart model” waar de concurrenten stikjaloers op zijn. Uiteraard wordt dit model nu steeds meer overgenomen door andere multinationals. Het vertrekpunt zijn de lage lonen van de 1,3 miljoen werknemers van Wal Mart in de VS en uiteraard ook bij de vele toeleveranciers en onderaannemers.

In 2004 verdiende een gemiddelde werknemer van Wal Mart 13.861 dollar in 2004, topman Lee Scott daarentegen verdiende 27 miljoen dollar in hetzelfde jaar… Wal Mart doet steeds meer beroep op goedkope leveranciers in China (elektronica) of Bangladesh. Wal Mart alleen staat in voor 14% van de textielexport van dat land naar de VS. Het feit dat de arbeidsomstandigheden in die textielbedrijven vergelijkbaar zijn met de 19de eeuwse omstandigheden hier, doet er voor de directie van Wal Mart natuurlijk niet toe.

Door goedkope leveranciers in te zetten, worden kosten bespaard. Naast de negatieve sociale gevolgen van deze werkwijze zijn er ook de ecologische consequenties. Het transport over zee, met vliegtuigen en over de weg neemt immers sterk toe om dit model draaiend te houden. 7.000 grote trucks van het bedrijf rijden 24 uur op 24 rond om de rekken gevuld te krijgen in de 5.000 hypermarkten. Dat is echter geen zorg voor het bedrijf.

Om het model te laten draaien zonder problemen, is er een verbod op syndicale activiteiten in de onderneming. Regelmatig worden arbeiders afgedankt omdat ze lid zijn van de vakbond. Een aantal vestigingen van het bedrijf werden na vakbondsactiviteiten zelfs gesloten om een voorbeeld te stellen aan het personeel en om “besmetting” in andere vestigingen te vermijden.

Het “Wal Mart model” is een prototype van het ultraliberale Amerikaanse model dat mee mogelijk werd dankzij president Reagan en diens opvolgers. Zoals George Bush sr in 1992 reeds stelde: “Het succes van Wal Mart is het succes van de Verenigde Staten.”

Delen:
Printen:
Voorpagina van De Linkse Socialist