74 dagen na de verkiezingen, na vijf weken onderhandelen, moest Leterme zijn nederlaag toegeven. Wat nu zal gebeuren is nog onduidelijk. De meeste media verklaarden dat een roomsblauwe regering de voorkeur bleef genieten, maar overal kwamen ook opnieuw de lijstjes met alternatieven tevoorschijn.
Anja Deschoemacker
In feite heeft de heersende klasse op 10 juni een enorm – en onverwacht – cadeau gekregen: voor het eerst in 20 jaar kon een regering worden gevormd zonder de Franstalige sociaal-democratie. MR-leider Reynders kraaide victorie en dacht dat zijn argument – “een regering zonder PS is een staatshervorming op zich” – afdoende was om CD&V af te laten zien van haar communautaire eisen.
Als je de redenen pro staatshervorming die werden opgegeven bij de Vlaamse middenstandsorganisatie Unizo – in de voorste rangen voor de regionalisering van de arbeidsmarktpolitiek – herbekijkt, dan zou dat ook zo moeten zijn. Unizo wil, net als de andere patroonsorganisaties, een “modernisering van de arbeidsmarkt” (lees: afbouw van de verworvenheden van de arbeidersbeweging), maar denkt die sneller te kunnen verkrijgen met een regionalisering. Dan kan Vlaanderen versneld haar arbeidsmarkthervorming opdrijven en afwerken en daarna kan Wallonië nog zwaarder onder druk worden gezet. De logica van Reynders is dat je dit nu meteen in het hele land kunt doen.
Maar zo gemakkelijk is het natuurlijk niet. Bovendien is de MR niet noodzakelijk in staat om van de arbeidersbeweging dezelfde toegevingen af te dwingen als de PS. Iedereen verwachtte voor de verkiezingen dat de volgende regering gedomineerd zou worden door enerzijds CD&V en anderzijds PS. De PS zou in zo’n geval een sociale compensatie vragen voor een staatshervorming, die ook voldoende omkleed zou moeten zijn door toegevingen aan de Franstalige eisen. De PS zou daarin ongetwijfeld gevolgd worden door CDH en Ecolo.
En dus bleef men aan de politieke top verder uitkijken naar een verdere regionalisering – of “responsabilisering” – om harder, dieper en structureler te kappen in de sociale uitgaven. Het was het enige scenario waarop de Vlaamse would-be regeringspartijen zich hadden voorbereid. Maar toen kwamen de verkiezingsuitslagen… CD&V, en zeker Leterme zelf, had echter té hard om een staatshervorming geroepen, om dat zomaar tot niets of nauwelijks iets te laten herleiden.
En dus zit men vast, met enerzijds Vlaamse partijen die harde beloften hebben gedaan en iets moeten binnenhalen – minstens de splitsing, mét compensaties welteverstaan, van BHV – en anderzijds Franstalige partijen voor wie een grote communautaire knieval zonder de PS feitelijk tot politieke zelfmoord in de regionale verkiezingen in 2009 zou leiden. Dit is niet de eerste communautaire crisis in België en het zal ongetwijfeld ook niet de laatste zijn. Uiteindelijk zal een compromis gevonden worden – ongetwijfeld zeer ingewikkeld en technisch – omdat alle in het parlement vertegenwoordigde partijen (ook zij die in geen enkel mogelijk regeringsscenario genoemd worden, namelijk Vlaams Belang en Lijst Dedecker) ervan overtuigd zijn dat de neoliberale politiek moet worden verder gezet.
LSP/MAS is nooit de verdediger geweest van het unitaire koninkrijk België, dat trouwens nooit een staat in dienst van de werkende bevolking is geweest. Wij steunen terechte communautaire eisen die het gevolg zijn van de reactionaire politiek van de Belgische burgerij. Het communautair gestook van de would-be regeringspartijen en de zogenaamde oppositie heeft daar echter niets mee te maken, hun enig doel is verdeeldheid zaaien onder de werkenden in de hoop daarmee een nog harder beleid in dienst van de rijken mogelijk te maken. Voor het opheffen van onderdrukking, ook op basis van taal of afkomst, kunnen de werkenden niet rekenen op de politieke lakeien van de burgerij, of die nu Vlaams, Waals of Brussels zijn, maar enkel op zichzelf door zich onafhankelijk van de burgerij te organiseren.
