DE ENKELE MAANDEN die ons scheiden van de verkiezingen zijn wellicht slechts een voorsmaakje van wat er na de verkiezingen zal gebeuren, en nu al reageert het vakbondsapparaat verdeeld. Het resultaat van de regionale verkiezingen zal een effect hebben op de strijdbaarheid van de vakbonden. In Vlaanderen zitten de 4 belangrijkste partijen nek aan nek in de peilingen (VLD, CD&V-NVA, SP.a-Spirit, Vlaams Blok), met het nieuwe kartel CD&V-NVA – met een nationalistische en soms zelfs separatistische ondertoon – op kop.
Vincent Devaux
In Wallonië ligt de PS op kop, gevolgd door de liberale MR. CDH (christen-democraten) en Ecolo (groenen) verliezen nog enkele pluimen. Er kan nog veel gebeuren voor de verkiezingen, zoals de recente actualiteit aangaf. De "vergeetachtigheid" van Daniel Ducarme en Richard Fourneaux (MR) over hun belastingen is koren op de molen voor extreem-rechts, zonder dan nog te rekenen met de chaos bij de VLD en de giftige aanvallen tussen CDH en MR. In Wallonië houdt de PS voorlopig stand. In elk geval zullen de economische crisis en de maatregelen van de regering een druk aan de basis van de vakbonden ontwikkelen.
Communautaire spanningen
De spanningen worden nu al duidelijk tussen de Nederlandstalige en Franstalige vleugel van de socialistische vakbond. Syndicale verantwoordelijken van het Franstalige FGTB beklagen zich, onder druk van de basis, over de ruimte die Mia De Vits hen laat om zich te distanciëren van de maatregelen van SP.a-PS in de regering. Het gerucht dat De Vits zou plaatsnemen op een Europese SP.a-lijst is een uitdrukking van de toenemende spanningen binnen de vakbond.
Een mogelijk vertrek van De Vits kan misschien tijdelijk de spanningen temperen, maar uiteindelijk zijn die afhankelijk van de verdere ontwikkeling van de sociale en economische situatie. De tegenstellingen tussen de basis en de vakbondstop zullen naar voor komen op het moment dat de regering maatregelen neemt om haar schade tegenover de buurlanden – waar er reeds massale besparinsprogramma’s werden doorgeduwd – in te halen.
In tegenstelling tot het verleden bevinden we ons niet meer in de situatie van een almachtige christen-democratie, waarbij die steunde op haar christelijke vakbondsvleu-gel om haar politiek door te voeren.
ACV: handen vrij
Het ABVV is in haar bureaucratische leiding verbonden met de SP.a van Stevaert, vertegenwoordiger van het "Blairisme", en wil geen stokken in de wielen steken van de sociaal-democratische vrienden in de regering. We moeten dus niet van het ABVV verwachten dat het de strijd zal beginnen. Het ACV/CSC, daarentegen, heeft de handen meer vrij om zich te verzetten tegen de aanvallen van de regering, die in alle hevigheid zullen losbarsten in het najaar.
De maatregelen van Vandenbroucke tegen de werklozen werden langs de kant van het Franstalige FGTB onderworpen aan een lange reeks kritieken, vooral met de bedoeling om druk te zetten op de PS. Op verschillende plaatsen in Wallonië en Brussel hebben er al acties van het FGTB plaatsgevonden tegen de maatregelen van Vandenbroucke. Een dergelijke reactie was er nog niet langs Nederlandstalige kant.
Tegelijkertijd zien we vandaag een grotere strijdbaarheid bij de christelijke vakbond. In de non-profit waren er de verschillende acties en betogingen van de LBC. Het mislukken van de onderhandelingen tussen de vakbonden, CGSP (ACOD) en CSC (ACV), en Christian Dupont (PS), de Franstalige minister van Openbaar Ambt, over de lonen van de leerkrachten tot in 2010 zou ook kunnen leiden tot stakingen in het onderwijs in maart.
Delen van het Franstalige FGTB hebben duidelijk blijk gegeven dat ze genoeg hebben van de slaafse volgzaamheid van de vakbondstop tegenover de sociaal-democratie. Het is niet uitgesloten dat er zich een ongelijke sociale strijd ontwikkelt langs Franstalige en Nederlandstalige kant.
De sociale omstandigheden in Wallonië, waar de werkloosheid vandaag al veel hoger ligt, en de meer verankerde tradities van syndicale strijd kunnen tot meer vrijgevochten bewegingen – bewegingen die de vakbondsbureaucratie ontsnappen – leiden dan in Vlaanderen. Doorheen die strijd, ook al is dit perspectief niet met 100% zekerheid te voorspellen, is het niet uitgesloten dat we gaan naar een splitsing van het socialistische vakbondsapparaat.
