In juni raakte bekend dat een man overleden was nadat hij niet binnengeraakt was bij de noodcentrale op het nummer 112. Een wachttijd van meer dan vier minuten kan levens kosten. Bij zowat elk geval van uitzonderlijk noodweer worden de diensten overstelpt. Maar ook in ‘normale’ omstandigheden weegt het personeelstekort. We spraken hierover met Ann, afgevaardigde van ACOD in de noodcentrale van Leuven.
Kan je de werking van de noodcentrales kort voorstellen?
“Ongeveer tien jaar geleden werd beslist om de oproepen door burgerpersoneel te laten beantwoorden, voordien gebeurde dit door de politie. Er was het project om in heel Europa het overkoepelende nummer 112 te gebruiken voor noodoproepen. Dit vereist natuurlijk multidisciplinair personeel dat de juiste hulp kan aansturen.
“Alleen ontbrak het in België aan geld en een visie om tot één performante dienst te komen. De ministers volgden elkaar op en met hen ook de opeenvolgende voorstellen. Maar ondertussen zijn er nog steeds twee nummers operationeel: 100 (ziekenwagens en brandweer) en 101 (politie). In Leuven zitten we samen in één meldkamer, elders is dat niet het geval. Wie 112 belt, komt eerst bij de dienst 100 terecht omdat eventuele dringende medische zorg voorgaat.”
Wat zijn de voornaamste problemen op de werkvloer?
“Het tekort aan collega’s. Op mijn dienst is het kader niet ingevuld. We zijn niet met de voorziene 28 collega’s maar met slechts 21. Dit leidt tot een hogere werkdruk en regelmatig een tekort aan mensen, wat zich zeker laat voelen bij grotere problemen zoals noodweer. Door de werkdruk is het ziekteverzuim groot en vertrekken mensen als ze een andere job vinden.
“Onlangs hoorde ik bij de collega’s van de 100 dat er op een zondagnacht slechts één iemand was om de dienst te verzekeren. Dat is onverantwoord! Uiteindelijk werd na lang rondbellen een tweede persoon gevonden. Het is al gebeurd dat iemand uit West-Vlaanderen moest invallen omdat er niemand anders was. Als er enkele collega’s op vakantie zijn, terwijl anderen ziek werden door de werkdruk en nog anderen al veel te veel moesten invallen, wordt het erg moeilijk om toch iemand te vinden om de dienst te verzekeren. Beeld je maar eens in dat twee personen op de dienst 100 moeten omgaan met de reacties op een ernstig incident zoals een aanslag…
“Een oproep die niet snel beantwoord wordt wegens een tekort aan call takers kan levensbedreigend zijn. Dat zagen we met het voorbeeld dat in juni in de media kwam: een man probeerde tevergeefs naar een noodnummer te bellen, raakte niet binnen en overleed. Dergelijke voorbeelden komen wellicht niet altijd in de media, het GSM-verkeer van een overledene wordt niet altijd gecontroleerd. Met het personeelstekort zullen er nog slachtoffers vallen.”
Deze zomer kwam het personeelstekort in de media, hoe reageert de minister daarop?
“Minister Jambon en zijn kabinet ontkennen het probleem niet. Dat is al iets. Ze zeggen telkens dat de problematiek bekend is en dat er aanwervingen bezig zijn. Maar daar weten wij niets van.
“Vroeger was er minstens één keer per jaar regionaal sociaal overleg via het Basis Overleg Comité (BOC) voor het personeel van de 100 en een BOC voor het personeel van de 101. Sinds het aantreden van de huidige regering is dit in de Nederlandstalige noodcentrales niet meer het geval. Eigenlijk is er geen enkel overleg. De reden hiervoor is dat de administratie geen personeel meer heeft om zo’n BOC voor te zitten en het is moeilijk om dergelijk personeel te vervangen. Er is enkel sporadisch nationaal overleg. De laatste geplande vergadering was op 22 maart, de dag van de aanslagen. Om evidente redenen is daar niet veel uitgekomen.
“Ondertussen blijven we maar wachten op de dringende versterking. We zitten op ons tandvlees. Dit zorgt voor ongenoegen, maar dit blijft vaak beperkt tot de eigen centrale of zelfs de eigen ploeg. De werkdruk en het personeelstekort ondermijnen onderlinge solidariteit en een bredere kijk op het volledige beleid van deze regering. Het aanslepende personeelstekort en de weigering om daar iets aan te doen, maken nochtans duidelijk hoe weinig deze regering bekommerd is om zowel het personeel van de noodcentrales als de bevolking die moet kunnen rekenen op een goede werking van deze levensbelangrijke dienst waar elke seconde het verschil kan maken.”
Dit artikel verscheen in maandblad ‘De Linkse Socialist’. Steun ons en neem een abonnement op deze krant!
