Na acht maanden van moeizame onderhandelingen is er dan uiteindelijk toch een voorakkoord inzake het ondernemingsplan voor de NMBS.
Een correspondent
Tegen eind 2005 blijven er 38.000 posten in het personeelskader over. Er werd een regeling uitgewerkt voor vrijwillig vertrek op 55 jaar met 25 jaar dienst aan 75% van het brutoloon voor de laagste rangen en op 57 jaar met 25 jaar dienst aan 65 % voor de andere rangen. Op het eerste zicht ziet het er ‘zacht’ uit. Vinck krijgt een personeelsvermindering, meer flexibiliteit en reconversie. De vakbonden hebben het oorspronkelijk cijfer van 10.000 kunnen terugbrengen tot 3000. Maar laat ons eens van dichterbij gaan kijken. Eerst en vooral gaat dit akkoord maar tot 2005, dan wordt een nieuw plan opgesteld. Vinck heeft al laten weten dat er nog meer banen zullen sneuvelen. Van 41.000 naar 38.000 is een doodeenvoudig rekensommetje. Vreemd genoeg wordt er ook niet gesproken over de nog bijkomende aanwervingen (ongeveer een duizendtal) voor een aantal functies. En in de periode tussen de aankondiging van 10.000 banen minder en het voorakkoord nu, zijn al mensen op pensioen gegaan, ook op brugpensioen, want de regeling die er is voor de laagste rangen, is in feite al een paar maanden van kracht. Als je dit alles bij elkaar telt, ( van +- 42.000 in juni 2003 + 1000 aanwervingen naar 38.000) dan ben je niet veraf van de 4500-5000 die eerst vooropgesteld werden. Door de manier waarop de zaken nu voorgesteld worden, komen zowel de vakbonden als Vinck er goed vanaf. Het lijkt alsof Vinck bereidt is toegevingen te doen en alsof de vakbonden het maximum uit de brand gesleept hebben. Het ‘zachte akkoord’ vandaag zal in 2005 gebruikt worden om de broeksriem verder aan te halen.
Over de flexibiliteit ( bv. machinisten zullen meerdere taken moeten uitvoeren,…) veranderingen in het arbeidsregime (collectief verlof in werkplaatsen, periodes invoeren waarin je geen verlof kan krijgen, andere werkuren,…) en de reconversie van een geschatte 2000 spoorarbeiders ( herscholing voor een andere functie of in een andere streek gaan werken) is er nog geen akkoord. Dit werd wijselijk doorgeschoven naar de paritaire comités. Volgens de onderhandelaars omdat het over zeer technische aspecten gaat. Volgens ons omdat dit de achterblijvers aanbelangd en die zouden wel eens tot actie kunnen overgaan als er aan hun arbeidsverworvenheden geraakt wordt. En met de verkiezingen voor de deur kunnen ze dit uiteraard missen als kiespijn. Het was trouwens op voorhand afgesproken dat ze begin maart een voorakkoord moesten hebben om tegen eind maart – lang genoeg voor de verkiezingen – een definitief akkoord te hebben.
Voor de verdere uitwerking van die maatregelen zal het dan ook wachten zijn tot na de verkiezingen.
Om eind maart tot een totaalakkoord te komen, moet nog een knoop doorgehakt worden: de opsplitsing van de NMBS in een infrastructuurbeheerder en een een spooroperator. Waarschijnlijk zullen beide toch ondergebracht worden in een holding. Cruciaal daarin zijn voldoende garanties voor het behoud van de eenheid van statuut en de eenheid van sociale dialoog.
Deze beide akkoorden worden op 11 maart voorgelegd aan de achterban van de vakbonden. Bij het ACOD wordt het plan door de gewestelijke secretarissen lauw en kritisch onthaald, maar niet volledig afgeschoten. Bovy van ACV-transcom heeft het er iets moeilijker mee om een plan te verdedigen dat tot banenverlies leidt.
Zelfs als de achterban het akkoord goedkeurt, kan de stemming snel omslaan als er meer duidelijkheid komt over de uitwerking in de paritaire comités van de voorgestelde maatregelen. Het is niet uitgesloten dat dit een zachte ‘move’ naar een hete herfst wordt.
