De voorverkiezingen zijn achter de rug en het Amerikaanse establishment likt haar wonden. Bij zowel de Democratische Partij als de Republikeinen hebben de voorverkiezingen grote zwaktes blootgelegd. Kandidaten die werden gezien als vertegenwoordigers van het establishment waren onpopulair. Beide ‘winnaars’, Clinton en Trump, worden gehaat door een significant deel van de bevolking. Het gebrek aan enthousiasme voor de kandidaten zal wellicht voor een historische lage opkomst zorgen in november. Clinton zal met de steun van het establishment de verkiezingen wellicht vlot winnen. Het zal echter een pyrrusoverwinning zijn. Een overwinning enkel omdat nog meer mensen Trump verafschuwen dan dat ze Clinton wantrouwen. Dé ontwikkeling van deze verkiezingen is echter de steun die de onbekende, grijze senator uit Vermont, Bernie Sanders, kreeg. Blijft het bij deze ene campagne of komt er een vervolgverhaal?
Artikel door Bart Vandersteene uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De nominatie van de rechtse populist Donald Trump bij de Republikeinse Partij is niets minder dan een politieke aardverschuiving. Het is een teken aan de wand van hoe een groot deel van de kiezers volledig vervreemd is van haar politieke vertegenwoordigers. De reden daarvoor is de dramatische ineenstorting van de “Amerikaanse Droom.” Deze vormde voordien het bindmiddel tussen de elite en de werkende bevolking. Maar die droom ligt aan diggelen. De ongelijkheid op vlak van inkomen en rijkdom tart de verbeelding.
Volgens Larry Summers, econoom en minister van Financiën tussen 1995 en 2001 onder Bill Clinton, zou elke familie die bij de 80% armsten behoort 11.000 dollar extra jaarinkomen hebben mocht de inkomensverdeling dezelfde zijn als in 1979. En de rijkste 1% zou 750.000 dollar minder per jaar hebben. Het versluizen van een enorme hoeveelheid rijkdom van de armen en de gewone bevolking naar de superrijken heeft een dramatische impact op vele vlakken, waaronder ook gezondheid. De levensverwachting van de armsten is veel lager door een gebrek aan toegang tot degelijke gezondheidszorg, kwaliteitsvolle voeding, gezonde leefomgeving, … In 1979 leefden de 10% rijksten 1 jaar langer dan de 10% armsten. Vandaag is het verschil voor Amerikanen geboren in 1950 14 jaar voor mannen en 13 jaar voor vrouwen. De negatieve impact van het neoliberalisme op de levenskwaliteit is groot. Beide partijen worden terecht verantwoordelijk geacht voor deze ontwikkeling.
De dreiging van Trump
De rechts-conservatieve en racistische ideeën die door Trump centraal op de politieke agenda werden geplaatst, zijn een bedreiging voor de sociale vooruitgang in de VS.
De Republikeinse partij heeft de weg voor een kandidaat als Trump voorbereid door jarenlang de racistische en seksistische kaart te trekken om het ongenoegen in de samenleving te vertalen. Nu zit de partijleiding met een probleem. Op 22 juni schreef de New York Times: “De Republikeinen maken zich zorgen omdat ze met een historische ‘loser’ opgescheept zitten. Trump’s racistische commentaren over een federale rechter die zich moet uitspreken in een zaak tegen de Trump University, de felicitaties aan zichzelf omdat hij de massaschietpartij in Orlando zou hebben voorspeld en zijn insinuatie dat de Amerikaanse moslims en president Obama op een bepaalde manier betrokken zijn bij binnenlandse terroristische samenzweringen, hebben ertoe geleid dat veel Republikeinen ervan overtuigd zijn dat Trump nooit hun hoop zal inlossen om een verstandiger presidentskandidaat te worden.”
Veel Republikeinse politici staan voor een verscheurende keuze. Ofwel distantiëren ze zich van Trump in de hoop hun eigen zetel te behouden, maar daarmee verzwakken ze de partij. Ofwel steunen ze Trump om de partij-eenheid te bewaren, maar dan dreigen ze hun eigen zetel in het parlement te verliezen. Het establishment heeft haar keuze al lang gemaakt. Zij zal Clinton steunen als een meer betrouwbare en stabiele vertegenwoordiger. En wanneer het nodig zou blijken, zullen ze alle registers opentrekken om Trump te doen verliezen.
Nog eens voor het minste kwaad kiezen?
Sinds duidelijk werd dat Bernie de voorverkiezingen niet meer kon winnen, is er een enorme druk op zijn campagne om de rangen van de Democraten te sluiten. De Trump-dreiging is het enige argument dat werkt om op te roepen voor Clinton. Helaas zal Bernie Sanders die richting uitgaan.
Veel activisten die hun hoop in Bernie hadden gesteld om een einde te maken aan de politiek ten voordele van een kleine elite zijn daar echter niet langer toe bereid.
Voor Clinton stemmen om Trump te stoppen, bestendigt het probleem in plaats van het op te lossen. Veel Amerikanen zijn de klassieke politiek kotsbeu en haten alle politici van beide partijen vanwege hun rol om de rijke elite te dienen. Kshama Sawant, het socialistisch gemeenteraadslid in Seattle, lanceerde een petitie om Bernie Sanders op te roepen om als onafhankelijke kandidaat verder te gaan. Op enkele weken tijd verzamelde de petitie meer dan 115.000 handtekeningen.
Nog eens vier jaar Clinton zal de dreiging van rechts-populisme enkel doen toenemen. Bernie heeft een indrukwekkende opstandige campagne gevoerd, en dit op het vijandig terrein van de Democratische Partij. De massabeweging rond z’n kandidatuur is te belangrijk om ze te laten stranden bij Hillary Clinton. Bernie Sanders haalde 12 miljoen stemmen, won in 22 staten en financierde een professionele campagne zonder één dollar steun van het bedrijfsleven. Deze ervaring is het beste bewijs dat de VS meer dan klaar is voor een nieuwe partij, een partij voor de 99%. Het is de enige kans om Trump en het rechts-populisme te stoppen.
