De media zijn scherp voor het spoorpersoneel. “Weeral staking”, roepen ze. Het is inderdaad erg dat het spoorpersoneel opnieuw tot acties gedwongen wordt door een schandalige beslissing van de directie om eenzijdig, dus zonder overleg, de arbeidsduur te verlengen. Het spoorpersoneel werkt zich dagelijks de naden uit het lijf om met gebrekkige middelen zoveel mogelijk dienstverlening georganiseerd te krijgen. En wat krijgt het in ruil voor al die inspanningen? Vuistslagen in het gezicht door een directie voor wie de reizigers en de dienstverlening duidelijk geen prioriteit zijn.
De acties begonnen gisteren spontaan toen een omzendbrief verspreid werd waarin de directie bekend maakte dat de arbeidsduur verlengd wordt door het aantal kredietdagen terug te brengen. Kredietdagen zijn vergelijkbaar met arbeidsduurverminderingsdagen (ADV) in de private sector. Toen de officiële wekelijkse arbeidsduur werd teruggebracht van 40 naar 36 uur, werd de reële wekelijkse arbeidsduur niet aangepast maar kwamen er compensatie- en kredietdagen. Alles afpakken, kan de directie niet. Het gemiddelde van 38 uur per week werken is voorlopig nog steeds de norm. Maar nu wil de directie toch wat knabbelen aan de kredietdagen. Misschien dacht ze: aangezien veel personeelsleden door de werkdruk achterstallige dagen hebben staan, kunnen we de achterstand beter wegwerken door kredietdagen te schrappen?
De woede zit diep en wordt nationaal gedeeld. Gisteren begon de staking in de werkplaatsen, onder meer in Salzinnes, Kinkempois (Luik), Mechelen, Gentbrugge, Vorst, Cuesmes, Antwerpen, Oostende, Hasselt, … Daarna volgde loketpersoneel in Charleroi en Brussel. Vandaag ligt het treinverkeer langs Franstalige kant volledig plat en is het ernstig verstoord langs Nederlandstalige kant. De directie dreigt met sancties wegens ‘ongewettigde afwezigheid’. Het gaat om een spontane staking, maar de vakbonden dekken de stakers. Er zullen geen sancties zijn aangezien het om een collectieve actie gaat en dat is een democratisch recht. Of verwijst de regering enkel naar democratische waarden en normen als het haar uitkomt en niet als democratische rechten gebruikt worden om te protesteren tegen haar beleid?
Ondanks de dreigementen en de chaos die eigen is aan een spontane staking nemen ook veel Nederlandstaligen deel. Zo vernamen we dat ongeveer 40% van de Antwerpse treinbegeleiders deze morgen niet aan de slag ging. Ook wordt op de werkplaatsen verder gestaakt. In Luik werd beslist om iedere dag om 10u en om 16u een algemene vergadering van het personeel te houden om over de verderzetting van de staking te beslissen. Er is opgeroepen tot een staking van onbepaalde duur. Het Franse voorbeeld van personeelsvergaderingen die beslissen over het verderzetten van de staking krijgt hiermee navolging in ons land. Een voorbeeld voor andere sectoren en bedrijven? Waarom van de staking van 24 juni geen gebruik maken om aan het piket een vergadering te houden met zoveel mogelijk collega’s om de campagne naar 29 september (nationale betoging) en 7 oktober (nationale algemene staking) voor te bereiden en te organiseren?
Natuurlijk horen we opnieuw allerhande verwijten over het spoorpersoneel dat teveel zou staken. Ongetwijfeld ondervinden reizigers hinder en zijn er hierdoor soms frustraties. Maar na de luchtverkeersleiders, havenloodsen, cipiers en straks mogelijk zelfs de magistraten, moet het wel duidelijk zijn dat er een algemeen ongenoegen is als gevolg van een tekort aan middelen voor de openbare diensten en een gebrek aan collega’s om maximale dienstverlening te kunnen aanbieden. Het gebrek aan middelen en investeringen leidt tot onveilige tunnels in Brussels, waterlekken in musea, aftandse gevangenissen met onmenselijke omstandigheden voor gevangenen én personeel, …
De regeringspartijen spreken over de nood aan minimale dienstverlening. Dat is wat ze momenteel aan het organiseren zijn op gewone werkdagen. Als de dienstverlening nog redelijk is, komt dit door de enorme inspanningen van het personeel waarbij sommigen tientallen kredietdagen nog niet konden opnemen wegens tekorten. De regering en de media lijken enkel op momenten van stakingen over de dienstverlening te spreken. Moest ze echt om de dienstverlening bekommerd zijn, dan zou de regering de nodige middelen voorzien om maximale dienstverlening aan te bieden in plaats van hierop te besparen. Moest de directie om de dienstverlening bekommerd zijn, dan zou ze het personeel dat daar dagelijks hard voor werkt geen mes in de rug steken door eenzijdig de arbeidsduur te verlengen.
Het personeel van de NMBS verdient de steun van collega’s uit andere sectoren en ook van de pendelaars. Als het personeel deze directie zomaar laat doen, zal er van de dienstverlening niet veel overblijven. De top wil nagaan hoe meer ‘flexibele tarieven’ mogelijk worden (lees: pendelaars meer laten betalen). Voor deze directie zijn het personeel en de reizigers citroenen die uitgeperst worden. En vervolgens nog wat meer uitgeperst worden.
We mogen dit niet aanvaarden. Laat ons het voorbeeld van de vastberaden acties van de Franstalige cipiers of van de beweging in Frankrijk volgen: ons niet met een kluitje in het riet laten sturen maar doorgaan rond offensieve eisen. Er zijn meer middelen voor het openbaar vervoer nodig met respect voor de enorme inspanningen van het personeel om maximale dienstverlening aan te bieden. In tijden van milieucrisis is een uitbouw van openbaar vervoer des te belangrijker. Het invoeren van gratis en degelijk openbaar vervoer zou de filelasten snel doen afnemen. Om dergelijke eisen te realiseren, zullen we de huidige besparingsregering die iedereen tegen zich in het harnas jaagt moeten wegkrijgen.
