In maart van dit jaar besliste Volvo Cars in Gent om de contracten met 5 onderaannemers op te zeggen. Een 900-tal werknemers zou hierdoor hun job verliezen tegen 2019, een deel van hen reeds vroeger, in de loop van 2017.
Artikel door Bart Vandersteene
Eén van die onderaannemers is SAS Automotive dat dashboards produceert. Dit bedrijf heeft deze timing niet afgewacht en kondigde op 2 mei de intentie tot sluiting van de vestiging in Gent aan. De directie van SAS was niet overtuigd dat het voldoende winstgevend zou kunnen produceren in een uitdoofscenario. Vanaf 2017 zou de wettelijke opzeggingsvergoeding bovendien hoger liggen vanwege het nieuwe eenheidsstatuut. Met de rekenmachine in de hand werd beslist dat alle werknemers eind oktober dit jaar op straat staan. Een sociaal drama om de winsten van de aandeelhouders van Volvo en SAS te vrijwaren en waar de werknemers en de gemeenschap voor opdraaien. De woede van de 199 werknemers was terecht groot, ze gingen meteen in staking. Hierdoor lagen ook Volvo en andere onderaannemers plat.
Volvo zit met een overproductie. Van de 1.200 auto’s die er dagelijks van de band rollen worden er slechts 1.000 verkocht. Daarom zijn er regelmatig werkloosheidsdagen. In het toekomstplan van Volvo zal het goedkoper uitvallen om de dashboards met eigen personeel te produceren. De producten van de andere onderaannemers zullen in de toekomst goedkoper worden geleverd vanuit Zweden en Polen. Met deze beslissing wil Volvo haar winstcijfers verder opkrikken. Nochtans boekte het in 2015 een recordwinst van 715 miljoen euro. Om de winsten van Volvo te verhogen, verliezen bijna duizend gezinnen in het Gentse hun broodwinning.
Solidariteit met de werknemers van SAS Automotive!
Onderaannemers worden door grote bedrijven gebruikt om onderdelen goedkoper te produceren, door lagere lonen en/of een hoger werkritme van de werknemers te eisen. Volvo wint eraan met goedkopere onderdelen en de onderaannemer kan zijn winst maken door de werknemers harder uit te persen. Dat legde SAS geen windeieren. De voorbije vier jaren werd gemiddeld 20.000 euro netto-winst (na belasting) per werknemer per jaar gemaakt. Zodra deze winst niet meer gegarandeerd is, worden de werknemers bij het grof vuil gezet.
Zeven dagen stonden de werknemers piket aan de poort, 24u op 24u, ook tijdens het verlengde weekend. Ze kregen veel solidariteitsbezoeken van Volvo werknemers, collega’s van andere onderaannemers en syndicalisten uit andere sectoren. Ook LSP-leden bezochten dagelijks het piket.
De strijdbaarheid was groot en velen waren vastberaden om zich niet met een kluitje in het riet te laten sturen. Een voorstel om terug op te starten met een premie van 50 euro per gewerkte dag werd door 90% van het personeel verworpen. Zowel de onderhandelaars van de vakbonden als de werkgevers beseften toen dat ze met een volledig sociaal plan zouden moeten komen om de werknemers terug aan het werk te krijgen.
Maandagavond 9 mei kregen de werknemers een individuele berekening van een voorstel tot sociaal akkoord, met daarin o.a. een opzegvergoeding gebaseerd op het aantal dienstjaren. 76,8% van het aanwezige personeel stemde voor en 23,2% stemde tegen. Volgens de vakbondssecretarissen was het een heel mooi akkoord, maar bijna één vierde van het personeel vond dat er meer uit de brand te slepen viel. Velen redeneerden dat wat de directie nu al bereid was te geven, nog hoger kon indien het personeel bleef staken. Geld heeft SAS immers genoeg, de vraag was wat het de bazen waard was om het personeel terug aan het werk te krijgen.
Door het verlengd weekend lag Volvo uiteindelijk maar een kleine vier dagen stil. Dat kon het makkelijk verteren aangezien er toch regelmatig werkloosheidsdagen zijn. Het was pas tijdens de tweede week staking dat het pijn zou beginnen doen, zowel bij Volvo als bij SAS. Bestelde auto’s zouden niet op tijd geleverd worden, klanten zouden beginnen klagen. De reputatie van Volvo zou op het spel komen te staan. De sommen die SAS vandaag bereid was om te betalen waren niet het resultaat van generositeit. Ze drukten het besef uit dat zonder een som geld de productie niet zou worden opgestart. Vooraleer het kostenplaatje voor de aandeelhouders van zowel Volvo, SAS als alle andere onderaannemers te zwaar werd, moest er een akkoord komen om de productie terug op te starten.
Of een verderzetting van de strijd meer had kunnen opleveren, zullen we nooit weten. Maar niet alleen bij de 23,2% die tegenstemde, leeft het gevoel dat dit misschien wel kon. Om dat te kunnen realiseren, was er wel een andere syndicale strategie nodig geweest: een strategie die volop de kracht van de groep werknemers benutte om zoveel mogelijk uit de brand te slepen, te beginnen met het behoud van elke job. Wanneer we werknemers aan het piket vroegen welk soort sociaal plan ze liefst wilden, dan kregen we altijd hetzelfde antwoord: “onze job kunnen behouden”. Helaas zagen de meesten dit als niet realiseerbaar. En dus moest men tevreden zijn met een afscheidsenveloppe geld.
Een strijd voor het behoud van elke job had kans op slagen!
De jacht op maximale winsten voor de aandeelhouders heeft een ravage aangericht in onze gemeenschap. Bijna 900 jobs gaan verloren. En dat ondanks de vele miljoenen euro overheidssteun voor Volvo. Elk jaar ontvangen Volvo en haar onderaannemers miljoenen aan opleidingssubsidies, steun voor investeringen en ontwikkeling. Recent werden nog grote infrastructuurwerken gedaan om het transport van de onderaannemers naar de Volvo fabriek sneller en vlotter te laten verlopen. Nu de werken halverwege zijn, hoeft het niet meer voor Volvo.
Het neoliberale pamperbeleid waar aandeelhouders in de watten worden gelegd in ruil voor een zogezegde garantie op tewerkstelling werkt niet. Het deed dit vroeger niet en vandaag niet. De lusten zijn telkens voor hen, de lasten voor de gemeenschap. Hun woord telt niet, enkel de winstcijfers zijn hun drijfveer. Maar dat betekent ook dat het daar is dat we hen pijn kunnen doen, door te staken tot ze voldoen aan onze eisen.
900 jobs die verloren gaan betekent 900 keer geen belastingen en sociale zekerheidsbijdragen voor de gemeenschap, 900 gezinnen die minder kunnen consumeren, 900 maal uitkeringen betaald door de gemeenschap.
Een terechte eis waarrond heel wat solidariteit kan worden opgebouwd, is die voor het behoud van de tewerkstelling. Met als stok achter de deur dat er geen enkele Volvo meer van de band rolt zolang Volvo de beslissing om de contracten met de onderaannemers op te zeggen niet intrekt.
Een gezamenlijke strategie van de vakbonden bij Volvo en de onderaannemers had zo’n strijd realistisch kunnen maken. De werknemers van SAS hadden een oproep kunnen lanceren aan al hun collega’s in de sector en de werkende bevolking van de regio om op te stappen in een massale manifestatie in het Gentse stadscentrum onder de slogan ‘behoud van elke job in de haven’. Zo’n manifestatie had gegarandeerd duizenden op de been gebracht en de publieke druk op Volvo, SAS en de politieke verantwoordelijken enorm doen toenemen.
Nu raken de politieke verantwoordelijken er gemakkelijk vanaf. N-VA minister van werk Muyters werd nergens publiekelijk bevraagd. Dat de plantmanager van SAS Automotive een Gents N-VA gemeenteraadslid is bevestigt dat deze partij consequent aan de kant van de patroons staat. Maar ook het Gentse stadsbestuur had haar contacten kunnen benutten om extra druk te zetten voor het behoud van elke job, met als dreigement dat Volvo de volledige factuur van de infrastructuurwerken zou moeten betalen indien ze niet terugkwam op haar beslissing.
De werknemers van SAS hebben een moedige strijd gevoerd en een goed sociaal plan afgedwongen. Het zal als basis dienen voor alle andere akkoorden in de sector. Maar zolang we de strijd niet voeren voor het behoud van de tewerkstelling zal de gemeenschap blijven bloeden en de zullen de winsten onaangetast blijven.
