Nederland wil 26.000 vluchtelingen uitwijzen
Het Nederlandse parlement besliste op 17 februari om tot 26.000 "uitgeprocedeerde asielzoekers" in de komende drie jaar. Deze maatregel heeft velen geschokt in Nederland en daarbuiten. Het geeft aan in welke richting de Europese regeringen willen gaan in hun poging om het falen van het kapitalisme af te wentelen op de meest onderdrukte en armste lagen van de samenleving.
Niall Mulholland
Deze wet is één van de hardste asielwetten in Europa. Moties om de plannen "af te zwakken" werden door de regering onder leiding van christen-democraten afgewezen en de wet werd met 83 tegen 57 stemmen aangenomen. De meeste EU-landen hebben in de voorbije periode hun anti-migrantenbeleid verscherpt, ondermeer met belemmeringen voor inwoners van de 10 Oost-Europese landen die binnenkort bij de EU aansluiten en die hier willen komen werken. De voorstellen van Jan-Pieter Balkenendes rechtse coalitie-regering zijn echter de eerste die gericht zijn op het massaal gedwongen uitwijzen van vluchtelingen.
Migratie-minister Rita Verdonk probeerde de kritiek te weerleggen met de stelling dat het beleid "humaan" zou zijn omdat het geen "families zou scheiden" en omdat vliegtuigtickets en fondsen zouden vrijgemaakt worden voor de deportaties. Met andere woorden: men wil volledige families uitwijzen, ondanks het feit dat velen reeds 5 jaar in het land zijn en kinderen hebben die in Nederland school lopen. Dat is wat Rita Verdonk omschrijft als een "erg goed, humaan" beleid.
In Nederland zijn reeds deportatiecentra opgezet waar families vastgehouden worden met het oog op hun vlucht "naar huis". Diegenen die uitgeprocedeerd zijn kunnen gevangen gezet worden en afgesloten van iedere vorm van bijstand. Human Rights Watch (HRW) kwam reeds in april 2003 tot de conclusie dat "in de voorbije jaren Nederland afgestapt is haar traditioneel beschermende houding tegenover asielzoekers om één van de strengste standpunten van alle West-Europese landen in te nemen."
In 2001 werden slechts 219 asielzoekers een permanente verblijfsvergunning toegekend, het laagste cijfer van alle Europese landen. In 1999 werden nog 9.000 vluchtelingen als dusdanig erkend. Met andere woorden kregen slechts 0,6% van de asielzoekers een verblijfsvergunning in 2001.
Het rapport van HRW in april 2003 komt tot de conclusie dat de Nederlandse regering de vluchtelingen- en mensenrechten schendt. Er was een "onaangepaste behandeling van migrantenkinderen" en "beperkingen van de basisvoorzieningen zoals voedsel en huisvesting".
De wet om duizenden vluchtelingen uit te wijzen gaat nu naar het Hogerhuis en heeft betrekking op asielzoekers die naar Nederland kwamen vóór april 2001. Veel asielzoekers zijn in die periode gevlucht uit oorlogsgebieden zoals de Balkan, Irak, Afghanistan, Somalië en Tsjetsjenië. Families terugsturen naar die landen staat gelijk met hen deporteren naar een situatie van armoede, werkloosheid en conflicten. Veel van die landen hebben geen "functionerende regering" en blinken uit door het geweld. Van de 26.000 potentieel uit te wijzen vluchtelingen, zullen velen vervolgd worden bij een terugkeer of alleszins het slachtoffer worden van fysiek geweld. Het beleid van de rechtse regering betekent in realiteit dat velen een doodstraf zullen ondergaan. Human Rights Watch stelde dat de maatregelen van uitwijzing ingaan tegen het "internationale recht".
De gevoelens tegen migranten worden versterkt door de rechtse partijen in Nederland. Er wordt ingespeeld op de angsten en de bezorgdheid van de Nederlandse arbeiders die geconfronteerd worden met verslechterende levensvoorwaarden. De economie staat zowat stil, de werkloosheid neemt toe en er is een acuut tekort aan huisvesting in het dicht bevolkte land.
Een recente opiniepeiling gaf aan dat er angst en verwarring bestaat rond de uitwijzingen maar ook wat de impact is van een jarenlange rechtse propaganda en het rechtse beleid. Volgens een peiling vindt een meerderheid van de Nederlanders dat de voorstellen rond asielrecht inderdaad radicaal zijn, maar ook dat dergelijke acties nodig zijn. Volgens een peiling die vorig weekend werd gepubliceerd zouden twee derden van de Nederlanders voor de regularisatie zijn van vluchtelingen die reeds meer dan 5 jaar in het land verblijven. Ondanks de pogingen van politici en de media om van de vluchtelingen een zondebok te maken, zijn brede lagen van de bevolking tegen de huidige voorstellen.
Als de gevolgen van de nieuwe wetgeving zullen duidelijk worden – in de vorm van toegenomen etnische spanningen en de onmenselijke behandeling van vluchtelingen – en als duidelijk wordt dat dit geen oplossing biedt voor de kwakkelende economie, zal de oppositie tegen het beleid van de regering sterker worden.
De enorme sociale en economische problemen zijn niet het gevolg van een toename van het aantal migranten en vluchtelingen. Het is de rechtse regering die het grootste na-oorlogse besparingsproject doorvoert die verantwoordelijk is voor de toename van de armoede. Bovendien zijn het net de minderheden die het eerste slachtoffer zijn van de slechtere levensvoorwaarden in de Nederlandse samenleving. Een recent parlementair rapport concludeerde dat de pogingen om een "geïntegreerde multi-etnische samenleving te creëren, gefaald heeft" waarbij veel migranten van de eerste en de tweede generatie vervreemd geraakt zijn. De plannen om duizenden vluchtelingen uit te wijzen zal dit probleem enkel versterken.
Regering voert beleid van Pim Fortuyn door
De nieuwe wet met betrekking tot asielzoekers is een poging van de on-populaire regering om haar anti-arbeidersbeleid weg te stoppen achter een populisme gericht tegen vreemdelingen. De regering wil ook naar potentiële migranten toe een boodschap verspreiden dat er een hard beleid gevoerd wordt. Tot recent werd immigratie door de Nederlandse kapitalisten aangemoedigd om de slechtste jobs in te vullen op een ogenblik van economische groei en om de lonen te drukken. Met de lage geboortecijfers en de verouderende bevolking is er immers meer nood aan buitenlandse arbeidskrachten. Nu de economie in de problemen komt, wil de heersende klasse de verantwoordelijkheid bij die buitenlandse arbeiders leggen. De regering hoopt op deze manier de arbeidersklasse te verdelen om het verzet tegen de besparingen te verzwakken.
Sinds de opkomst van de racistische populistische Lijst Pim Fortuyn, die bij de verkiezingen van 2002 de tweede partij werd na de moord op haar leider, hebben de belangrijkste partijen heel wat maatregelen genomen tegen migranten en tegen moslims op basis van een extreem-rechtse retoriek. Opgejaagd door de snelle opkomst van Pim Fortuyn, grepen de traditionele politici terug naar racistische maatregelen. Dit heeft de vooroordelen versterkt in het land waar zo’n 4,4% van de bevolking moslim is.
Kleinere partijen, zoals de Socialistische Partij en Groen Links, en mensenrechtenorganisaties spreken zich uit tegen de nieuwe maatregelen. Een aantal kerken zegt asiel te zullen geven aan vluchtelingen die met uitwijzing bedreigd worden. De situatie van veel families van asielzoekers is dermate hopeloos dat een aantal vluchtelingengroepen opgeroepen heeft tot hongerstakingen. Het Britse dagblad ‘Guardian’ berichtte: "Als reactie op de stemming wordt gedreigd met massale hongerstakingen en betogingen, hetgeen aangemoedigd wordt door sociale werkers. Eén Iranese asielzoekers heeft zijn ogen en mond toegenaaid uit protest." (London Guardian, 18/2/04)
Zelfs de social-democratische Partij van de Arbeid (PvdA), die voorheen deel uitmaakte van een coalitie-regering die neo-liberale aanvallen uitvoerde, is tegen de gedwongen uitwijzing van vluchtelingen. Ook een deel van de Christen-democraten sprak zich in het parlement uit tegen de wetgeving. Ze kregen hun standpunt niet doorgedrukt, maar het feit dat hun oppositie naar voor kwam, is een uitdrukking van de polarisatie hieromtrent.
De SP, een brede linkse formatie waarin Offensief (de Nederlandse afdeling van het Comité voor een Arbeidersinternationale) actief is, heeft een traditie om geen klassenstandpunt naar voor te brengen rond thema’s als asielrecht. Maar nu gaat de SP terecht in tegen de wet.
Offensief is tegen deze wet en tegen iedere vorm van racistisch asielbeleid. We roepen op voor een massale campagne waarin migranten en arbeiders verenigd worden tegen de voorstellen van de regering rond asielrecht maar ook rond de bezuinigingen. Daar moeten de vakbonden bij betrokken worden door het organiseren van migrante arbeiders.
Vorig jaar waren er grote acties tegen de bezuinigingen en was er ook een massale beweging tegen de VS-oorlog in Irak, een oorlog die gesteund werd door de Nederlandse regering die zelf deelnam aan de oorlogscoalitie. Die bewegingen tonen aan dat arbeiders kunnen samengebracht worden in het verzet tegen het rechtse beleid van de regering. Het is belangrijk dat een verenigde strijd opkomt voor werkgelegenheid voor iedereen, voor een uitbreiding van de sociale zekerheid en voor degelijke betaalbare huisvesting. De rijkdom die hiervoor nodig is, is aanwezig in de samenleving, maar moet onder de controle en het bezit van de arbeidersklasse gebracht worden in een geplande, democratisch georganiseerde economie in een socialistische samenleving.
