In reactie op de aanslagen is er een forse toename van racisme. Velen schuiven de verantwoordelijkheid voor de aanslagen af op de islam in het algemeen of moslims in het algemeen. Dat de daders vooral criminelen zijn en dat er ook onder de slachtoffers mensen met een migratie-achtergrond zijn, wordt gemakshalve opzij geschoven. De verontwaardiging en de woede na de aanslagen wordt gedeeld door mensen van diverse afkomsten in ons land, de diversiteit op de wake aan de beurs in Brussel bevestigt dit. Een moslima die lid is van LSP en deelneemt aan acties tegen het asociale regeringsbeleid hier, maar even goed elders in de wereld, reageert.
Na de aanslagen op de luchthaven van Zaventem en de Brusselse metro denk ik steeds over de sociale en politieke rol van Belgische moslims in reactie op Islamitische staat dat de verantwoordelijkheid voor de aanslag opeiste en stelde dat dit in naam van de islam was. Volstaat het om te zeggen dat “islam een vredevolle godsdienst is en terrrorisme niets met de islam te maken heeft”? Volstaat het om kaarsjes te branden aan de plaatsen van de aanslagen of de Brusselse beurs? Dat is zeker niet voldoende.
Reactie door Andleeb Haider
Het doet me afvragen of de moslims passief of verward zijn. Wordt er bewust ingegaan tegen de zogenaamde westerse waarden? Is het de godsdienst die hen geïsoleerd houdt in de samenleving? Is het de westerse samenleving die hen onvoldoende mogelijkheden tot integratie biedt? Is het een kwestie van identiteit? Deze vragen kunnen we niet beantwoorden zonder enige context.
Niet iedereen is het ermee eens, maar velen denken dat de mens een vorm van spiritualiteit nodig heeft, of het nu in de vorm van religie, meditatie of yoga is, doet er niet toe. Het maakt dat religie een belangrijke rol speelt in het leven van mensen. Alle religies worden verkeerd geïnterpreteerd of misbruikt door zelfverklaarde geleerden of jihadisten die hun eigen agenda naar voor willen schuiven. Zo werd religie misbruikt om vrouwen te onderdrukken, meer algemeen wordt het gebruikt om de belangen van de machtigen en rijken te verdedigen. Met de jihadisten is het niet anders, hun agenda is niet anders. Er is een lange geschiedenis van oorlog en geweld in naam van religie. Dit is ook in Europa het geval. Het ging steeds om de macht en de rijkdom. Ook een constante: vrouwen werden steeds onderdrukt. Zowel in de islam, het christendom of het jodendom hebben zelfverklaarde geestelijke leiders een rol gespeeld in het versterken van seksisme.
Maar laat het ons specifiek over de islam hebben en over migranten met een moslimachtergrond en terrorisme in naam van de islam. Het verhaal is niet anders. Jihadisten en pro-jihadisten interpreteren de Koran zoals de Bijbel in de duistere Middeleeuwen werd geïnterpreteerd. Ze zeggen dat er in de Koran staat dat christenen en joden vermoord werden omdat het vijanden van de islam waren. En dus zeggen ze dat dit vandaag ook moet gebeuren. Dat de Koran een weergave is van de politieke situatie waarin het geschreven werd, wordt vergeten. Er wordt naar het boek verwezen met de stelling dat de profeet tegen joden en christenen moest vechten en dus moeten wij dat ook doen. Als dat het geval is, doe dan alles wat de profeet deed: hij vocht vanop de rug van een kameel, waarom rijden de strijders van IS en Taliban dan met jeeps?
Een tweede voorbeeld. Ze probeerden het Pakistaanse meisje Malala YousufZai te vermoorden. Het argument hiervoor haalden de Taliban uit een verhaal uit de Koran waar een jongen vermoord werd omdat hij een gevaar was voor de ouders en de gemeenschap. Wisten de Taliban dat Malala problemen zou veroorzaken voor haar ouders en de gemeenschap? De Taliban vertrekt van een agenda van macht, rijkdom en vrouwenonderdrukking. Dat is de enige reden waarom Malala voor hen een bedreiging was.
Terug naar Europa. De meesten van hen komen uit de zogenaamde Derde Wereld. Ze kwamen naar Europa om te werken en om een veiliger en beter leven te hebben. Een beperkt niveau van onderwijs, verzet tegen de culturele schok, onvoldoende kansen van integratie, financiële lasten, identiteitsproblemen, misbruik van religie, … komen voor in zowel kleine als grote gemeenschappen in ons land, zowel onder mensen van Marokkaanse, Turkse, Indische, Pakistaanse of zoveel andere origines die in België voorkomen. In de westerse samenlevingen botsen we op ongelijke kansen voor werk naast racisme en discriminatie die een obstakel vormen om de culturele kloof te dichten en toelaten dat er een grotere impact is van politieke spelletjes uit het land van afkomst. Ouders die de lokale taal niet spreken en financiële problemen kennen, neigen tot nostalgie naar het land van afkomst.
Een gemiddelde man met migratie-afkomst is financieel verantwoordelijk voor twee of drie families, waaronder de zijne. De lange werkuren en financiële problemen, gebrek aan tijd en mogelijkheden voor studie, gebrek aan integratie, … zorgden ervoor dat gewone migranten van de eerste of tweede generatie niet echt deel uitmaakten van de samenleving hier. Na zijn pensioen ging hij op zoek naar zijn verloren identiteit. Er was niet alleen een vacuüm tussen hem en de samenleving, maar ook tussen hem en zijn eigen kinderen. De vader kon niet communiceren in de taal van zijn zoon. In de zoektocht naar hun verloren identiteit vielen velen ten prooi aan de Mullah die vertelde dat het westen de vijand van de islam was en dat de moslims hier hun godsdienst verloren. Velen waren bang en brachten ook hun gezinnen mee naar de moskee.
Er is ondertussen meer dan 50 jaar immigratie in België, maar er zijn in het algemeen geen gemeenschappelijke feesten, festivals of rituelen. Er is een kloof van kennis, wijsheid en rijkdom of in de gewoonten. Ongetwijfeld spelen ongelijke kansen op werk en discriminatie mee in een frustratie onder jongeren van moslimachtergrond. De internationale politiek van de petrodollars speelt eveneens een rol in de verwarring in het bewustzijn van moslims. Er ontstonden vijf groepen: extremisten, voorstanders van extremisme, sympathisanten, neutralen en tegenstanders van extremisme. Het aantal terroristen is bijzonder klein. Jammer genoeg is de grote meerderheid neutraal. “Het is niet goed, maar ik kan er niets aan doen”. Of nog: “Islam is een vredevolle religie, zij vallen ons geloof af.”
Een belangrijke vraag is wie verantwoordelijk is voor de radicaliserende jongeren. Zijn hun ouders geradicaliseerde moslims? Of groeiden ze op in een geradicaliseerde samenleving? Zowel de samenleving als de ouders moeten hun verantwoordelijkheid voor de radicalisering nagaan. De meeste moslims in West-Europa zijn geen vluchtelingen zoals de Syriërs vandaag, maar gastarbeiders. De vierde generatie groeit hier op, zij kunnen niet als Marokkanen of Turken gezien worden. Ze zijn hier geboren en opgegroeid. Ze leefden nooit in het land waar hun overgrootouders woonden, ze kennen dat land alleen van de vakanties die ze er doorbrengen.
Om de huidige en toekomstige generaties te redden, is er nood aan een ander binnenlands en buitenlands beleid. Als je mensen hongerig en hulpeloos aan de grenzen laat sterven, als mensen in Syrië en Irak gebombardeerd worden, als mensen hier geen deel van de samenleving uitmaken of geen toekomstperspectief hebben, wat verwachten we dan? Het leidt tot een hardere samenleving. We moeten met alle mensen die hier in België wonen samen ingaan tegen terrorisme en opkomen voor een beter leven voor de meerderheid van de bevolking. Dit moeten we samen doen, het gaat ook om onze gezamenlijke toekomst. De volgende generaties zullen het ons niet vergeven als we dit niet doen.
