Na de gebeurtenissen in Keulen opperde o.a. minister Theo Francken (N-VA) dat asielzoekers onderwezen moeten worden in “onze waarden en normen”. Een maand later lezen we echter dat een radiopresentator die door de Gentse correctionele rechtbank schuldig bevonden werd aan verkrachting de gunst van een opschorting kreeg. Het ging immers “niet om een brutale verkrachting”, de man had “de signalen van de burgerlijke partij” verkeerd geïnterpreteerd, motiveerde de rechtbankbankvoorzitter.
Artikel door Anja Deschoemacker
Ondanks de aangehouden pogingen van politici en media om seksisme en seksueel geweld te “culturaliseren”, is het helemaal niet iets exclusiefs voor “moslims” of “niet-Europeanen”. Het is alomtegenwoordig en komt voor in alle lagen van de samenleving, zoals ook al werd aangetoond met de anti-seksisme-campagne op de sociale media onder de noemer “wij overdrijven niet”.
Op de Facebookpagina van “Wij spreken voor onszelf”, dat slachtoffers van seksueel geweld de kans wil bieden getuigenissen af te leggen, spreekt men van 100 verkrachtingen per dag in België, waarvan slechts 8 à 10 slachtoffers aangifte doen. Schaamte, angst, het zo snel mogelijk willen vergeten wat is gebeurd, … spelen mee. Maar ook het feit dat een aangifte in 44% van de gevallen wordt geseponeerd en dat slechts 4% van de aangiftes tot een veroordeling leidt, maakt dat veel slachtoffers er vanaf zien. Over exacte cijfers kunnen we dus niet beschikken, maar alle experts nemen aan dat slechts 1 op 10 slachtoffers klacht indient. Volgens EU-agentschap Fundamental Rights heeft één op de drie vrouwen in de EU – in totaal 62 miljoen – ervaring met fysiek of seksueel geweld, vanaf de leeftijd van 15 jaar.
Zowel de gerechtelijke behandeling van deze klachten als de lage aangiftecijfers wijzen in dezelfde richting: in “onze” normen en waarden – die van een kapitalistische, dus bijzonder ongelijke, samenleving – wordt seksueel geweld allesbehalve als een belangrijke kwestie gezien. Veel slachtoffers krijgen te horen dat dit nu eenmaal iets is wat gebeurt, als ze er al niet van worden beschuldigd dat ze er – met een sexy kleedje, met geflirt, … – zelf om hebben gevraagd. In de Gentse zaak zou de vrouw wel stevig hebben geflirt, maar duidelijk en herhaaldelijk penetratie hebben geweigerd, wat de dader ook toegeeft.
Om seksueel geweld te beëindigen, stelt “Wij spreken voor onszelf” terecht dat het “noodzakelijk” is “dat de hele samenleving, als geheel, “nee” zegt tegen seksueel geweld.” Als men weet dat de heersende ideeën in een samenleving doorgaans de ideeën van de heersende klasse zijn, weet men ook dat een mentaliteitsverandering er enkel kan komen door een reële, materiële verandering. Als vrouwen veel en veel vaker slachtoffer zijn van seksueel geweld dan mannen, dan heeft dat te maken met de machtsverhoudingen in de samenleving en in het gezin. Onderdeel van die krachtsverhouding is de quasi niet-bestraffing ervan door justitie.
Hoewel in de westerse landen op basis van strijd van vrouwen en van de arbeidersbeweging voor jobs, lonen, werkcondities, sociale rechten, … belangrijke stappen vooruit zijn gezet, verdienen vrouwen nog steeds minder dan mannen en worden vooral vrouwen met kinderen nog vaak geconfronteerd met financiële afhankelijkheid van een mannelijke kostwinner. De besparingen hebben steeds verder geknaagd aan de sociale rechten, lonen en uitkeringen, waarbij vooral zeer veel vrouwen hun belangrijkste inkomen verloren en aan hun lot werden overgelaten. Die ongelijkheid is inherent aan het kapitalisme, die als enige drijfveer winst kent en waarbij de heersende minderheid (de 1%) de rest van de bevolking moet verdelen om haar macht te behouden.
Seksuele opvoeding in scholen is zeker nodig om in te gaan tegen het commerciële man- en vrouwbeeld dat alomtegenwoordig is. Maar de realiteit zal steeds zwaarder wegen dan het effect van onderwijs, nog daar gelaten dat ons onderwijs door onophoudelijke besparingen niet eens meer over voldoende middelen beschikt om aan ieder kind een plaats te garanderen… Een einde aan de straffeloosheid van geweld stellen, is belangrijk om als samenleving de boodschap over te brengen dat seksueel geweld niet aanvaardbaar is, maar gevangenisstraffen en boetes voorkomen vaker niet dan wel dat de dader zijn misdaden herhaalt. Een gerichte dadertherapie is veel efficiënter in het voorkomen van recidive, maar daar worden dan weer nauwelijks middelen voor uitgetrokken.
De strijd tegen seksueel geweld tegen vrouwen hangt volledig samen met de strijd om vrouwen in het algemeen een sterkere positie te bieden in de samenleving. Degelijke lonen en arbeidscondities, die de combinatie gezin en werk leefbaar houden, leefbare uitkeringen met een individualisering van sociale rechten, het garanderen van sociale basisrechten als huisvesting en toegang tot openbare diensten die de zorg voor zorgbehoevende individuen opnemen, … zijn slechts enkele van de eisen die in dat verband naar voor moeten worden geschoven.
Om dergelijke eisen te realiseren, is massastrijd nodig en uiteindelijk een maatschappijverandering in socialistische richting. Seksisme, zoals racisme en andere vormen van onderdrukking en discriminatie, kan enkel naar de vuilnisbak verwezen worden indien de samenleving wordt beheerd door zij die geen belang hebben bij die verdeeldheid: de brede arbeidersklasse die de overgrote meerderheid van de bevolking uitmaakt.
-> 5 maart: Emancipatie van de vrouw en strijd voor socialisme: twee handen op één buik
