Afgelopen weekend werd het offensief tegen het spoorpersoneel onverkort verder gezet. Voormalig minister Fientje Moerman (Open Vld) schreef onder haar tweede voornaam en de familienaam van haar man een lezersbrief in ‘De Morgen’ waarin ze het personeel verweet ‘verwende mannen’ te zijn. Met halve en volledige leugens werd dat onderbouwd, tot en met de naam van de auteur van de brief. Durfde Fientje Moerman het niet onder de naam waarmee ze bij het brede publiek bekend is?
Moerman stelde dat spoorpersoneel op 55 jaar op pensioen mag, slechts 36 uur per week werkt, 65 vakantiedagen heeft, … en dat dit de reden is waarom zij zelf meer moet betalen voor een abonnement om in tweede klas recht te staan. Alle argumenten werden vakkundig onderuit gehaald op de blog van een treinbestuurder (lees deze blog hier). Eerder schreef ze een lezersbrief in Knack om voor te stellen dat stakers meteen afgedankt worden naar het model van de aanpak van de luchtverkeerleiders door Ronald Reagan in 1981. De harde neoliberale aanpak van Reagan en Thatcher is waar Open Vld liefst betrekkelijk anoniem voor pleit. Het maakt de inzet wel duidelijk: deze Thatcheriaanse regering wil het spoorpersoneel breken zoals Thatcher de mijnwerkers en Reagan de luchtverkeerleiders aanpakte.
Ondertussen doken voormalige spoorbazen op om de aanval verder door te zetten. Marc Descheemaecker (N-VA) stelde dat de acties onaanvaardbaar zijn omdat het ‘politieke acties’ zijn. Waren de beslissingen om tot 20% van de middelen te schrappen en het statuut van het personeel verder af te bouwen dan niet politiek? Ja natuurlijk zijn de acties tegen politieke beslissingen ook politiek. Dat een voormalige spoorbaas die ondertussen openlijk bij de Thatcheriaanse N-VA actief is net met het verwijt van ‘politiek’ komt, is vreemd. En dat hij net dit argument gebruikt om zich vervolgens uit te spreken over hoe de vakbonden zich moeten organiseren, is al helemaal van de pot gerukt. Als Descheemaecker meent dat de vakbonden zich op communautaire basis moeten opdelen, dan moet hij maar lid worden van een vakbond en dat standpunt daar bepleiten.
Volgens Descheemaecker worden de spoorbonden “gegijzeld door klein links dat de macht heeft in de Franstalige socialistische bond.” Hij voegde er nog aan toe dat de NMBS verantwoordelijke vakbonden nodig heeft. Het soort vakbond dat instemt met aanvallen op het personeel en afbouw van de dienstverlening? Dat is geen vakbondsorganisatie, meneer Descheemaecker, maar een werkgeversorganisatie of een liberale club zoals diegenen die nu een opbod tegen het spoorpersoneel doen. Het soort vakbond dat “naar de onderhandelingstafel spurt” om een aanval op het personeel goed te keuren.
Voor huidig spoorbaas Jo Cornu moet de productiviteit omhoog. Dat hij zelf tot in mei van dit jaar nog tijd had om naast zijn job als spoorbaas bestuurder te zijn bij KBC en tot in april van dit jaar ook nog bij Belgacom, geeft aan dat er inzake productiviteit bij de NMBS inderdaad marge is. Die marge moet niet bij het gewone personeel gezocht worden, maar eerder bij het waterhoofd aan de top. Hoeveel duurbetaalde consultants zijn daar niet aangetrokken? Zo werd eerder dit jaar bekend dat de voormalige financieel directeur van de NMBS, Michel Allé, na zijn pensionering een consultantopdracht van 330.000 euro bruto per jaar kreeg.
Terwijl regering en directie nagaan hoe ze 20% van de middelen kunnen schrappen, stellen ze het voor alsof het personeel “geen respect voor de pendelaars” heeft, zoals Gwendolyn Rutten het voorstelt. Het spel wordt hard gespeeld omdat de verschillende liberale partijen beseffen dat de ambitie om 600 miljoen euro bij de NMBS te besparen tegen het einde van de regeerperiode niet gemakkelijk te realiseren is. Een dergelijke besparing kan enkel door een aanval op zowel personeel als dienstverlening.
Zoals De Tijd afgelopen weekend opmerkte: “Cornu slaagde er in een aantal pijnpunten bloot te leggen. Volgens hem moeten de prijzen van de tickets omhoog, moeten een aantal loketten sluiten en moet het personeel meer werken. Stuk voor stuk zaken die al langer bekend zijn, maar die onbespreekbaar waren. Tot dusver is daar nog niet veel van in huis gekomen. Groen licht geven om de ticketprijzen te verhogen en loketten te sluiten ligt moeilijk voor politici, zeker als het over een loket in hun thuisbasis gaat.” Anders gezegd: de aanval is wel degelijk gericht tegen zowel personeel als gebruikers. Fientje Moerman, of staat het abonnement op naam van Rebecca Vanden Broucke?, zal binnenkort geen loket meer vinden om haar duurder geworden abonnement te vernieuwen. De Tijd merkte overigens nog op: “Stilaan groeit ook het besef in de regering dat de ambitie om tegen het einde van de regeerperiode ruim 600 miljoen euro te besparen bij de NMBS te hoog gegrepen is.”
Het liberale opbod tegen het personeel van de NMBS wordt steeds wanhopiger, maar vindt een echo door het ontbreken van sterke syndicale antwoorden. Een syndicaal antwoord dat vertrekt van personeelsvergaderingen waar beslist wordt over welke acties gepland worden en waar besproken wordt hoe alle personeelsleden geïnformeerd en gemobiliseerd worden als opstap om doorheen de acties ook een campagne naar de reizigers te voeren, is nodig.
De zwakte van de ‘linkse oppositie’ doet evenmin goed. John Crombez verklaarde dat een staking van vijf dagen niet door de beugel kan, de vernieuwing bij SP.a moet met een vergrootglas gezocht worden. Bij Groen wordt meegestapt in het idee dat een treinbegeleider niet op alle lijnen nodig is. Er is nood aan een offensieve campagne voor meer publieke middelen zodat het spoorverkeer verder kan uitgebouwd worden. Dit is belangrijk als alternatief op de fileproblemen en het is noodzakelijk om klimaatdoelstellingen te realiseren. Er is nood aan meer publieke middelen voor een openbaar vervoer in publieke handen zodat personeel en reizigers het voor het zeggen hebben. Dat zou de basis leggen voor meer en betere dienstverlening in plaats van verdeel-en-heersspelletjes waarbij reizigers tegen personeel worden opgezet om uiteindelijk zowel reizigers als personeel kaal te plukken in een beperkter geprivatiseerd spoornet.
De aanval op het spoorpersoneel is onderdeel van het Thatcheriaanse beleid. Dit vereist een antwoord van alle werkenden in een veralgemeende strijd. Als we de collega’s bij het spoor alleen laten vechten, kunnen ze verliezen en zal dit verregaande gevolgen hebben voor alle werkenden. De nederlaag van de Britse mijnwerkers onder Thatcher vormde de aanzet voor een algemene desindustrialisering en afbouw van de levensstandaard, het zorgde ervoor dat vandaag enkel de banken het goed doen in Groot-Brittannië: de grootbanken voor de speculanten aan de top, de voedselbanken voor een groeiend deel van de bevolking. Het huidige liberale opbod tegen het spoorpersoneel dient enkel om de geplande besparing en de onvermijdelijke gevolgen inzake dienstverlening in de schoenen van het personeel te schuiven.
Durven de liberalen niet gewoon openlijk zeggen wat ze willen: een afbouw van het openbaar vervoer om het nadien te privatiseren waarbij we steeds meer betalen voor minder dienstverlening en met personeel dat sociale dumpingvoorwaarden aanvaardt?
