“De meest bekende socialiste in de VS, die niet Bernie Sanders heet, is herkozen.” Zo start een van de vele artikels die verschenen na Sawant’s herkiezing begin november. De meeste gevestigde media negeerden de overwinning van Sawant en Socialist Alternative, maar enkele kranten en nieuwssites vonden het wel de moeite. Zo raadde Al Jazeera aan om deze campagne te volgen als een van de zeven belangrijkste verkiezingen dit jaar in de VS.
Artikel door Bart Vandersteene, net terug uit Seattle, uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
In de campagne voor de presidentsverkiezingen wordt de vraag opgeworpen of een zelfverklaarde socialist als Bernie Sanders wel verkiesbaar is. In Seattle werd de afgelopen jaren aangetoond dat een socialist niet enkel verkozen kan worden, maar ook herkozen en dit ondanks zware tegenkanting. Sawant haalde uiteindelijk 56% van de stemmen in een zwaar bevochten campagne waarvoor de elite geld noch moeite spaarde. De concrete verwezenlijkingen van Sawant en de afkeer tegenover het feit dat het grote geld zo gewoon is om verkiezingsresultaten te kopen, zorgden samen met een energieke en strijdbare campagne voor een verpletterende overwinning van Sawant.
In de campagne van Sawant waren 600 vrijwilligers actief. Er werd deur-aan-deur gegaan bij 90.000 mensen. Er waren 178.000 telefoongesprekken. Ruim 3.500 giften zorgden voor een campagnekas van meer dan 450.000 dollar. Dertig vakbondsafdelingen steunden de campagne. De kracht van een goed georganiseerde campagne van onderuit haalde het van het grote geld. De site crosscut.com stelde: “De mate waarin Kshama Sawant iedereen overtreft op het vlak van bepaalde financiële ophalingen en het feit dat ze zoveel kleine donoren heeft, is de duidelijkste indicatie dat de oude garde door elkaar geschud wordt in deze verkiezing.”
Sawant en Socialist Alternative hebben op twee jaar een nieuwe politieke cultuur geïntroduceerd in Seattle. Het was de eerste grote stad in de VS waar het minimumloon tot 15 dollar per uur werd opgetrokken. Het plan om de huurprijs voor sociale woningen te verviervoudigen werd tegengehouden. Er kwamen miljoenen dollars extra voor sociale diensten; zo werd een vluchthuis voor vrouwen opgezet. Op mic.com werd beschreven hoe Kshama Sawant op korte termijn zoveel resultaten kon boeken: “Sawant’s politieke kracht is zo overtuigend omdat ze niet zozeer campagnes voert, maar bewegingen bouwt. Wanneer ze druk wil uitoefenen op het wetgevende proces, vult ze de gemeenteraadszaal met boze activisten. Wanneer ze wil herkozen raken, mobiliseert ze die bewegingen en bouwt ze een campagne rond belangrijke eisen die de tijdsgeest uitdrukken en die alle kandidaten verplichten om daar in zekere zin in mee te gaan.”
Seattle als model
De campagne in Seattle vond plaats tegen de achtergrond van een groeiende steun voor Bernie Sanders. Die pleit in zijn campagne voor een politieke revolutie en verklaarde zich voorstander van democratisch socialisme. Decennialang was ‘socialist’ een scheldwoord in de VS, maar die periode is definitief voorbij. Volgens een recente peiling hebben 69% van de jongeren onder de 29 jaar er geen probleem mee om voor een socialistische kandidaat te stemmen.
De Amerikaanse samenleving kent een diepe crisis. Volgens een recente studie zou de helft van de bevolking op of onder de rand van de armoede leven. Tegelijk is de VS het rijkste land uit de geschiedenis van de mensheid met een enorme rijkdom die geconcentreerd is in de handen van een alsmaar kleiner wordende elite. Het is niet verwonderlijk dat een deel van de bevolking op zoek gaat naar alternatieven en wil weten wat socialisme inhoudt.
Het succes van de campagne van Bernie Sanders is geen totale verrassing. Het kapitalisme slaagt er ook in de VS niet in om een grote meerderheid van de bevolking een veilige toekomst te bieden.
Het succes van Sanders wijst op de zoektocht naar een alternatief. Maar er zitten ook tegenstellingen in zijn campagne. Opkomen voor de werkende klasse en voor de toekomst van de jongeren is niet mogelijk met de Democratische partij. Die partij heeft zich de afgelopen decennia steeds opnieuw opgeworpen als het meest stabiele politieke instrument van de kapitalisten, van Wall Street en van de miljardairs waar Sanders zich tegen afzet.
Om de eisen van Sanders te realiseren, zal er nood zijn aan een nieuwe partij die onafhankelijk is van het grote geld. Socialist Alternative heeft in Seattle op kleine schaal aangetoond hoe dit kan. De Amerikaanse samenleving is rijp om dit ook op nationaal vlak te doen.
‘The battle of Seattle’ 2015
In 2015 werden alle negen zetels in de gemeenteraad van Seattle verkozen met een nieuw stelsel. Het werden meteen ook de duurste verkiezingen uit de geschiedenis van de stad. Het establishment gaf veel geld uit aan de campagne tegen Sawant: er dook zelfs een Republikeins kiesfonds op om Pamela Banks te ondersteunen. Banks profileerde zich als een progressieve kandidate vanuit sociale bewegingen waarbij zij ‘verenigend’ zou werken waar Kshama Sawant ‘verdeeldheid’ zou creëren. De financiële steun van big business doorprikte het progressieve karakter van haar kandidatuur. De massale steun van onderuit voor Kshama Sawant toonde de eenheid van onderuit tegen de kandidaat van het establishment.
Het establishment had niet alleen de handen vol met de campagne tegen Sawant, ook in de andere districten werden veel middelen ingezet om ‘hun’ kandidaten te verkiezen. Er waren verschillende anti-establishmentkandidaten die het nipt niet haalden. Voormalig burgemeester McGinn zei in een interview: “Je ziet een grote toestroom van geld in deze campagne, ook voor de andere zetels. Als ze Kshama niet kunnen verslaan, willen ze tenminste een muur rond haar bouwen.”
Kshama Sawant is natuurlijk maar goed voor één stem op een gemeenteraad van negen. Maar de komende vier jaar zal ze verder bouwen op de fundamenten die de afgelopen jaren werden gelegd. De speerpunten van haar kiescampagne werden de centrale thema’s van het politieke debat. Er moet een halt toegeroepen worden aan de fors stijgende woningprijzen. Kshama Sawant en Socialist Alternative eisen een publieke controle op de huurprijzen als noodmaatregel. Dat is nodig om stijgingen van 100% of meer, zoals nu vaak gebeurt, onmogelijk te maken. Tegelijk is er een concreet plan voor betaalbare huisvesting door met de stad zelf woningen te laten bouwen in plaats van de huisvestingmarkt volledig aan de privé over te laten.
Socialist Alternative heeft ook voorstellen ontwikkeld rond progressieve belastingen die de rijksten in de stad – want die zijn er zeker – doen meebetalen voor noodzakelijke investeringen in openbaar vervoer en andere diensten. Er was in de kiescampagne ook een voorstel voor een publieke stedelijke internettoegang. Nu zijn er feitelijke monopolies van private internetbedrijven wat leidt tot slechte dienstverlening, beperkte kwaliteit en trage snelheid terwijl de facturen hoog oplopen.
“Ik zal jullie probleem niet alleen kunnen oplossen, jullie moet zich organiseren,” zei Kshama Sawant aan al wie wil opkomen voor zijn of haar rechten. Als dit de komende vier jaar gebeurt, zal Seattle verder een laboratorium en kweekvijver voor het 21ste-eeuwse socialisme in de VS worden.
Het lokale magazine Seattle Met was zeker niet altijd enthousiast over het socialistische programma van Kshama Sawant. Maar in de aanloop naar de verkiezingen moest ook Seattle Met erkennen dat de socialistische verkozene een positieve impact had. In een verkiezingsspecial stelden ze over de verkiezingen in het tweede district: “Stem Sawant als je de rijken wil belasten. Stem Banks als je wil dat de meest fascinerende periode uit de politieke geschiedenis van Seattle tot een vroegtijdig einde komt.”
Socialist Alternative bouwt op dit moment aan nieuwe afdelingen in het hele land. Honderden activisten die geïnspireerd raakten door het voorbeeld van Seattle willen meebouwen aan een nieuwe socialistische beweging. Met LSP hebben we een klein steentje bijgedragen aan deze belangrijke ontwikkeling. Een sterke socialistische beweging in de VS vormt immers een essentiële stap vooruit in onze wereldwijde strijd voor een socialistische samenleving.
