Een 14-jarig Syrisch meisje werd op 10 november door het Snelle Respons Team van de Antwerpse politie neergeschoten met een kogel uit kunststof. Het meisje verbleef samen met drie broers en een zus in een jeugdinstelling. Een woordenwisseling leidde tot fysieke agressie, de begeleiders riepen er de politie bij om het meisje onder bedwang te krijgen. Dat gebeurde bijzonder brutaal: door haar neer te schieten.
Artikel door een opvoedster
Is deze gang van zaken normaal? In de bijzonder jeugdzorg is er een agressiebeleid. Uiteraard wordt eerst geprobeerd om agressie te vermijden. In levensbedreigende situaties voor hulpverleners of cliënten zelf, kan het aangewezen zijn om de jongere te fixeren (in bedwang houden) en weg te leiden in afzondering. Bijstand van de politie kan daarbij nuttig zijn. Dat moet voorzichtig gebeuren omdat ook nazorg en herstel door de hulpverleners deel uitmaken van het agressiebeleid. Er zijn tal van technieken om iemand te immobiliseren, er zijn daar opleidingen voor. Iemand neerschieten komt in de opleiding niet voor. Het maakt nazorg zo goed als onmogelijk. Bovendien leidt het tot nieuwe trauma’s en dat bij een jongere die uit Syrië gevlucht is en dus al wat trauma’s te verwerken krijgt.
Kan agressie wel vermeden worden? Alle agressiegevallen vermijden, is niet mogelijk. Maar voldoende personeel dat goed opgeleid is en genoeg tijd heeft om constant bijgeschoold te worden om met trauma’s en agressie om te gaan, kan veel doen. Preventie vergt meer tijd, middelen en kennis. Om jongeren in moeilijke omstandigheden rust en veiligheid aan te bieden zodat deelname aan de samenleving mogelijk wordt, is professionele begeleiding nodig en dit liefst door op elkaar ingespeelde hulpverleners. Besparen op de sociale sector, opgedreven flexibiliteit voor het personeel en een tekort aan collega’s zijn daar erg slecht voor. Jongeren in de bijzondere jeugdzorg een veilige omgeving aanbieden, zal niet gebeuren door de politie op hen te laten schieten. Dat het snelle respons team niet eens overleg pleegde met de hulpverleners en meteen schoot, is onaanvaardbaar.
Het waren toch de hulpverleners die er de politie bijhaalden? Dat gebeurt regelmatig, de aanwezigheid van een buitenstaander in uniform kan afschrikkend werken. Maar een gemilitariseerde politie die met zware wapens optreedt, hoort niet thuis in de hulpverlening. Het snelle respons team is in het leven geroepen om de ‘law and order’ politiek van De Wever te tonen. Maar wat doet dit team in de hulpverlening? Een 14-jarig getraumatiseerd meisje als een gevaarlijke terrorist behandelen, is waanzinnig. Toch meent De Wever dat correct werd gehandeld. “Dit team heeft één missie: als er wapengeweld is, dat met zo min mogelijk schade oplossen. Dat is exact wat ze hebben gedaan. Het meisje heeft er enkel een blauwe plek aan overgehouden.” Eigenlijk zegt De Wever hiermee dat hulpverlening, preventie, begeleiding, … minder efficiënt zijn dan brute repressie. Over de gevolgen op langere termijn wordt uiteraard niet gesproken. Het is op korte termijn goedkoper om resultaten van sociale problemen te onderdrukken dan om een sociaal beleid te voeren. Dat is neoliberalisme.
