Het centrale argument van de rechtse partijen bij de asociale besparingen is steeds hetzelfde: we moeten snoeien om economische groei mogelijk te maken. Nochtans blijkt dat de groei van de Belgische economie na een jaar hard besparen voor het eerst sinds lang onder het Europese gemiddelde ligt. De werkloosheid neemt niet af – beter gezegd: het aantal mensen zonder werk neemt niet af, enkel het aantal uitkeringen neemt door de aanvallen op de werklozen af. Zelfs de OESO moet vaststellen dat de economische motor in België niet aanslaat. Het belangrijkste argument voor het besparingsbeleid blijkt niet te kloppen. En er is geen beterschap in zicht. Baptiste (Henegouwen) kijkt naar de staat van de economie.
De wereldeconomie gaat naar een periode van “nieuwe middelmatigheid”, stelde Christine Lagarde op een bijeenkomst van het IMF en de Wereldbank. De groeiperspectieven voor 2015 en 2016 moesten opnieuw naar beneden herzien worden en bovendien zijn er symptomen van een nieuwe neergang in de manisch-depressieve financiële sector.
Chinese hoop doorprikt
Er werd gehoopt dat China een nieuwe motor voor de wereldeconomie zou vormen. Maar net zoals eerdere hoop op andere groeilanden een illusie bleek te zijn, worden nu ook de donderwolken boven de Chinese economie voor iedereen duidelijk. De afgelopen jaren werd daar een grootschalig stimulusbeleid gevoerd waarbij de publieke autoriteiten op basis van schulden en speculatie overgingen tot forse investeringen in infrastructuur. Het zorgde een tijdlang voor groeicijfers die de indruk gaven dat China aan de wereldwijde recessie ontsnapte. Maar er kwam geen ‘duurzame’ economische ontwikkeling. Zolang de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking erg beperkt blijft en de export onvoldoende afnemers vindt, moest de Chinese economie wel op de grenzen van de overproductie botsen die eigen zijn aan het kapitalisme.
Nu valt de Chinese groei stil, ook al proberen de autoriteiten om de cijfers wat op te krikken. Tegelijk is de schuldenberg, zowel de publieke als de private, aangegroeid tot 280% van het BBP. Het gaat om 28.000 miljard dollar aan schulden. De speculatieve zeepbellen in de kredietsector en in het vastgoed bereiken hun grenzen. Elke zeepbel wordt ooit doorprikt. Dat zagen we al een eerste keer deze zomer met de Chinese beurscrash.
In plaats van een nieuwe motor voor de wereldeconomie te worden, is China steeds meer het nieuwe epicentrum van de instabiliteit. De opkomende landen werden hard geraakt door de dalende export van grondstoffen naar China (olie, metaal, mineralen, …). Zo wordt verwacht dat de recessie in Brazilië dit jaar een pak erger zal zijn dan eerst gedacht.
Heeft dit alles gevolgen voor de Belgische economie? Natuurlijk wel. De Chinese afkoeling zorgde al mee voor een daling van de Duitse export met 5,2% in augustus, de sterkste daling sinds 2009. De groeiprognoses voor de Duitse economie, waar de Belgische sterk mee verbonden is, worden hierdoor naar beneden herzien.
Eeuwige stagnatie?
Voorlopig bleef de economie in de VS en de eurozone stabiel. Dit kwam vooral omdat de centrale banken liquiditeiten in de economie pompten en door het tijdelijke voordeel van de lage grondstoffenprijzen. Maar er was geen reëel economisch herstel en geen versterking van de werkgelegenheid. Integendeel, het besparingsbeleid ondermijnt de levensstandaard van brede lagen van de bevolking waardoor de overproductiecrisis erger wordt.
Er is vandaag zelfs niet meer de hoop op een nieuwe motor voor de wereldeconomie waardoor het doembeeld van een langdurige recessie steeds meer gedeeld wordt. Er wordt gesproken over een ‘eeuwige stagnatie’, een stagnatie waarop het economische en monetaire beleid maar geen greep krijgt en een vicieuze cirkel van deflatie op basis van muntoorlogen.
De heersende klasse heeft het steeds weer over een snel economisch herstel waarmee het zogenaamd tijdelijke besparingsbeleid moet gerechtvaardigd worden. In werkelijkheid is dit argument slechts een rookgordijn om een klassenstrijd te verbergen waarbij onze levensstandaard steeds verder ondermijnd wordt om hun winsten op niveau te houden. Dit systeem biedt een meerderheid van de bevolking geen toekomst, laat ons strijden voor een andere samenleving, een socialistisch alternatief!
