In de documentaire An Inconvenient Truth legt de voormalige Amerikaanse vice-president (en kandidaat tijdens de presidentsverkiezingen in 2002, red.) de oorzaak van de wereldwijde opwarming van de aarde en de reden dat het de levens van miljoenen mensen bedreigt, simpel uit. Iedereen die zich zorgen maakt over de wereld zou naar deze film moeten gaan. Alleen komen er niet echt antwoorden of alternatieven aan bod.
Recensie door Adam Ziekowski, Socialist Alternative (VS), vertaald door Bas de Ruiter (Offensief)
Dit zijn de belangrijkste ontwikkelingen: broeikasgassen hopen zich op in de atmosfeer, de atmosfeer houdt meer van de warmte van de zon vast en wereldwijd stijgen de temperaturen.
Koolstofdioxide (CO2), het gas dat ontstaat door fossiele verbranding, is de voornaamste boosdoener. Hoe hoger het CO2-niveau in de atmosfeer, des te hoger is de temperatuur op aarde. Tegenwoordig ligt het CO2-niveau hoger dan op enig moment in de afgelopen 650.000 jaar! Zonder veranderingen zal het niveau exponentieel stijgen.
De effecten zijn inmiddels meetbaar en ook rampzalig. De tien als heetste geregistreerde jaren hebben zich allemaal voorgedaan sinds 1992, en 2005 was het heetst. Recordaantallen orkanen en tornado’s, hittegolven (zoals die in Europa die in 2003 aan 35.000 mensen het leven kostte), overstromingen en perioden van extreme droogte (zoals die miljoenen mensen het leven hebben gekost in Darfur en Niger) zijn allemaal het product van het opwarmen van de aarde.
Maar An Inconvenient Truth laat ook zien waarom wetenschappers vrezen dat deze rampen slechts de voorbode zijn van een vele malen grotere wereldwijde catastrofe.
In de afgelopen jaren zijn er zes ijsbergen weggesmolten van Antarctica in de oceaan, die elk zo groot waren als Rhode Island (ongeveer de omvang van de provincie Vlaams-Brabant, red.). Verontrustend is dat wetenschappers soortgelijke smeltgevallen hebben waargenomen op veel grotere delen van Antarctica en Groenland. Als één van die ijsschotsen zou afbreken, dan zou het wereldwijde zeeniveau kunnen stijgen met ongeveer 6 meter, wat een bedreiging zou vormen voor steden als New York, Amsterdam en Peking, met mogelijk de dood en uitroeiing van miljoenen mensen tot gevolg.
Maar wat kunnen we doen om de opwarming van de aarde te stoppen? Gore stelt correct dat mensen zichzelf en anderen moeten informeren om vervolgens concrete acties te ondernemen, maar zijn oproep is erg beperkt. Hij adviseert mensen om druk uit te oefenen op het Amerikaanse congres en om te stemmen voor milieubewuste kandidaten, terwijl hij ze op het hart drukt vooral hun persoonlijke CO2-uitstoot te verminderen.
De oplossing van Gore is beperkt, omdat de beide grootste partijen, inclusief de Democraten, financieel ondersteund en gecontroleerd worden door het bedrijfsleven. Dit dwingt politici zoals Gore om in het belang te handelen van de bedrijven waardoor hun campagnes worden gefinancierd. Vrijhandelsakkoorden die regelrecht rampzalig zijn geweest voor het milieu, zoals WTO en NAFTA, zijn onder het bewind van Clinton en Gore tot stand gekomen.
De dominantie van het bedrijfsleven over de wereldeconomie maakt de tweede oplossing van Gore – dat individuen hun CO2-uitstoot terugdringen – ook uitermate ineffectief. De grootste vervuilers ter wereld zijn bedrijven, en niet individuen.
30% van de jaarlijkse CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door grootschalige bosverbranding. De olie-industrie, een andere grote vervuiler, zet zich hard in om de groei van alternatieve energiebronnen tegen te gaan en om mensen te overtuigen dat de “opwarming van de aarde” meer theorie dan werkelijkheid is, om een geraamde hoeveelheid onverwachte olie ter waarde van 100 biljard dollar te beschermen.
De commerciële media volgt in hun voetsporen. Hoewel een onafhankelijke studie naar 928 academische publicaties over de opwarming van de aarde aantoont dat geen een het bestaan ervan ontkent, schetste 53% van de populaire media in haar artikelen de opwarming van de aarde als een vraagstuk waarover men van mening kan verschillen.
In de documentaire citeert Gore Upton Sinclair die het volgende zei: “Het is moeilijk om iemand iets te laten begrijpen als zijn salaris afhangt van het feit dat hij het niet begrijpt.” Angstaanjagend is dat de bedrijven en politici die het economische en ecologische beleid bepalen enorm profiteren van het feit dat ze niet begrijpen dat de opwarming van de aarde een probleem is dat direct zou moeten worden aangepakt.
Om dit te veranderen is een bevolking nodig die georganiseerd is en bereid is om massale bewegingen op te bouwen om de enorme macht die bedrijven hebben over de wereldeconomie van hen af te nemen, zodat gemeenschappen democratisch kunnen besluiten hoe de grondstoffen van de aarde gebruikt worden.
Om dit te realiseren, moeten we een andere ongemakkelijke waarheid onder ogen zien: het kapitalistische systeem, met haar ongeremde lust voor competitie en korte termijnwinsten, is niet in staat om een oplossing te vinden voor een milieuprobleem dat internationale samenwerking en lange termijnplanning vereist.
We moeten de noodzaak van een socialistische verandering van de maatschappij inzien.
