In de strijd tegen extreem-rechts werden de afgelopen jaren tal van ideeën naar voor gebracht door de traditionele partijen en de politici. Eerst was er discussie over het negeren van extreem-rechts, nadien ook over het cordon sanitaire. Sommigen hadden illusies in een machtsdeelname van extreem-rechts. De nieuwste “taktiek” tegen het Vlaams Belang heet nu “goed bestuur”.
Geert Cool
Cordon sanitaire
Het cordon sanitaire heeft als bedoeling om extreem-rechts niet aan de macht te laten deelnemen. Het is een verderzetting van de strategie om de resultaten van extreem-rechts te negeren. Terwijl iedere deelname aan de macht moet verworpen worden, denken wij dat dit niets verandert aan de voedingsbodem voor extreem-rechts.
Sommigen hebben de illusie dat via deze taktiek de mogelijkheid bestaat om te komen tot een splitsing in het Vlaams Belang tussen diegenen met wie samen te werken valt en de anderen. Dat is een illusie. Iedere splitsing die we internationaal zagen bij extreem-rechts heeft niet geleid tot een versterking van de “gematigden”. Recent nog waren er verkiezingen in Oostenrijk waarbij de BZÖ van Haider (de afgesplitste formatie waarin de ministers en zowat alle parlementsleden van de FPÖ zaten) amper 4% haalde, terwijl de overblijvers in de FPÖ 11% haalden. De “radicalen” haalden het van de “gematigden” en dwongen de BZÖ bovendien tot radicalere stellingnames in de verkiezingscampagne.
De basis voor de splitsing was overigens geen politiek spelletje, maar de defensieve positie waarin de FPÖ zich bevond als gevolg van de brede arbeidersmobilisatie op het begin van deze eeuw. Die beweging kende haar hoogtepunt in 2003, maar was toen reeds enige tijd aan het smeulen. Hierdoor lag de nadruk niet langer op de thema’s waarmee de FPÖ kon scoren, maar op thema’s waarbij duidelijk werd dat de FPÖ niet aan de kant van de arbeiders en hun gezinnen staat.
Goed bestuur?
De nieuwste modegril om het VB te bestrijden bestaat uit “goed bestuur”. Tom Lanoye stelde vlak na de verkiezingen: “Antwerpen heeft Vlaanderen duidelijk gemaakt dat je met een goed beleid en een duidelijk plan een negatieve partij op haar plaats kan zetten.” Dat is een gevaarlijke opmerking als we kijken naar de resultaten in zowat alle Vlaamse gemeenten en zelfs in districten als Hoboken, Merksem of Deurne waar het VB er sterk op vooruit ging. Was het “goed bestuur” daar nog niet doorgedrongen?
Wij zijn het niet eens met de stelling dat in Antwerpen en Gent een “goed bestuur” werd gevoerd. Er was eerder sprake van een verdringing van de problemen vanuit de binnenstad door een reeks prestigeprojecten. Dit biedt echter geen antwoorden op de problemen, het zorgt enkel voor een verschuiving van de problemen. De achteruitgang van het VB in de districten Antwerpen en Borgerhout wordt volledig opgehaald met de vooruitgang in de districten net buiten het stadscentrum.
We willen diegenen die illusies hebben in een bestuur door “technici” en “deskundigen” overigens waarschuwen. In 1935 dacht men de onstabiliteit en de economische crisis te kunnen beantwoorden met een goed bestuur door externe deskundigen en technici onder leiding van een topman van de Nationale Bank, Paul Van Zeeland. Het leidde tot een nooit geziene verkiezingsoverwinning van extreem-rechts in 1936…
Natuurlijk klopt het wel dat er nood is aan een “goed beleid”. Volgens ons is dat echter een beleid dat vertrekt van de belangen van de meerderheid van de bevolking, maar wij denken niet dat de traditionele partijen daar ooit toe in staat zullen zijn. Die partijen zitten vast in een neoliberale logica.
Anti-fascisten die een politiek antwoord willen bieden tegenover de kiezers van het VB zullen eerder moeten uitkijken naar nieuwe initiatieven die vertrekken vanuit de arbeidersbeweging en vanuit een actieve betrokkenheid bij strijd. Het initiatief ‘Een Andere Politiek’ van onder meer Jef Sleeckx biedt daar een kans toe.
