Na de demonstratie van woede gisteren, volgde vandaag nogmaals een bevestiging dat het besparingsbeleid faalt: de regering moet 882 miljoen extra besparen omdat de fiscale inkomsten tegenvallen aangezien de besparingen niet tot beloofde groei leiden.
De betoging gisteren was massaal, veel groter dan verwacht. Gelukkig voor de gevestigde media dat er achteraf nog een kleine vechtpartij was, anders hadden ze misschien aandacht moeten geven aan de redenen waarom betoogd werd. Vandaag wordt uiteraard op die vechtpartijen teruggekomen in de kranten. Daarnaast is de overheersende teneur dat er wel veel volk was, maar dat dit toch niets zal opleveren. De Morgen kopte: “Grote opkomst, kleine impact.” Bij De Standaard klonk het: “Vakbonden blaffen, de karavaan trekt voort”.
Eerst en vooral moet hierbij opgemerkt worden dat de kranten en de gevestigde media niet voorbij de grote opkomst voor de betoging kunnen. Neerbuigend doen over 100.000 betogers is niet echt mogelijk. Waar de regering zelf voor de betoging stelde dat er “koppen geteld” zouden worden, hult ze zich nu in stilzwijgen. En dus wordt de impact van de betoging maar geminimaliseerd. De Standaard: “De vakbonden kregen gisteren onverwacht veel mensen op de been. Maar of die 80.000 indruk maken? Regering noch werkgevers vonden de mars alvast een reactie waard.”
Dat een betoging van 100.000 niet opgemerkt wordt door de regeringspartijen, wordt door De Tijd ontkend. “CD&V had gehoopt dat de vakbondswoede door de taxshift zou worden gestild, maar de partij komt van een koude kermis thuis. (…) Door de vakbondsdruk zal CD&V bij elke begrotingsonderhandeling blijven pleiten voor een vermogenswinstbelasting. Open VLD en de N-VA mogen dan wel beweren dat ze gewoon voortregeren zonder zich veel van de vakbonden aan te trekken, door de opstelling van CD&V kunnen ze dat niet zomaar doen.”
Wellicht hadden alle regeringspartijen gehoopt dat de opkomst voor de betoging beperkt zou zijn. De vorige besparingen worden niet aanvaard of er moeten al nieuwe maatregelen komen, vandaag werd bekend dat nog eens 882 miljoen euro moet gevonden worden als gevolg van een ‘rekenfout’. Dit is overigens ook een politieke rekenfout van formaat. De genomen besparingsmaatregelen hebben niet geleid tot extra economische groei terwijl tegelijk de koopkracht werd ondermijnd. Dit heeft geleid tot minder economische groei, we zitten sinds het aantreden van deze rechtse regering onder het Europese gemiddelde, en dus ook tot minder fiscale inkomsten. Daarom moet nu opnieuw 882 miljoen euro gevonden worden. Het besparingsbeleid faalt, de belofte van snoeien om te bloeien blijkt in het beste geval een illusie maar eigenlijk vooral een neoliberale leugen te zijn.
Natuurlijk had deze betoging een grote impact, zowel langs onze kant als aan de overkant. De regering had gehoopt dat het protest voorbij was. De acties van vorig jaar hadden immers wel degelijk een impact. Meer nog, de regering ging even aan het wankelen. Het uitblijven van verdere acties na de algemene staking van 15 december zorgde ervoor dat de regering terug het initiatief in handen kon nemen. Een herhaling van dit scenario, waarbij de woede met elke nieuwe aanval groter wordt en er bovendien bij veel vakbondsmilitanten een kritische houding ontstaan is tegenover de leidingen waardoor ‘ongemakkelijke compromissen’ er niet zomaar kunnen doorgedrukt worden, zou de regering wel eens fataal kunnen worden.
Bij de werkgevers van VOKA luidde het dat de betoging weinig impact had. De Standaard: “Uit een rondvraag bij 1.000 bedrijfsleiders leidde VOKA af dat het een betoging was van de publieke sector: 90 procent ondervond geen enkele hinder.” Tegelijk stelde VOKA-Limburg dat beter op zondag zou betoogd worden omdat dergelijke manifestaties anders teveel hinder veroorzaken. Enige consequentie is de werkgevers blijkbaar vreemd. In de kleinste bedrijven zal er van de betoging wellicht niet veel gevoeld zijn, maar zonder werknemers uit de private sector zou deze betoging geen 100.000 aanwezigen gekend hebben. Overigens ging het om een betoging met stakingsdekking, niet om een oproep tot algemene staking. Ook dat had VOKA blijkbaar niet goed begrepen. Misschien moeten we hen het verschil de komende maanden nog eens duidelijk maken?
Ook langs onze kant had deze betoging impact. De aarzelingen bij veel militanten in aanloop naar de betoging maakten door de opkomst plaats voor herwonnen zelfvertrouwen en enthousiasme. De vakbondsleidingen kunnen dat niet zomaar naast zich neerleggen. Nieuwe acties zijn onvermijdelijk, maar daarbij zal stilaan de roep naar meer interne democratie in het beslissingsproces weerklinken. Personeelsvergaderingen en interprofessionele militantenvergaderingen om provinciale acties voor te bereiden en een actieplan op te maken tot aan de val van de regering, zouden een belangrijke stap zijn.
Door het actieplan van onderuit te organiseren, kunnen we eenheid in actie bekomen. Nu wordt uiteraard geprobeerd om de vakbonden uit elkaar te spelen. Dat er weinig duidelijkheid is over de provinciale acties wordt aangegrepen om de stakingsoproep van de Luikse afdeling van het ABVV tegen het standpunt van Leemans voor een “uitgekiende combinatie van actie en overleg” maar zonder stakingen te plaatsen. De Tijd heeft het over een “barst in het vakbondsfront”: “De ABVV-top verdoezelt met zijn beslissing dat hij de troepen niet meer onder controle kan houden en kiest volop voor de oppositielogica. Het ACV probeert daarentegen het beleid bij te sturen. De regering-Michel kan de rode woede daardoor gemakkelijk wegzetten als een politiek gedreven actie. De meer gerichte acties van het ACV doen meer pijn, want die maken CD&V zenuwachtig.” Dat is natuurlijk kort door de bocht, dezelfde krant schreef enkele paragrafen eerder nog dat de grote opkomst voor de betoging de CD&V zenuwachtig maakte. Hoe kan dan beweerd worden dat oproepen om niet teveel actie te voeren en de bestaande woede niet al te zichtbaar te maken meer effect zou hebben? Dat is patronale wishfull thinking aangevuld met een portie verdeel-en-heers.
Wat anders dan de val van de regering kan de inzet van een nieuw actieplan zijn? Zelfs Marc Leemans (ACV) moest op de betoging erkennen: “Voor deze regering zijn wij sans-papiers. Ze is maar in één papier van ons geïnteresseerd: ons belastingformulier.” Hij riep zelfs op tot “een andere politieke keuze.” De Tijd merkte op: “Sommige christendemocraten lazen in Leemans’ uitspraak voor een andere politieke keuze zelfs een stemadvies tegen CD&V. ‘Het zal nooit genoeg zijn’, klinkt het geërgerd.” De dominante retoriek van de regering dat er nu eenmaal geen alternatief is, klinkt volgens Yves Desmet van De Morgen “steeds ongeloofwaardiger”. Desmet voegt eraan toe: “Dat signaal werd vandaag honderdduizendvoudig gegeven, maar de regering zal er potdoof voor blijven, gevangen als ze zit in haar grote ideologische gelijk. Dat jammer genoeg de test van de realiteit steeds minder doorstaat.”
Het besparingsbeleid faalt, de sociale woede is bijzonder groot, de roep naar nieuwe acties weerklinkt luid. Met een actieplan tot de val van de regering moeten we een einde maken aan het besparingsbeleid. Doorheen dit actieplan moeten we onze alternatieven uitbouwen zodat we niet gewoon opgezadeld worden met een light versie van hetzelfde beleid.
