Militaire junta en economische neergang problematisch voor Thailand
Artikel door Per-Ake Westerlund
De vreselijke bomaanslagen in Bangkok op maandag 17 augustus leidde tot 20 doden en 125 gewonden. Er nam nog niemand verantwoordelijkheid voor de aanslag op, maar het geweld kan verregaande gevolgen hebben voor zowel de heersende militaire junta als de economische staat van het land.
De bom bracht heel wat vernielingen aan in een drukke straat bij een halte van de skytrain en vlakbij het hindoeïstische schrijn Erawan. De aanslag gebeurde om 19u, de meeste slachtoffers en gewonden waren toeristen uit andere Aziatische landen. Het hindoeschrijn in het door boedhisten gedomineerde land is aantrekkelijk voor toeristen omdat het een plaats is voor gebeden en wensen.
Het centrum van Bangkok kende de afgelopen jaren geen dergelijke aanslagen. In het zuiden van Thailand is er een separitistische beweging van moslims, maar die hebben Bangkok nooit aangevallen. Er is heel wat angst en speculatie over de daders. Een tweede bom op dinsdag leidde tot minder schade en daarbij vielen geen gewonden.
De aanslagen komen er een week nadat het leger aankondigde dat het zolang mogelijk aan de macht wil blijven. Tegelijk wordt de economie van het land getroffen door de devaluaties van de Chinese munt. Terrorisme is geen oplossing en deze aanslagen moeten veroordeeld worden, ze treffen vooral de gewone bevolking. Deze aanslagen zullen niets veranderen en integendeel gebruikt worden als excuus voor meer veiligheidsmaatregelen die ook tegen de oppositie kunnen gehanteerd worden.
Militaire junta
Premier en generaal Prayut Chan-o-cha is in de praktijk de dictator van Thailand sinds mei 2014. Wie dat betwijfelt, moet er maar de Engelstalige media zoals Bangkok Post of andere media op nagaan om te zien hoe de generaal overal aan bod komt. Hij zal de aanslagen gebruiken om de greep van het leger te versterken, hij had het al over “het ergste incident uit de geschiedenis van Thailand.”
Sinds de militaire staatsgreep van vorig jaar heeft de junta, de Nationale Raad voor Vrede en Orde, al meer dan 1000 politici en activisten opgepakt. Het ging voornamelijk om activisten van de vroegere heersende Pheu Thai Party (PTP). Alle protestacties en politieke meetings in het land zijn verboden.
Eind juni werden 14 studenten opgepakt omdat ze een bijeenkomst hielden aan de universiteit om te protesteren tegen het militaire bewind. Ze werden vervolgd omdat ze het verbod op politieke activiteiten negeerden en zitten nu in de gevangenis in afwachting van een militair proces. Het regime van Prayut bood wel ‘onderhandelingen’ met de studenten aan in de hoop verder protest te stoppen. Prayut stelde in de krant Bangkok Post dat hij de acties wil stoppen omdat hij “zich ongemakkelijk voelt bij de vervolging ervan.” De dreiging werd onderbouwd met de stelling dat nagegaan zou worden of er politieke groepen achter het protest zaten en er werd meteen druk gezet op de families van de studenten.
De militaire junta had aangekondigd dat er dit jaar verkiezingen zouden zijn, maar die warden al gauw opgeschoven naar 2016 en nu naar 2017.
Prayut heeft bovendien een ‘stappenplan’ om elke toekomstige burgerlijke regering te begeleiden. Het ontwerp voor een nieuwe grondwet stelt dat “populisme” verboden is en omvat de creatie van een senaat die gedomineerd wordt door niet-verkozen leden. Het comité dat de grondwet opstelt, stelde vorige week voor om een “crisiscomité” samen te stellen om toe te kijken op de grondwet en de zogenaamde hervormingen. “Het comité dat samengesteld is uit onder meer de premier, de voorzitters van Kamer en Senaat, de legerleiding en het hoofd van de politie, moet vijf jaar na de invoering van de grondwet het toezicht erop uitoefenen.” (Bangkok Post 17 augustus)
Politieke partijen
De Thaïse politiek werd het afgelopen decennium gedomineerd door een strijd tussen twee partijen – Pheu Thai en de Democraten. Pheu Thai is opgezet door de telecom miljardair Thaksin Shinawatra die de verkiezingen won met een populistisch programma van goedkope leningen, subsidies en een hoger minimumloon. Hij won er veel steun mee in op het platteland in het noorden van het land.
Thaksin werd in 2006 aan de kant geschoven door het leger. Het leger, de monarchie en de Democraten hebben een grotere steun onder de kapitalisten van het land. Die vonden dat Thaksin te ver was gegaan.
In 2010 waren er straatgevechten tussen aanhangers van Pheu Thai – de ‘roodhemden’ – en de Democraten – de ‘geelhemden’. Het leger kwam tussen om de roodhemden achteruit te duwen, er vielen meer dan 100 doden. De roodhemden kwamen op voor gelijkheid en democratie.
Pheu Thai bleef verkiezingen winnen, ook na het ontslag van de militaire junta in 2011 was dat het geval. Thaksin was in ballingschap waardoor zijn zus, Yingluck Shinawatra, premier werd. Vorig jaar pleegde het leger een nieuwe straatsgreep. De Democratische partij steunde de staatsgreep en net zoals in 2006 leek de Amerikaanse regering de staatsgreep gunstig gezind te zijn.
Sinds de staatsgreep heeft de Pheu Thai partij zich aan het leger aangepast. Het ‘stappenplan’ van Prayut is gericht op een ‘regering van nationale verzoening’ met beide partijen. Beide partijen steunen het voorstel om de verkiezingen met minstens twee jaar uit te stellen en om een referendum over de nieuwe grondwet te houden.
Economie
De militaire junta wil het “populisme” stoppen en het neoliberale beleid opvoeren. In juni stelde Prayut dat de gratis gezondheidszorg die door Thaksin in 2001 was ingevoerd “te duur” was. Het stelsel had betrekking op 47 miljoen mensen, twee derden van de bevolking, die minder dan een euro moeten betalen voor een doktersbezoek. De junta schafte subsidies voor rijst en gas af. Het minimumloon werd bevroren.
Deze maatregelen hebben echter niet geleid tot economische groei. Het leidde vooral tot een afname van de binnenlandse vraag. Hetzelfde zien we in tal van andere opkomende markten. De baht verloor aan waarde naarmate kapitaal het land verliet omdat een renteverhoging in de VS wordt verwacht. De centrale bank reageerde met twee dalingen van de rentevoeten, maar toch kent de economie nog steeds een technische deflatie (dalende prijzen).
De officiële groeivooruitzichten werden dit jaar al meermaals naar beneden herzien, van 3,8% tot 2,7%. De centrale bank verwacht een daling van de export met 3,5% dit jaar. De devaluatie van de Chinese yuan verhoogt de druk op de economie.
De aanslagen in Bangkok dreigen een grote economische impact te hebben. Toerisme is goed voor 10% van de economie van het land. De sector won nog aan belang in de context van een dalende muntwaarde. Er wordt in Thailand gevreesd voor een nieuwe Aziatische crisis zoals in 1997 toen de economie van het land hard getroffen werd.
Het blijft afwachten om te weten wie achter de aanslagen in Bangkok zat. Sommigen wijzen naar de uit het land gezette Oeigoerse vluchtelingen of hun sympathisanten. Meer dan 100 Oeigoeren werden beschuldigd van terrorisme en naar China uitgewezen.
De situatie in Thailand toont vooral de nood aan een nieuwe politieke partij die opkomt voor de werkenden en armen. Het wereldwijde kapitalisme en de huidige militaire heersers hebben enkel nieuwe crisissen in de aanbieding. Werkenden en studenten in Thailand moeten de geschiedenis van vorige bewegingen bekijken om een eigen politieke stem met een socialistisch programma uit te bouwen.
Het CWI brengt volgende eisen naar voor:
- Neen aan terrorisme, ja aan massastrijd!
- Voor een eengemaakte strijd van werkenden, arme boeren, studenten en andere onderdrukten!
- Neen aan het bewind van de generaals, stop de monarchie!
- Organiseer de verkiezing van een revolutionaire grondwetgevende vergadering!
- Voor een massale partij van werkenden en arme boeren die opkomt voor een meerderheidsregering van deze partij!
- Vakbondsrechten voor de gewone soldaten – we moeten arme soldaten voor de strijd van de werkenden winnen!
- Volledige rechten voor de onderdrukte moslimbevolking in het zuiden van Thailand en voor alle andere minderheden!
- Neen aan het neoliberale beleid, voor democratisch publiek bezit van de sleutelsectoren, grootgrondbezitters en banken!
- Voor een geplande economie gericht op de behoeften van de werkenden en arme boeren, onder democratische controle en beheer van verkozen comités van de werkende bevolking en kleine boeren!
- Voor een socialistisch Thailand als onderdeel van een socialistische federatie in de regio!
