Op de zomerschool van het CWI spraken we met Enrique van onze Chileense afdeling. In Chili was er de afgelopen maanden een nieuwe opleving van strijd.
Hoe staat Chili er economisch voor?
“Eerst en vooral moet je goed begrijpen dat er economisch sterke banden zijn tussen Latijns-Amerika en China. China had de afgelopen jaren heel wat natuurlijke grondstoffen nodig. Het maakt dat Chili bijvoorbeeld 40% van de koper in het land uitvoert naar China. Het is dan ook logisch dat de stagnatie van de Chinese economie gevolgen heeft voor de situatie in Chili. De daling van de koperprijs speelt ook een rol. Het zorgt er allemaal voor dat de economie sterk vertraagt.”
Wat betekent dit voor het dagelijkse leven van de gewone bevolking?
“Er is een toenemende verarming. De lonen stijgen niet, maar de prijzen wel. 70% van de bevolking verdient minder dan wat overeenkomt met 600 euro per maand en 55% verdient zelfs minder dan 300 euro per maand. De levensduurte is nochtans erg hoog. Een bescheiden appartement kost al gauw meer dan 200 euro per maand. Er blijft dan niet veel over om van te leven. Er waren de afgelopen maanden heel wat stakingsacties, onder meer bij het openbaar vervoer of nog in de kopermijnen.
“Het lijkt erop dat Chili een nieuw tijdperk is ingetreden. Naast het begin van een toename van strijd van de arbeidersbeweging zijn ook de studenten opnieuw in actie gekomen nadat hun beweging eind 2011 een pauze kende. Er waren verschillende grote mobilisaties. Op 18 april bijvoorbeeld betoogden 150.000 jongeren om gratis onderwijs te eisen. Sindsdien waren er verschillende betogingen met meer dan 100.000 jongeren.”
Ik dacht dat een van de belangrijkste slogans op die betoging de volgende was: ‘Dat de corrupte figuren niet langer beslissen over wat Chili nodig heeft’. Van waar komt die slogan?
“Die slogan heeft betrekking op zowat alle gevestigde politici in het land. Er waren recent heel wat gevallen van corruptie, zowel bij de oppositie als bij de coalitie die aan de macht is. Het gaat vooral om grote financiële bijdragen van bedrijven aan politici. Zelfs de zoon van president Bachelet wordt vervolgd wegens corruptie. Het leidt tot een afkeer tegen heel het politieke establishment. Bij de laatste verkiezingen ging slechts 41% van de bevolking stemmen. En de nieuwe corruptiezaken ondermijnen de autoriteit van de gevestigde partijen en het politieke stelsel verder.
“Bovendien is geen enkele van de beloofde grote hervormingen op vlak van arbiedswetgeving, fiscaliteit of onderwijs gerealiseerd. Meestal is er zelfs achteruitgang op deze vlakken. Het maakt dat de populariteit van Bachelet tot minder dan 20% is gezakt. Op het einde van haar eerste mandaat stond Bachelet nog op een populariteit van 84%.”
Bij een aantal recente betogingen raakten jongeren ernstig gewond en vielen er zelfs doden. Is er een toename van de repressie?
“Zeker en vast. De minister van binnenlandse zaken is overigens een voormalige kopstuk van Oficina, de geheime diensten die in de jaren 1990 nog ingezet werden tegen de gewapende linkse oppositie. Er zijn regelmatig infiltraties of provocaties tegen sociale bewegingen. Er wordt ook regelmatig beroep gedaan op methoden die nog stammen uit de dictatuur van Pinochet. Deze repressie neemt onwaarschijnlijke vormen aan tegen de Mapuches, een inheemse bevolking uit het zuiden van het land. Er is een echte militaire bezetting van hun regio. Verschillende Mapuche zijn verdwenen, er zijn in kaart gezette processen en meer dan tien politieke gevangenen. Voor de verkiezingen verklaarde Bachelet dat ze de beruchte ‘antiterreurwet’ niet meer zou gebruiken, maar meteen na de verkiezingen was ze blijkbaar van mening veranderd…”
