Standpunt door Xekinima, onze Griekse zusterorganisatie, van 23 juni
“We kwamen tot hetzelfde begrotingsresultaat, maar op een meer rechtvaardige manier.” Dat was hoe de Griekse minister Stathakis aan de nationale omroep ERT op maandag 22 juni de voorstellen van premier Alexis Tsipras aan de ‘instellingen’ verdedigde. Deze voorstellingen zullen wellicht de basis vormen voor een akkoord. De ‘rechterhand’ van Tsipras, minister Nikos Pappas, verdedigde het voorstel van de Griekse regering op dezelfde wijze op het radioprogramma Kokkino op dinsdag 23 juni.
Het ‘akkoord’ dat door Tsipras werd voorgesteld, houdt een besparingsoperatie van 7,9 miljard euro in tussen nu en het einde van 2016. Vanaf 2017 zou het primaire begrotingsoverschot niet fundamenteel verschillen (slechts met 0,5%) met wat eerder overeengekomen was tussen de regering van Nieuwe Democratie en Pasok aan de ene en de trojka aan de andere kant.
Zowel Stathakis als Pappas beweren dat ze “hetzelfde begrotingsresultaat” (als door de trojka geëist) bekomen, maar op een ‘meer rechtvaardige wijze’. Daarmee bedoelen ze dat een groter deel van de lasten doorgeschoven worden naar de rijkeren in de samenleving. In die zin beweren ze de ‘rode lijnen’ van Syriza niet overschreden te hebben.
Maar dit is de realiteit:
- De voorstellen van Tsipras omvatten “bijkomende maatregelen” die 7,9 miljard euro uit de economie zullen halen om het over te dragen een de grote kapitalistische institutionele crediteurs. Dit komt overeen met maar liefst 4,5% van het BBP en zal de economie onvermijdelijk in een nieuwe recessie storten. De leiding van Syriza komt dus terug op de verkiezingsbelofte dat het een einde zou maken aan de ‘memoranda’ (door de trojka opgelegde besparingen) en de Griekse economie uit de diepe recessie zou halen.
- Het klopt dat de Griekse regering een poging deed om meer ‘lasten’ naar de rijkere lagen in de samenleving en de bedrijven door te schuiven, in plaats van de werkenden en armen bijkomende aanvallen te laten verwerken. Maar dat verandert niets aan het fundamentele karakter van het voorstel, met name dat op 18 maanden tijd nogmaals 7,9 miljard euro wordt bespaard en de economie zo in een recessie wordt geduwd. Het grootste deel van de 7,9 miljard zal overigens wel degelijk door de werkende bevolking betaald worden door hogere BTW-tarieven op een groot aantal consumptiegoederen en door hogere bijdragen voor de sociale zekerheid.
- Tsipras komt terug op de belofte om “het grootste deel van de publieke schulden af te schrijven”. De poging van parlementsvoorzitter Zoe Konstantopoulou en de uitstekende bevindingen van de “Speciale Commissie van het Grieks parlement over de schulden” (waarin de schulden omschreven worden als illegitiem en illegaal) zal wellicht enkel van academisch en historisch belang zijn.
- Van bij het begin van de onderhandelingen met de trojka kwam Tsipras terug op het standpunt van Syriza om de privatiseringen te stoppen. Enkel de stopzetting van de verkoop van elektriciteitsbedrijf DEI vormde een uitzondering. Het betekent dat de Griekse economie nog steeds onder de controle van het grootkapitaal blijft staan, zowel Grieks als internationaal kapitaal. En het betekent dat alles blijft functioneren onder de ‘marktwetten’. Van het moment dat er een ‘akkoord’ is op basis van wat Tsipras nu voorstelt, zal de heersende klasse snel nieuwe aanvallen eisen. Het zal de recessie en de ellende enkel verdiepen. Zonder investeringen kan er geen groei zijn en de beslissing om al dan niet te investeren zal genomen worden door diegenen die het kapitaal controleren.
- Op basis van de voorstellen van Tsipras wordt de controle van het bankenstelsel in handen van de voorzitter van de Griekse Centrale Bank, Stournaras, en co gelaten. Het Griekse bankenstelsel was ‘gered’ door de Griekse overheid die grote hoeveelheden geld in de banken pompte, meer dan het BBP van het land. Maar het beheer van de banken blijft wel in handen van dezelfde mensen die het voor het zeggen hadden voor Syriza in de regering kwam. Deze individuen zijn geen verantwoording verschuldigd aan de Griekse regering, laat staan aan de Griekse samenleving. Ze moeten enkel verantwoording afleggen aan de Europese Centrale Bank. Jammer genoeg stemde Syriza in met de verderzetting van dit schandalige systeem.
Is het mogelijk dat de Griekse economie op deze basis echt tot groei zal komen end at Syriza een beleid in het voordeel van de werkende bevolking zal voeren?
Xekinima heeft een dag na de bekendmaking van het programma van Thessaloniki, het verkiezingsmanifest van Syriza dat in september 2014 werd opgesteld, verklaard dat dit programma ondanks alle goede bedoelingen van Tsipras en de leiding van Syriza niet kon toegepast worden. Dat komt omwille van een belangrijk element: het programma van Thessaloniki gaat ervan uit dat het private kapitaal de drijvende kracht achter de groei en de ontwikkeling van de Griekse economie kan zijn. Dit programma keek niet naar de publieke sector om op democratisch socialistische basis de motor van economische groei te vormen.
Zoals we de afgelopen maanden meermaals herhaald hebben, zullen het Griekse en het internationale kapitaal in nauwe samenwerking met de verschillende instellingen nooit investeren in een economie op een ogenblik dat een linkse regering het voor het zeggen heeft. Zeker niet als die linkse regering de levensstandaard en de rechten van de werkende bevolking en de massa’s wil verdedigen. Voor het kapitaal moeten we concurreren met landen als Bulgarije waar het gemiddeld loon 300 euro per maand is en het pensioen 125 euro per maand.
De leiding van Syriza heeft de afgelopen jaren de echte ernst van de crisis van het kapitalisme niet begrepen, niet in Griekenland maar ook niet in de rest van de wereld. De leiding van Syriza besefte niet dat de schuldencrisis in Europa en de eurocrisis een uitdrukking zijn van de crisis van het kapitalistische systeem in zijn geheel. De leiding van Syriza maakte geen juiste inschatting van het klassenkarakter van de Europese Unie en de eurozone. Ze hadden illusies in de mogelijkheid dat de goede voorstellen van Syriza, in het bijzonder die van financieminister Varoufakis, Europa zouden overtuigen om een andere weg in te slaan.
Hierdoor is de oude slogan van Syriza – “geen opofferingen voor de euro” – in de feiten omgevormd tot een nieuwe slogan: “Nog meer opofferingen voor de euro”. De Griekse werkenden, werklozen en armen worden eens te meer, nu ook door een regering onder leiding van Syriza, gevraagd om te betalen voor de kapitalistische crisis en om in de eurozone te blijven.
Welke oplossing?
Hoe kan de Gordiaanse knoop van de euro ontrafeld worden? Opkomen voor de belangen en rechten van de Griekse werkenden vereist onvermijdelijk een openlijke confrontatie met het kapitalistische systeem en de EU van het kapitaal. Het betekent dat een programma wordt doorgevoerd waarbij de publieke sector de motor van de economische groei wordt door de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie en een democratische planning. Een gemeenschappelijke strijd met werkenden doorheen het continent is essentieel om op te komen voor een socialistisch Europa.
Hiervoor is er nood aan een massale linkerzijde die bereid is om de confrontatie met de trojka en het kapitalisme aan te gaan. Een linkerzijde die consistent opkomt voor een revolutionair socialisme. De opbouw van deze linkerzijde blijft de voornaamste taak van marxisten in Griekenland op dit ogenblik van crisis.
De huidige leiding van Syriza zal deze taak niet opnemen. Binnen Syriza ligt de bal nu in het kamp van de linkerzijde. Zal die de stap zetten om de voorstellen van Tsipras te steunen als dit in het parlement wordt voorgelegd? Zal de linkerzijde het risico nemen om uit Syriza gezet te worden door een massaal offensief van de heersende klasse en de rechtse media? Zal er gebouwd worden aan een gemeenschappelijk front met krachten buiten Syriza die voor een socialistisch standpunt staan en op een niet-sectaire wijze willen bouwen aan een massale revolutionaire linkerzijde?
