De Griekse heersende klasse, de massamedia die ervoor werken, mensen zoals Stavros Theodorakis (van de liberale partij Potami), Juncker, Schulz en de rest van de kliek van de EU-leiding proberen de Griekse bevolking tot in den treure ‘uit te leggen’ dat premier Alex Tspiras ‘moet handelen als de premier van het land en niet als partijleider van Syriza.’
Editoriaal van Xekinima, geschreven op 3 juni
Ze nodigen Tsipras openlijk uit om een akkoord te sluiten met de crediteurs, om het in het Griekse parlement te laten stemmen en voorbij te gaan aan wat Syriza of zelfs nog maar de leiding van die partij wil. Als de linkerzijde van Syriza weigert om met een voorstel in te stemmen, eisen ze van Tsipras dat hij toch doorzet. Anderen zullen immers wel voor het akkoord stemmen, Potami zou dit zeker doen en mogelijk ook Pasok en Nieuwe Democratie. Als het niet officieel en volledig kan, zouden minstens een aantal verkozenen van die partijen voor stemmen.
Het is een publieke en provocatieve oproep aan de leiding van Syriza om een openlijke alliantie te sluiten met de heersende klasse en de trojka, nu onder de naam van ‘de instellingen’, waarbij Syriza wordt opgesplitst.
Hoe reageerde Syriza?
We hebben nog geen signalen of reacties gezien van de leiding van Syriza waarmee de positie van de leiding wordt verduidelijkt en waarmee alle oproepen van de rechterzijde aan Syriza gestopt worden.
We zien integendeel leidinggevende verantwoordelijken van Syriza vertegenwoordigers van het establishment omarmen. En tegelijk wordt niet verborgen dat er mogelijk een confrontatie met de linkerzijde in de partij komt.
Een recent en opmerkelijk voorbeeld van dit proces was de keuze om Tagmatarhis als CEO van de publieke omroep ERT aan te stellen, terwijl hij in het verleden nog door besparingspartij PASOK als CEO was aangesteld. Panariti werd door de regering aangesteld als Griekse vertegenwoordiger bij het IMF. Panariti werkte als vertegenwoordiger van de Wereldbank als raadgever voor de neoliberale en ultrarepressieve regering van Fujimori in Peru. Uiteindelijk moest Panariti ontslag nemen bij het IMF omdat er teveel tegenkanting binnen Syriza ontstond tegen zijn aanstelling. Maar het feit dat het kantoor van de premier achter de aanstelling zat, is opmerkelijk. Panariti werkte eerst voor Varoufakis, maar genoot dus niet alleen de steun van de financieminister.
Nikos Pappas eist ‘partijdiscipline’
Tegelijk waren er de verklaringen van Nikos Pappas, minister van staat en nauwe medestander van Tsipras, die stelde dat een stemming in het parlement de kwestie van partijdiscipline stelt. Europarlementslid Papadimulis, een van de leiders van de rechterzijde binnen Syriza, verklaarde dat indien sommige parlementsleden van Syriza of van coalitiepartner Onafhankelijke Grieken niet voor het akkoord stemden, de premier nieuwe verkiezingen moet uitroepen. Ook Nikos Filis, woordvoerder van de parlementaire fractie deed een gelijkaardige verklaring.
Deze dreigementen zijn niet algemeen en vaag. Ze zijn specifiek gericht tegen de linkerzijde binnen Syriza. De leiding rond Tsipras bedreigt de linkerzijde met uitsluitingen en nieuwe verkiezingen waarin ze hun zetels zouden verliezen. Volgens de electorale regels worden de partijlijsten, in het geval van vervroegde verkiezingen binnen de 18 maanden na de vorige, bepaald door de partijleider. Tsipras zou dan alleen over de lijsten beslissen.
Waarom doet de leiding van Syriza beroep op dergelijke dreigementen? Het is omdat ze bezorgd zijn dat een akkoord dat achter de schermen wordt onderhandeld met de ‘instellingen’ op veel tegenkanting binnen Syriza zal botsen.
Tsipras, Syriza en de samenleving
Een aantal prominente kaders van Syriza zeggen openlijk dat Syriza tot 27% kon groeien in 2012 en vervolgens tot 36% in januari van dit jaar omdat de leiding in handen is van “erg talentvolle mensen zoals Tsipras.” Dat gaat compleet voorbij aan de realiteit.
De opkomst van Syriza is het resultaat van de objectieve voorwaarden in de Griekse samenleving en de enorme sociale strijd van de afgelopen jaren, samen met het feit dat Syriza het had over de macht overnemen waarbij de rest van links werd uitgenodigd voor gezamenlijke acties. In alle landen die door de economische crisis werden getroffen, ontstonden nieuwe politieke fenomenen, zowel ter linker- als ter rechterzijde. Het leidde overal tot een nieuw politiek beeld waarbij de oude traditionele partijen van de heersende klasse zware klappen kregen. Voorbeelden van nieuwe linkse fenomenen die het politieke toneel destabiliseerden, zagen we niet alleen in Griekenland maar ook in Spanje en Ierland.
Wij zeggen aan de heersende klasse en aan de leiding van Syriza dat Tsipras en zijn entourage geen recht hebben om een geheim akkoord met de trojka te sluiten. De griekse grondwet en het wettelijke system geven de premier dan wel bijna bonapartistische macht, waarbij hij ‘boven’ zijn partij en boven de samenleving zou staan. Maar als Tsipras zijn ideeën en de tradities van de linkerzijde wil volgen, kan hij geen beroep doen op dergelijke bonapartische macht. In plaats daarvan moet de regering een einde maken aan deze wetgeving!
Fouten erkennen
De leiding van Syriza heeft een andere verantwoordelijkheid: ze moet erkennen dat ze fout was in de benadering en tactieken ten aanzien van de trojka en de heersende klasse. De leiding van Syriza had de illusie dat een “voor beide partijen gunstig akkoord onder partners” mogelijk was. Deze illusie werd al gauw doorprikt toen bleek dat de ‘partners’ vastberaden waren om Syriza een harde les te leren. Varoufakis moet zich herinneren dat hij voor de verkiezingen stelde dat de EU wel bereid zou zijn om de Griekse regering een cadeau te doen, terwijl ze in feite toen al bezig waren met het volgende offensief tegen de Griekse werkenden en armen.
Na de impasse die volgde, besloot de leiding van Syriza om het idee van een “tussentijds akkoord/brug” achter zich te laten en te gaan voor een “algemeen akkoord”. Nu beseffen ze dat dit niet op tafel ligt als het van de trojka afhangt. Er wordt dan maar overgegaan tot dreigementen – ‘partijdiscipline’ en ‘verkiezingen’ – als de parlementaire groep van Syriza niet volgt.
Stop alle besparingsellende
De Grieken die in de laatste verkiezingen voor Syriza kozen, deden dit niet voor Tsipras en zijn omgeving. Ze stemden niet voor Syriza om “alles in het werk te stellen om binnen de euro te blijven”, zoals de papegaaien van de heersende klasse het in de massamedia dag na dag herhalen. Er werd voor Syriza gestemd om de besparingsellende te stoppen.
Dat is waar Syriza nu aan moet werken en wat de Griekse werkende klasse verwacht en eist van Syriza. Dat is wat Tsipras moet doen als hij niet de geschiedenis wil ingaan als nog een linkse leider die de beloften overboord gooide en zich uitverkocht aan de heersende klasse.
Xekinima roept Syriza op om consistent te zijn met de beloften van voor de verkiezingen. Dat betekent breken met de Europese besparingen en een socialistisch programma met onder meer:
- Stopzetting van de afbetaling van de schulden
- Controle op kapitaalstromingen en een staatsmonopolie op buitenlandse handel om de economie te beschermen tegen aanvallen van de ‘markten’
- De nationalisatie van de banken en de sleutelsectoren van de economie onder democratische arbeiderscontrole en –beheer. Een geplande economie waarin de behoeften van de bevolking centraal staan en niet de winsten van de kapitalisten.
- Stopzetting van alle besparingen en het creëren van jobs voor iedereen met een degelijk loon, gratis en degelijk onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid.
- Het opzetten van volksvergaderingen en actiecomités van onderuit in de werkplaatsen en wijken – voor een actieve betrokkenheid van de werkende bevolking en jongeren in de strijd tegen de trojka en voor een socialistisch alternatief.
- Een oproep aan alle werkenden en jongeren in Spanje, Portugal, Ierland en de rest van Europa om samen te strijden tegen besparingen en voor een socialistisch Europa.
