Harde aanpak van de werklozen biedt geen oplossing
Afgelopen zomer haalde Vlaams minister Vandenbroucke nogmaals zwaar uit naar de werklozen. "Er moet een omslag komen in het denken. Werklozen hebben rechten én plichten", zo stelde de SP.a-kopman.
Luc Janssens
Zowat de helft van de jonge werklozen heeft geen diploma secundair onderwijs. 20% van de jongeren heeft een jaar na het afstuderen nog steeds geen werk. Redenen genoeg voor Vandenbroucke om ook het onderwijs verantwoordelijk te stellen. De minister wil projecten opzetten om bedrijven uit de logistiek en de auto-assemblage nauw te laten samenwerken met scholen en opleidingscentra. Ook wil hij een opleidingsplan om werknemers uit de horeca bij te scholen, zodat deze in het laagseizoen niet thuis zitten.
Het onderwijs moet volgens Vandenbroucke beter afgestemd worden op de bedrijfswereld. Rond iedere grote autofabriek wil hij een netwerk van beroepsopleidingen afgestemd op de specifieke noden van het bedrijf. In feite stelt hij voor om interne opleidingen in bedrijven over te dragen aan het onderwijs.
Nochtans staat er tegenover dit cadeau aan de bedrijven geen enkele wederdienst of garantie. Welke kansen hebben jongeren na het doorlopen van hun stages in het bedrijf? Stel je maar eens voor dat je een opleiding krijgt die aansluit bij VW-Vorst en het bedrijf beslist dan toch om af te danken of zelfs om te sluiten. Wat zou het resultaat geweest zijn van een opleiding die aansloot bij het inmiddels gesloten Renault-Vilvoorde?
Dat is voor de minister echter geen probleem. Het waren toch de werklozen die plichten hebben en de bedrijven die rechten hadden? Voor het patronaat zou het wel gemakkelijk zijn om een kant-en-klaar leger werklozen te hebben dat onmiddellijk inzetbaar is. Als er een plaats vrijkomt, zal de VDAB hen wel dwingen om de job tegen gelijk welke voorwaarden aan te pakken.
Daarnaast moeten we ons natuurlijk ook de vraag stellen of het de taak van het onderwijs is om enkel en alleen een opleiding te bieden in functie van enkele bedrijven, of als het daarentegen ook nodig is om een algemene vorming van jongeren tot kritische volwassenen aan te bieden? In dit geval is het motto wellicht: "hoe onkritischer, hoe beter".
Als de opleidingen niet volstaan, volgt een harde aanpak. Het grote voorbeeld daarbij is tegenwoordig de aanpak van de VDAB in Oostende, niet toevallig de thuisbasis van SP.a-voorzitter Johan Vande Lanotte. De jongerenwerkloosheid daalde er op korte tijd met 37%. Hoe kwam dit? Jongeren werden er bestookt met SMS’jes of e-mails met werkaanbiedingen. Er werden tal van opleidingen opgestart en er werd een aantal schorsingen doorgevoerd.
In de zomerperiode is er bovendien heel wat tijdelijke tewerkstelling in een kuststad zoals Oostende, waar toerisme en horeca niet onbelangrijk zijn. Er is ook het aircobedrijf Daikin dat iedere zomer zowat 500 tijdelijke werknemers aanneemt om pieken op te vangen. Een tijdelijke daling van de jongerenwerkloosheid in de zomer is dan ook niet zo uitzonderlijk. Maar wat gebeurt er daarna? De verantwoordelijke van de Oostendse VDAB stelde hierover: "De interimkantoren zijn niet onze vijanden, maar onze partners." En er wordt ook uitgekeken naar mogelijkheden om via dienstencheques schoonmakers tewerk te stellen. Ook in Oostende zijn het de werklozen die plichten hebben en de patroons rechten.
Moesten de politici echt bekommerd zijn om de hoge werkloosheid, zou het al een stap vooruit zijn om bedrijven te verplichten vaste contracten aan te bieden, te stoppen met het privatiseren van overheidsdiensten en het beschikbare werk te verdelen door het invoeren van een 32-urenweek, zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen. Waarom niet het werk verdelen, in plaats van de werkloosheid?
