Midden maart trok een Belgische delegatie van het solidariteitscomité voor Kobane naar Rojava in Syrisch Koerdistan. De delegatie ging er met eigen ogen aanschouwen wat er gebeurt en brengt nu verslag uit. We spraken met Orhan Kilic, een van de delegatieleden.
Interview uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Wat was het doel van jullie reis naar Rojava en wat wil het solidariteitscomité in België doen?
“Sinds de grote aanval op Kobane (midden september 2014) hebben de Koerden wekenlang massaal geprotesteerd, niet alleen in die regio maar ook hier bij ons, in Europa en België. Kobane heeft toen de aandacht van de hele wereld getrokken. Het verzet van de Koerden, maar nog belangrijker, hun politiek project voor autonomie en een democratisch en pluralistische samenleving zijn vanaf dan ook meer besproken geweest. In die dagen is ook een humanitaire hulpcampagne op gang gekomen dat de Koerden zelf, samen met enkele actoren uit het Belgische middenveld, op een gespreide slagorde getrokken hebben.
“Zowel die politieke als humanitaire goodwill proberen we nu te verankeren via het solidariteitscomité. Die samenwerking zal ongetwijfeld de hulpcampagne beter stroomlijnen en groter maken. Maar ook op politiek vlak wil dat comité de verwezenlijkingen van de Syrische Koerden ondersteunen en helpen verdedigen.
“We willen een solidariteitsbeweging tussen België en Rojava op gang brengen. De beste manier om hieraan te beginnen was die delegatie organiseren. Mensen die het met hun eigen ogen zien, en dat gaan overbrengen heeft zoveel meer effect.
“We zijn met 6 mensen vertrokken, allemaal politieke activisten die deel uitmaakten van verschillende politieke organisaties of stromingen in België. Dat pluralisme is ook overduidelijk aanwezig in het solidariteitscomité zelf. Ik vind dit zeer belangrijk. De delegatie heeft ook een blog bijgehouden met zeer interessante bijdragen: www.rojavaproject.net”
Wat is de laatste toestand in de regio?
“De Syrische Koerden hebben de wind in de rug. Dat is overduidelijk als je praat met de mensen uit de regio. Ondanks het grote gevaar van het reactionaire fundamentalisme van ongekende schaal, zijn de Koerden verbazingwekkend positief en kijken ze hoopvol uit naar de toekomst. Ondanks de harde strijd rond Kobane geloven de mensen in het politiek project van ‘Democratische Autonomie’ en ‘Democratisch Confederalisme’.
“Er is daar iets concreets en tastbaars aan de gang, en dat nodigt uit om eraan mee te werken. Niet toevallig geniet TEV-DEM (het Syrisch-Koerdische volksbeweging rond de PYD) een enorm grote steun onder de bevolking. Het gaat overigens om een steun die de etnische en religieuze breuklijnen overstijgt. Dat alleen al is een enorm grote stap vooruit dat we moeten steunen en verdedigen.
“Het Midden-Oosten wordt in het westen doorgaans geassocieerd met fundamentalisme en sectaire burgeroorlogen. Maar Rojava is vastberaden om daar een alternatief op te zijn. Ze hebben nu al de steun van vele andere minderheden en Arabische stammen. De Koerden zijn zeer ambitieus en zeggen dat hun politiek project een uitweg is uit de impasse en de burgeroorlog die nu haar vijfde jaar is ingegaan.”
Jullie zijn tegengehouden door het (Iraaks) Koerdische regionale regering? Wat is daar gebeurd?
“We wilden inderdaad via (Iraaks) Koerdistan Rojava binnenkomen omdat de grenzen aan Turkse zijde ofwel gesloten zijn ofwel enkel toegankelijk zijn voor mensen met de Syrische nationaliteit. Omdat we niet konden rekenen op de goodwill van Turkije, dachten we dat een oversteek uit (Iraaks) Koerdistan geen probleem zou zijn.
“Wat we daar zagen, was ronduit schandalig. De Iraakse Koerden hebben veel sympathie voor wat gebeurt in Rojava. Maar het corrupte regime van Barzani en zijn KDP in Iraaks Koerdistan heeft net zoals Turkije een vorm van embargo ingesteld tegen Rojava. De ongelijkheid en sociale problemen in Iraaks Koerdistan nemen toe. Het regime is dan ook bang van het voorbeeld in Rojava.
“De KDP ziet de verwezenlijkingen van Rojava als een bedreiging voor zichzelf. De KDP vertegenwoordigt het feodalisme en kapitalisme in de regio. De democratie, het pluralisme, het anti-kapitalisme en de vrouwenbeweging van Rojava werken aanstekelijk. De Koerden aan deze kant van de grens zijn er niet immuun voor. Nu al zie je dat de Yazidi-minderheid van Iraaks-Koerdistan hun democratische rechten en zelfbestuur opeisen tegen de autoritaire KDP machthebbers in.
“De toegangswegen worden streng gecontroleerd en de overgang voor PYD-leden en sympathisanten wordt onmogelijk gemaakt. PYD-functionarissen kloegen dat ze zelfs geen humanitaire hulp konden overbrengen van één deel van Koerdistan naar een ander deel van Koerdistan.
“Wij werden daar helaas ook het slachtoffer van. We bleven dan maar in Iraaks Koerdistan. We konden het vluchtelingenwerk van nabij volgen. We trokken naar het Kandil-gebergte waar het Newroz-feest gevierd werd. We brachten ook reportages met bestuurders van KCK, de volksbeweging rond de PKK.”
Het voorbeeld van de zelfbeheerde comités in Rojava is een interessante ontwikkeling. Hoe ver staan die? Zijn zij plaatsen van debat en actie waarin meerdere linkse en revolutionaire tendenzen actief kunnen zijn? Hoe is de betrokkenheid van brede lagen van de bevolking?
“Er is een systeem waarbij zelfbeheerde en democratische comités zowat alle aspecten van het publieke leven regelen en dit zonder aanwezigheid van de Syrische staat. De comités bestaan op alle niveaus, van wijk- en dorpsraden tot het bestuur van de kantons van Rojava. Er is een getrapt systeem van onder naar boven. De basis zijn de volksraden (meclis) die de administratieve bestuursorganen van de gemeenten maar ook de kantons benoemen en controleren. Er zijn communes en coöperatieven opgezet om het economisch leven te regelen, dat kan enkel op basis van een brede participatie van onderuit.
“Dit systeem houdt al bijna drie jaar in stand onder de meest ongunstige omstandigheden en brutaalste militaire aanvallen en zonder noemenswaardige hulp van buitenaf. De gewone mensen, boeren en jongeren zijn volledig op zichzelf aangewezen. Dat leidt tot sympathie en inspiratie onder mensen van buiten Rojava.
“Er zijn tal van interessante elementen: de militaire en vrijwillige zelfverdediging, de prominente aanwezigheid van vrouwen in alle gelederen van het bestuur, pluralisme om verschillende culturen en etnieën te verenigen maar ook om zelforganisatie te bevorderen.
“Maar er blijven natuurlijk immense problemen die op oplossingen wachten. Alle middelen, hoe schaars ook, gaan nu naar de oorlog. Dat is begrijpelijk en onvermijdelijk, er zijn allerhande bloeddorstige terreurorganisaties en lokale repressieve regimes voor wie een Koerdische lente bedreigend is. De militaire druk bedreigt de vooruitgang. Rojava heeft geen industrie, geen fabrieken. Landbouw en veeteelt zijn de hoofdbron van inkomsten, maar dat volstaat niet. Er is olie, maar Rojava kan het niet op grote schaal raffineren of uitvoeren. Het embargo van de naburige regimes houdt economische ontwikkeling tegen. Het enige wat floreert, is smokkel.”
Wat moet er dan wel gebeuren?
“De bevolking beseft dat ze het zelf moet doen. De zelforganisatie en zelfredzaamheid zijn fundamenten voor de toekomst. Die brede participatie houdt Rojava al drie jaar overeind en zorgde voor militair succes tegen Islamitische Staat. De oorspronkelijk onmogelijk gewaande zelfverdediging en de militaire successen tegen ISIS inspireren, wat de machtsbasis van het autonoom zelfbestuur versterkt. Het zorgt voor menselijke en materiële steun, onder meer van de Koerden uit het door Turkije bezette deel van Koerdistan.
“Maar alleen zal Rojava het niet halen, er is nood aan internationale solidariteit. Daarbij moeten we niet wachten op eventuele erkenning van het autonoom bestuur door de EU of de VN. Er is solidariteit van onderuit nodig zoals instinctief ook aangevoeld wordt dat we de Griekse bevolking moeten steunen in het verzet tegen het besparingsbeleid dat door de EU wordt opgelegd. Op basis van solidariteit kunnen we de politieke discussie mee richting geven. Midden de elementen van barbarij wordt uitgekeken naar een radicaaldemocratisch en socialistisch alternatief, dat versterken om effectief tot een breuk met kapitalisme en imperialisme te komen, is belangrijk voor iedereen die opkomt voor een betere wereld.”
Facebook pagina van solidariteitscomite
https://www.facebook.com/solidariteitcomiterojava?ref=hl
website delegatie: www.rojavaproject.net
