De algemene raad van het ACV keurde op 10 februari het sociaal ontwerpakkoord goed met de meest nipte meerderheid ooit: 52% voor, 48% tegen (147 stemmen voor, 135 stemmen tegen, 17 onthoudingen). Als je de onthoudingen zou meetellen, kom je aan 49% voor, 45% tegen, 6% onthouding. Een bijzonder nipte goedkeuring dus. Historisch nipt, zelfs.
Artikel door een militant van LBC-NVK voor de maarteditie van ‘De Linkse Socialist’
Het ABVV had het ontwerpakkoord al onmiddellijk verworpen. En terecht. Als een werkgeversorganisatie zoals het Verbond van Belgische Ondernemingen “opgetogen” is, dan is het duidelijk dat er voor werknemers geen stappen vooruit gezet worden, integendeel. Op 5 februari schreef het werkgeversblad FDMagazine: “Het VBO is opgetogen over het ontwerpakkoord […] met daarin een indexsprong, uiterst beperkte reële enveloppes voor loononderhandelingen voor 2016 en een lastenverlaging. […] Daarnaast blijft voor 2015 een reële loonblokkering (0%-norm) van kracht. Pas vanaf 2016 zijn zeer beperkte enveloppes voor loononderhandelingen voorzien [alles bij elkaar 0,8% – n.v.d.r.] en daar gaat het om maxima, wat betekent dat sectoren en bedrijven minder (of zelfs niets) kunnen geven”.
Strikt genomen maakt de indexsprong echter geen deel uit van het ontwerpakkoord. De tekst zegt zelfs expliciet dat er over de indexsprong geen akkoord is: “Werkgevers en werknemers verschillen van mening over de opportuniteit en het nut van een indexsprong. In die context werd er niettemin tot onderstaand ontwerpakkoord gekomen.” Maar dat houdt het patronaat, hun politici en hun media niet tegen om toch te doen alsof het ACV door dit sociaal akkoord goed te keuren, zich automatisch ook moet neerleggen bij de indexsprong.
Bij de discussie binnen het ACV waren de meningen verdeeld over de kwestie van het al dan niet aanvaarden van het ontwerpakkoord. De leiding van het ACV had alle argumenten ‘voor’ uitgebreid aan bod laten komen, onder meer via nieuwsbulletins (IPO-News) en Powerpoint-presentaties die via de centrales en de verbonden werden verdeeld. Er was geen enkele manier om de argumenten ‘tegen’ op een even systematische manier te verspreiden. Op vlak van evenwichtigheid van het democratisch intern debat is er dus zeker nog marge voor verbetering.
Een eerste IPO-News had de titel: ‘Zaaien naar de zak’, een West-Vlaamse uitdrukking waarmee de ACV-top bedoelde dat er weinig onderhandelingsmogelijkheden waren, en dat ze dus gegeven de mogelijkheden het onderste uit de kan hadden gehaald, aangezien de werkgevers in een spreekwoordelijke ‘zetel’ zaten met een rechtse regering aan de macht. Dat was ongetwijfeld zo, maar de vraag is: waarom gaan ze aan de onderhandelingstafel zitten als het op voorhand duidelijk is dat de werkgevers toch geen enkele echte toegeving gaan doen? Op die manier werd het sociaal verzet een tijdje ‘on hold’ gezet, waardoor de wankelende rechtse regering rustig de tijd kreeg om te bekomen en de aandacht af te leiden met angstzaaierij.
In het volgende IPO-News argumenteerde de ACV-top dat er weliswaar nog veel werk aan de winkel was rond andere onderwerpen (zoals de indexsprong en de besparingen in openbare diensten), maar dat dit akkoord niet alles ineens kon oplossen en slechts een eerste kleine stap was. We moesten geduldig zijn, dossier per dossier werken, en vooral niet te veel naar het totaalplaatje kijken. “Door het bos de bomen zien”, was de boodschap.
Onder militanten was het meest gehoorde ‘voor-argument’ dat een loonmarge van 0,8% niet veel is, maar toch beter dan 0%. We moeten nu pakken wat er ligt, ook al is het niet veel, en dan kunnen we zeggen dat de stakingen “toch iets opgeleverd hebben”. Zo zouden we beter kunnen mobiliseren naar toekomstige acties.
De argumentatie ‘tegen’ klonk vaak zo: we hebben drie dagen gestaakt in november en december, onze eisen waren duidelijk: voor behoud van de index, tegen langer werken, voor rechtvaardigere fiscaliteit (o.a. vermogensbelasting), en tegen de afbraak van publieke diensten. Dit akkoord bevat voor geen enkel van die vier punten een verbetering. Bovendien dreigen we het gemeenschappelijk vakbondsfront te hypothekeren en onze mobilisatiekracht te verliezen als we een dubbelzinnig signaal geven: “we hebben wel ons akkoord gegeven maar we blijven toch actie voeren.”
Zowel degenen die ‘voor’ argumenteerden als degenen die ‘tegen’ argumenteerden, benadrukten het succes van het vorig actieplan en de noodzaak om een nieuw stevig actieplan uit te werken. Opnieuw in gemeenschappelijk vakbondsfront, geleidelijk opbouwend, met lang op voorhand aangekondigde acties. Ook de samenwerking met de bredere beweging Hart Boven Hard / Tout Autre Chose werd erg op prijs gesteld.
De ACV-basis geeft dus misschien op het eerste gezicht een ‘verdeelde’ indruk als je naar de stemming over het ontwerpakkoord kijkt. Maar achter de tactische meningsverschillen gaat inhoudelijk een zeer grote eenheid schuil en een grote vastberadenheid om opnieuw in actie te komen. Om de strijd te blijven voeren tot er écht geluisterd wordt, tot de asociale besparingsmaatregelen ingetrokken worden, tot desnoods de regeringen vallen.
De indexsprong moet van tafel! Langer werken blijft onaanvaardbaar als ondertussen jongeren niet alleen geen werk vinden, maar bovendien hun uitkering verliezen! Besparingen in onderwijs, gelijke kansen, cultuur, de socioculturele sector, kinderopvang, gezondheidszorg, openbaar vervoer, publieke diensten in het algemeen: het is nefast voor onze samenleving en het is bovendien nergens voor nodig als we het geld durven halen waar het zit.
‘t Is maar een begin, wij gaan door met de strijd!
