Het Internationaal Vakverbond (IVV), de internationale overkoepeling van vakbonden, heeft 18 februari uitgeroepen tot wereldwijde actiedag voor het stakingsrecht. Daarbij wordt terecht verwezen naar landen waar vakbondsmilitanten vermoord of opgepakt worden omwille van hun rol in collectieve acties. Zo werden er in Colombia in 2013 maar liefst 26 syndicale militanten vermoord.
Bij ons is het gelukkig beter gesteld. Maar als het van de rechtse regering afhangt, wordt verder gemorreld aan het recht op collectieve actie. De professionele vakbondsbasher Zuhal Demir (N-VA) was er natuurlijk als eerste bij om na het sluiten van het ‘sociaal akkoord’ twee jaar sociale vrede te eisen. Alsof vrede bekomen wordt door eenzijdige ontwapening te eisen.
Demir speelde in op de mediahetze die in de aanloop naar het akkoord werd gevoerd. Zo werd beweerd dat het ABVV geïsoleerd stond met het verzet tegen dit akkoord. Er werd geschreven dat het ABVV altijd neen zegt en zich marginaliseert. Nu bleek echter dat niet alleen het ABVV maar ook een groot deel van het ACV weigerde om zich neer te leggen bij een akkoord met een erg beperkte loonmarge in ruil voor een indexsprong. Ondanks het getrek en geduw van de ACV-leiding haalde ze een meerderheid van amper 49% in eigen rangen. En zelfs dat werd enkel behaald met de stelling dat de acties tegen onder meer de indexsprong verder zouden gaan. Wie staat hier eigenlijk geïsoleerd?
Dat Zuhal Demir en andere N-VA’ers aanvallen op het stakingsrecht inzetten, is geen toeval. Zij willen een verandering in de krachtsverhouding tussen arbeid en kapitaal en daartoe willen ze het recht op collectieve actie door de arbeidersbeweging uithollen. Ze willen dat recht beperken tot wat het in de 19de eeuw was: een verbod op acties die het ‘recht op nijverheid’ doorkruisen, eigenlijk bedoelen ze het ‘recht’ om winst te maken en tot uitbuiting over te gaan. Onder het mom van het ‘recht op werk’ willen ze protest om degelijke jobs te eisen verbieden of aan banden leggen. Collectief actievoeren mag enkel indien niemand het opmerkt.
Niet alleen Demir heeft problemen met stakingsacties. Ook Kris Peeters (CD&V) gaat een heel eind in die richting mee. Hij leek de positie van Demir te nuanceren toen hij stelde dat sociaal protest nog mogelijk moet zijn, maar hij voegde er meteen aan toe dat deze sociale acties geen stakingsacties mogen zijn. Hij verklaarde: “Wat ons betreft, en op basis van het regeerakkoord, kan er niet gestaakt worden. De bedrijven mogen niet gehypothekeerd worden om duidelijk te maken welke punten de vakbonden verdedigen.” Met zo’n politieke ‘vrienden’ heeft de arbeidersbeweging geen vijanden zoals Demir meer nodig.
Het recht op collectieve actie is afgedwongen tegen de liberale voorlopers van de huidige rechtse regeringspartijen in. Dankzij stakingsacties werden verworvenheden afgedwongen zoals het betaald verlof, de 8-urendag, indexatie van de lonen, sociale zekerheid, … Het is door collectieve acties van de arbeidersbeweging dat een einde werd gemaakt aan de kinderarbeid.
Het recht op collectieve actie blijft actueel, zeker op een ogenblik dat de neoliberalen de crisis willen aangrijpen om wat rest van onze sociale verworvenheden met de grond gelijk te maken. Dat mogen we niet aanvaarden, er is strijd tegen nodig. De aankondiging van een tweede actieplan, te beginnen met een militantenconcentratie op 11 maart om 11u op het Muntplein in Brussel, is een goede stap. Een offensief actieplan waarmee we aangeven dat we strijden om te winnen, kan een enorme aantrekkingskracht uitoefenen om de brede steun voor het verzet tegen het besparingsbeleid te organiseren en verder te verbreden. Als onderdeel daarvan moeten we elke poging om onze actiemiddelen uit te hollen of te ondermijnen krachtig beantwoorden!
In het kader van de internationale dag voor de verdediging van het stakingsrecht publiceren we hieronder enkele artikels en dossiers over het stakingsrecht.
Eerdere artikels op socialisme.be over het ontstaan en belang van het stakingsrecht:
- Het zijn de stakers die voor het recht op werk opkomen, niet de anti-stakers (11 december 2014)
- Hoe is het stakingsrecht afgedwongen? (15 november 2005)
- Betaald verlof, dankzij onze stakende overgrootouders (1 juli 2014)
