Vorig jaar kwam de hindoenationalistische BJP van Modi aan de macht in India. De opmars van deze rechtse partij leek onstopbaar. Met de deelstaatverkiezingen in de hoofdstad Delhi kreeg de BJP net zoals de vorige regeringspartij Congress een enorme oplawaai. De AAP (‘Partij van de gewone man’) haalde maar liefst 67 van de 70 zetels binnen. Een analyse vanuit India door Youvraj B.
De BJP wordt herleid tot een fractie van amper drie verkozenen in het deelstaatparlement en Congress, dat in de 15 jaar voor 2013 aan de macht was in de deelstaat, raakte zelfs niet meer verkozen. Dit is enerzijds een grote overwinning voor de AAP, maar anderzijds ook een enorme verwerping van de heersende BJP en een nederlaag voor premier Narendra Modi. Na de nationale parlementsverkiezingen van vorig jaar was er een “Modi golf” voor de BJP met aanzienlijke overwinningen in deelstaatverkiezingen in Maharashtra, Harayana en Jammu en Kasjmir. Samen met Narendra Modi werd ook partijvoorzitter Amit Shah verantwoordelijk geacht voor deze overwinningen. De BJP onder leiding van dit duo werd voorgesteld als een onklopbare kracht. Dat is nu niet meer het geval.
Met enige vertraging treft de wereldwijde kapitalistische crisis ook de Indische economie. Sinds 2011 zijn de levensvoorwaarden van de massa’s erop achteruit gegaan. Er is een grote toename van werkloosheid en inflatie. Tegen deze achtergrond van wanhoop en bij gebrek aan een leiding van de gevestigde ‘linkse partijen’ waren veel kiezers onder de indruk van de enorme verkiezingscampagne van BJP met de slogans die beloofden dat ‘de beste dagen nog moeste komen’. Het was een bijzonder dure campagne die miljoenen dollars kostte en geleid werd door de kapitalistische media met geld van rijke zakenlui die zich achter Modi schaarden.
Modi had een neoliberale agenda om de kapitalisten te dienen. Modi wachtte niet lang om wereldwijd op zoek te gaan naar investeerders. Hij bezocht Japen en de VS, wat in de media tot een hype leidde maar in termen van reële investeringen of economische groei niet veel opleverde. Eind december 2014 kondigde hij een reeks ‘hervormingen’ aan zoals een uitbreiding van de mogelijkheden van buitenlandse investeringen in de verzekeringssector, een aanpassing van de wetgeving inzake het verwerven van grond, verdere desinvesteringen in de publieke sector. Ook dit heeft de situatie niet verbeterd. De Indische economische situatie is niet gunstig.
Het neoliberale offensief leidt wel tot woede onder brede lagen van de bevolking. De werkende bevolking ziet hoe deze ‘hervormingen’ onvermijdelijk gepaard gaan met aanvallen op hun levensvoorwaarden. De beslissing van de regering om de koolmijnen te privatiseren, leidde tot een stakingsactie van vijf vakbonden in het steenkoolbedrijf Coal India Limited (CIL). Zelfs BMS, een vakbond die verbonden is met RSS, de moederorganisatie van BJP, nam eraan deel. De georganiseerde arbeidersklasse in belangrijke publieke bedrijven zoals CIL heeft een enorme macht en een langdurige staking zou de toevoer van steenkool voor energiebedrijven in het gedrang brengen. Dat kan het land platleggen. Ook de regering beseft dit en besloot om op de derde stakingsdag onderhandelingen aan te gaan en het conflict te ontmijnen. De aanpassing van de regels om grond te verwerven, werd eveneens bekritiseerd door boeren die weten dat deze ‘hervorming’ tegen hun belangen ingaat.
De algemene levensvoorwaarden van de massa’s zijn er de laatste periode niet op vooruit gegaan. De recente afdankingen bij Tata Consultancy Services (TCS) zijn een indicatie dat ook de IT-sector hier niet aan ontsnapt. Het leidt snel tot een sfeer van ontgoocheling waarbij mensen de vraag stellen waar die beloofde goede dagen blijven?
Tegen deze achtergrond hebben de kiezers in Delhi de regerende BJP een zware slag toegebracht. De AAP werd in 2012 opgezet en vormde het politieke hoogtepunt van de massale beweging tegen corruptie. AAP had een verkiezingsprogramma waarin het betere en sterkere publieke diensten beloofde, onder meer op vlak van water en elektriciteit. De partij had een brede aantrekkingskracht over grenzen van klasse en kaste heen. Er werd hard gewerkt om een netwerk van partijkaders op te bouwen aan de basis. Het werd gezien als een alternatief op het politieke establishment en de corruptie die er eigen aan is. Met de belofte van een transparante en corruptievrije regering werd ingespeeld op het algemene ongenoegen. Het electorale succes toont een enorme zoektocht naar een alternatief op het gevestigde rotte kapitalistische systeem.
Deze overwinning is enorm belangrijk, maar AAP biedt geen alternatief voor de werkende bevolking. De partij spreekt zich wel uit tegen corruptie, maar heeft noch het programma noch de strategie om tegen het kapitalistische systeem in te gaan. Het is mogelijk dat de partij naar links wordt geduwd in de komende periode, maar dat kan nog alle kanten uit. De overwinning van AAP is wel belangrijk in de zin dat het een indicatie is van wat ons te wachten staat.
Na de grote overwinning van Modi tijdens de parlementsverkiezingen gingen ter linkerzijde stemmen op over de machtsovername door fascisten en er werd gevreesd voor een lange periode van reactie. Wij erkenden het gevaar van een opmars van nationalisme, maar waarschuwden voor de overdrijvingen. We wezen erop dat de processen die de BJP aan de macht brachten de basis zouden vormen voor ontgoocheling onder de massa’s. Dit kan de weg vrijmaken voor een massastrijd tegen de rechtse, nationalistische, kapitalistische regering.
De verkiezingen voor het deelstaatparlement in Delhi hebben dit bevestigd. De regering voert haar neoliberaal offensief op, waardoor de ontgoocheling toeneemt en in woede kan omslaan. Onder leiding van een echte marxistische kracht zou dit niet alleen leiden tot ‘regimeverandering’ van de ene naar de andere partij maar tot een breder doel van een massabeweging tegen het rotte kapitalistische systeem.
