Enkel een sociaal beleid kan de toename van het geweld stoppen

Jobs, geen racisme. Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons

De afgelopen weken werd veel gesproken over racistisch en ander zinloos geweld. In het Centraal Station te Brussel werd Joe Van Holsbeeck vermoord voor zijn MP3-speler. In Brugge viel een groep neo-nazi skinheads twee mannen aan, een zwarte man werd in coma geslagen. In Antwerpen schoot Hans Van Themse op migranten. Balans: twee doden en een gewonde. Eerder werd het lijk van Mohamed Bouazza teruggevonden in Antwerpen. Wellicht werd ook hij het slachtoffer van een racistische aanslag. De woede en de schok na dit geweld is enorm. We willen ons niet beperken tot medeleven en woede, maar willen ook nagaan hoe we iets kunnen doen tegenover de toename van geweld.

Geert Cool

Antwerpen: stop het racistisch geweld!

Op donderdag 11 mei werden Oulemata en de 2-jarige Luna doodgeschoten door Hans Van Themse. Die trok door de binnenstad met een geweer en schoot op mensen met een foute kleur. Dit gebeurde op druk bezochte plaatsen in de binnenstad, waardoor dit geweld voor bredere lagen erg concreet overkomt. Ook wij hadden daar op dat foute ogenblik op de foute plaats kunnen aanwezig zijn, zo denken velen. De schok van deze racistische aanslag leidde tot een emotionele reactie van duizenden mensen.

Naar aanleiding van de racistische moorden was er een discussie over de verantwoordelijkheid van het VB en over racisme. Terwijl de dader een losgeslagen racist was, moeten we ons de vraag stellen waarom dergelijke figuren zichzelf gesterkt weten en tot moorddadige aanslagen overgaan.

De familie van de vermoorde Luna stelde dat Hans Van Themse “een jongeman is die is opgevoed binnen een milieu dat de ideologie van het Vlaams Belang aanhangt”. Ze wijzen uitdrukkelijk op de extreem rechtse achtergrond van Van Themse wiens grootvader aan het Oostfront ging strijden, wiens tante voor het VB in het parlement zit en wiens vader deelneemt aan activiteiten van Voorpost (de ordedienst van het Vlaams Belang). Het VB draagt zeker bij tot het versterken van racistische opvattingen, maar de leiding van die partij staat daarbij niet alleen.

De traditionele partijen profileren zich vaak als zijnde ‘anti-racisten’. Tegelijk verdedigen ze een beleid waarin uitsluiting en dus ook verdeelheid centraal staan. In de discussie over de positie van de mensen-zonder-papieren weerklinkt een retoriek van repressie en het criminaliseren van mensen-zonder-papieren.

In discussies zoals over de lonen, wordt steeds een vergelijking gemaakt met arbeiders in lageloonlanden en ook met buitenlanders die hier – al dan niet met papieren – komen werken. Patronaat en regering zetten de arbeiders tegen elkaar op, maar komen dan achteraf wel met het moraliserende vingertje stellen dat racisme slecht is. Het patronaat en de regering zullen uiteraard niet zeggen dat ze onze lonen willen aanpakken om hun winsten te vergroten. Neen, het is omwille van de lagere lonen van andere arbeiders en de noodzaak om ‘competitief’ te blijven.

Hoe strijden tegen racisme?

Samen met de onzekere situatie waarin veel arbeiders zich bevinden, biedt de retoriek van regering en patronaat, ruimte voor de ontwikkeling van meer racistische standpunten. Op een ogenblik dat de armoede toeneemt (nu zijn reeds 15% van de Belgen officieel arm) en we steeds productiever moeten werken in onzekere jobs, is er een voedingsbodem voor racisme.

Bij gebrek aan instrumenten die mee de strijd organiseren tegen de verantwoordelijken voor het asociaal neoliberaal beleid, ontstaat er ruimte voor een passief electoraal ongenoegen in de vorm van een stem voor extreem-rechts. Wij denken dat er meer nodig is dan passief ongenoegen en dat moet gebouwd worden aan instrumenten (strijdbare en democratische vakbonden, een nieuwe arbeiderspartij) waarmee we naar boven kunnen terugvechten.

In een opiniestuk onder de titel “Racisme is onze collectieve verantwoordelijkheid” stellen een reeks linkse activisten, professoren, filosofen,… dat het hoog tijd is voor een “collectieve, politieke en maatschappelijke bezinning”. Ze stellen dat het noodzakelijk is om alle mogelijke juridische en politieke middelen tegen het VB in te zetten. Tevens moeten alle discriminaties bestreden worden, o.a. met aanwervingsquota’s. Het alledaagse racisme moet bestreden worden, onder meer in de media.

Met deze voorstellen zal het racisme niet aangepakt worden. Het neoliberaal beleid op zich moet in vraag gesteld worden. Bovendien is er nood aan een collectief antwoord op het asociaal beleid, zoniet kunnen individuele schijnoplossingen hoogtij blijven vieren. Een collectief antwoord veronderstelt strijd voor onze gezamenlijke belangen. Tegenover de hoge werkloosheid onder migranten (maar ook onder jongeren), is er nood aan een herverdeling van de arbeid: een 32-urenweek zonder loonsverlies en met bijkomende aanwervingen. Er zullen overwinningen rond dit soort eisen nodig zijn om de behoeften van iedereen te kunnen invullen.

Er is nood aan eengemaakte strijd tegen het neoliberaal beleid, en dit los van afkomst, sekse, leeftijd,… Racistische opvattingen kunnen doorbroken worden op basis van gezamenlijke strijd. Op de acties tegen het Generatiepact werd niet in eerste instantie gevraagd naar de afkomst van een arbeider, maar wel naar zijn/haar actiebereidheid tegen het Generatiepact.

Het gebrek aan een politiek alternatief voor de arbeiders, zorgt ervoor dat racisme kan groeien. Nieuwe processen tegen het VB zullen daar niets aan veranderen, integendeel. Het beste middel om racisme te bestrijden, is door het creëren van een nieuwe arbeiderspartij die in staat is om de dagelijkse strijd te koppelen aan een politiek programma dat gericht is op de verbetering van de positie van de arbeiders en hun gezinnen. Door samen op te komen voor onze rechten, zullen de ware verantwoordelijken voor de sociale problemen zichtbaarder worden. En dan zal blijken dat het niet onze Marokkaanse buurman is, maar de patroons die recordwinsten maken op onze kap.

Het passief ongenoegen omzetten in actief verzet. Dat is de uitdaging voor een nieuwe arbeiderspartij en het is tegelijk de enige mogelijkheid om de voedingsbodem voor een verdere electorale groei van het Vlaams Belang tegen te gaan. Zoniet zal het VB bij volgende verkiezingen opnieuw vooruitgaan. Misschien dat een aantal VB’ers, zoals de Leuvense professor Luc Lamine, van de gelegenheid gebruik maken om het VB de rug toe te keren, maar dat zal niet de dominante trend zijn onder de VB-kiezers. Bij welk alternatief kunnen zij immers vandaag terecht?