Griekenland. Wordt de hoop op verandering vanaf morgen realiteit?

Verslag vanuit Athene door Bart Vandersteene

In juni 2012 behaalde Syriza 27% van de stemmen en Nea Demokratia 29,7%. De hoop op een linkse regering werd geen realiteit. De sociaaldemocratische PASOK, die tussen 1980 en 2009 altijd 38% à 48% behaalde, vormde een regering met ND ondanks de electorale dreun die de partij kreeg na het desastreuze regeringsbeleid. Slechts 12,3% van de kiezers stemden toen nog voor Pasok. Tweeëneenhalf jaar en een nieuwe reeks van neoliberale maatregelen later is het zelfs niet zeker of Pasok nog 5% haalt. Syriza ligt in alle peilingen duidelijk voorop op Nea Demokratia en zou een absolute meerderheid kunnen halen en daarmee de kans op verandering reëel maken voor vele Grieken.

Syriza-sympathisanten maken zich op voor een overwinningsfeest deze avond, maar toch is er onder veel kiezers van Syriza een nuchtere sfeer. Als ze 10% van hun beloftes houden, zullen we al tevreden zijn, hoor je dikwijls. Het drukt de twijfel uit of Syriza bestand is tegen de enorme druk die zal worden uitgeoefend vanuit het Griekse en Europese establishment.

Onder leiding van Alexander Tsipras heeft Syriza al heel wat toegevingen gedaan in hun programma, eisen en slogans. Recent nog sprak Tsipras zich persoonlijk uit tegen het homohuwelijk, ook al staat dit in het partijprogramma. Onder het mom van een strategie om een absolute meerderheid te behalen, wordt het programma afgezwakt. De stemmen die dit zogezegd ter rechterzijde moet opleveren, versterken twijfels ter linkerzijde.

Het minimum wat de kiezers en activisten verwachten, is dat Syriza zich houdt aan de belofte om een aantal privatiseringen terug te draaien, het minimumloon te verhogen, de pensioenen voor de armsten op te trekken en de loononderhandelingen door de vakbonden terug mogelijk te maken. En desnoods zal er actie worden gevoerd om deze maatregelen af te dwingen. Haalt Syriza een absolute meerderheid? Dit scenario zou de weg openen voor de beweging om een enorme druk uit te oefenen op de regering, zonder dat deze het excuus van een noodzakelijke coalitie en dus compromissen kan gebruiken.

Indien Syriza geen absolute meerderheid haalt, lijkt het meest waarschijnlijke scenario een coalitie tussen Syriza en de ‘Onafhankelijke Grieken’. Als deze laatste tenminste de kiesdrempel halen. De ‘Onafhankelijke Grieken’ zijn een rechtse, patriottische lijst, een afsplitsing van Nea Demokratia, maar die zich wel verzet tegen de trojka en het Memorandum. Zo’n coalitie zal een zekere eenheid vinden in het verzet tegen de politiek van de EU, maar zal tot heel wat spanningen leiden wanneer directe maatregelen in Griekenland moeten worden genomen.

Alle bewegingen kijken hoopvol uit naar een Syriza-regering, niet omdat ze Syriza als de grote redders beschouwen, maar omdat ze weten dat ze een grote druk zullen kunnen uitoefenen op deze partij.

Enkele jaren geleden werd de publieke zender ERT gesloten. Enkele duizenden werknemers van de twee televisiezenders, een nationaal radiostation, tientallen lokale radiostations en het symfonisch orkest, werden van de ene op de andere dag op straat gezet. Een gevolg van de Syriza-overwinning zou kunnen zijn dat de oud-werknemers van de ERT deze avond of morgen in een mars optrekken naar het ERT hoofdgebouw, het bezetten en van de nieuwe regering het heropstarten van de publieke media eisen. En zo zullen er vele campagnes zijn die directe maatregelen eisen van de nieuwe regering, of Syriza nu in coalitie moet gaan of zelf een absolute meerderheid heeft.

De zusterorganisatie van LSP, Xekinima, heeft tot het laatste moment met Syriza onderhandeld om kandidaten op de Syriza lijst te plaatsen. Dit gebeurde uiteindelijk niet omdat de Syriza leiding ons gemeenteraadslid Nikos Kanellis uit Volos, verkozen op een Syriza lijst, als kandidaat weigerde. Eerder hadden we ons verzet tegen de verplichte ondertekening van een gedragscode voor alle kandidaten. Daarin werd alle kandidaten verplicht om de beslissingen van het Centraal Comité van Syriza te volgen eens verkozen. Dit was een onaanvaardbare eis voor alle onafhankelijke kandidaten om hun politieke zelfstandigheid te kunnen bewaren.

Desondanks heeft Xekinima een intensieve verkiezingscampagne achter de rug waarin ze o.a. 150.000 pamfletten verspreidde met een stemoproep voor Syriza, maar ook met een waarschuwing voor de dreiging dat Syriza meer en meer in de richting van een voor de elite veilige politiek wordt gedreven. De linkse socialisten erkennen het enorme belang van een overwinning van Syriza, vandaar onze stemoproep. Maar deze overwinning is niet de eindfase van de strijd, het is de start van een nieuwe periode waarin de strijd voor een alternatief concrete vormen zal aannemen en tot heel wat interessante ervaringen zal leiden, bruikbaar voor linkse socialisten in de rest van Europa. Het is nu aan Syriza om een linkse regering te vormen, zonder met kapitalistische partijen een coalitie te vormen maar wel om de roep van de kiezers voor een breuk met het besparingsbeleid in de praktijk om te zetten.

Het Ierse parlementslid Paul Murphy van de Socialist Party in Athene
Het Ierse parlementslid Paul Murphy van de Socialist Party in Athene
Linkse dagbladen over de verkiezingsdag
Linkse dagbladen over de verkiezingsdag
Pamflet van Xekinima, verspreid op 150.000 exemplaren
Pamflet van Xekinima, verspreid op 150.000 exemplaren
De media maken zich op om de overwinning van Syriza te brengen
De media maken zich op om de overwinning van Syriza te brengen
Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie