In 2012 werd bij Crown Cork strijd gevoerd tegen de sluiting van de winstgevende afdeling in Deurne. Het bedrijf werd bezet toen de directie besloot om al het personeel meteen op straat te zetten in plaats van de geplande sluiting af te wachten. Tijdens een solidariteitsactie op 19 juni 2012 kwam de directie met deurwaarders en politie af om de bezetting te breken. Dit gebeurde op basis van een eenzijdig verzoekschrift, een procedure waarbij de werknemers niet gehoord worden door de rechter.
De strijd bij Crown leidde niet tot een overwinning, het bedrijf ging dicht en er kwam een sociaal plan dat boven de wettelijke minima lag (zie ons toenmalig artikel). Juridisch is er wel een overwinning geboekt die van belang is. Eerder sprak het Antwerpse Hof van Beroep zich uit tegen het gebruik van een eenzijdig verzoekschrift. En het hof stelde ook dat een bezetting onderdeel is van het recht op collectieve actie.
Nu wordt het standpunt inzake eenzijdige verzoekschriften bevestigd door het Hof van Cassatie, de hoogste rechtbank in het land. Dit kan ingeroepen worden bij alle volgende pogingen om stakingen te breken met eenzijdige verzoekschriften. Hieronder kan je het persbericht van de vakbonden lezen.
Cassatie-uitspraak zaak Crown succes voor vakbonden
Persbericht van ABVV en ACV
ACV en ABVV boeken een belangrijk succes in de juridische strijd tegen het gebruik van eenzijdige verzoekschriften om collectieve acties te breken. In de zaak Crown oordeelt nu ook het Hof van Cassatie dat een eenzijdig verzoekschrift van de werkgever niet gegrond was. Met dit arrest, dat nu werd bekend gemaakt, brengt het Hof van Cassatie opnieuw een zware klap toe aan de praktijk om met eenzijdige verzoekschriften van werkgevers collectieve acties te breken. Het Europees Comité voor de Sociale rechten veroordeelde al eerder deze praktijken. Inmenging in collectieve acties door een eenzijdig verzoekschrift voldoet niet aan de voorwaarden die het Europees Sociaal Handvest oplegt aan mogelijke beperkingen op het recht op collectieve actie.
De laatste jaren kon al worden vastgesteld dat de Belgisch rechtbanken, sinds de Europese reprimande, terughoudender zijn geworden om in te gaan op eenzijdige verzoekschriften van werkgevers. Hetgeen op zijn beurt ook heeft geleid tot meer terughoudendheid van werkgeverskant om dit instrument te gebruiken, zoals we ook mochten ervaren bij de recente vakbondsacties. Dit arrest is de kroon op het gezamenlijke werk van de vakbonden om paal en perk te stellen aan een burgerlijke rechtspraak die eenzijdig voortgaat op de leugenachtige verklaringen van werkgeverskant over collectieve acties.
Crown: de chronologie
Na de aankondiging op 1 februari 2012 van verpakkingsfabrikant Crown om tot sluiting van zijn (winstgevende) vestiging in Deurne te willen overgaan, kregen de vakbonden het overleg maar moeilijk op gang. Nochtans verplicht de wet-Renault de werkgever de vakbonden te informeren en te consulteren bij een voorgenomen sluiting. De situatie escaleert, waarbij Crown op 13 juni de fabriekspoorten met kettingen sluit. De werknemers gaan tot actie over, waarbij de kettingen worden doorgeknipt. De advocaat van Crown gaat naar de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg die echter op basis van het Europees Sociaal Handvest weigert om op eenzijdig verzoekschrift in te grijpen in een collectieve actie. De voorzitter van de rechtbank volgt in zijn grondige uitspraak duidelijk de door het Europees Comité voor de Sociale Rechten uitgezette lijnen. Nadat de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg het verzoekschrift van de werkgever had afgewezen, trekt de werkgever met hetzelfde eenzijdig verzoekschrift naar de voorzitter van het hof van beroep. Deze gaat wel in op de vraag van de werkgever en verbiedt de collectieve actie.
ACV en ABVV tekenen hiertegen derdenverzet aan. Meester Jan Buelens, de advocaat die voor de vakbonden optreedt, wijst het hof van beroep onder andere op de belemmering door de werkgever van het sociaal overleg en de ongegrondheid van een aantal beweringen van de werkgever. De vakbonden voerden ook aan dat de werkgever met het buitensluiten van de werknemers elke vorm van collectieve actie onmogelijk wou maken. Ook wist de werkgever perfect wie de actievoerders waren en kon dus een tegensprekelijke procedure voeren. Het hof van beroep volgt onze redenering en vernietigde met zijn uitspraak van 29 juni de beschikking van zijn voorzitter. Volgens deze uitspraak had de vordering op eenzijdig verzoekschrift bovendien enkel het breken van de collectieve actie van de werknemers tot doel, waardoor er geen rechtmatig belang was. Het inwilligen van het eenzijdig verzoekschrift was bijgevolg duidelijk in strijd met het Europees Sociaal Handvest.
Tegen deze de uitspraak van het hof van beroep diende Crown cassatieberoep in. Het arrest van het Hof van Cassatie over dit beroep, dat nu werd bekend gemaakt, sterkt de vakbonden.
