Interview met Jef Sleeckx
Op donderdag 13 april sprak ik met Jef Sleeckx in zijn thuisbasis Mol. Tussen de vele verhalen, anekdotes en plannen door, legde ik hem volgende vragen voor. 15.000 handtekeningen voor een debat over de Europese Grondwet
Bart Vandersteene
Jef, in ’99 verliet je het parlement. Vandaag, 7 jaar later, kom je opnieuw op het politieke toneel. Welke gebeurtenissen hebben je zover gebracht?
Er zijn twee gebeurtenissen die mij ertoe dwongen om mijn stem te verheffen. Enerzijds was er de Europese Grondwet, die in Frankrijk en Nederland werd afgekeurd. Op zich vind ik wel dat de EU een grondwet nodig heeft om 25 landen en 450 miljoen mensen te laten samenwerken. Maar deze Grondwet gaat niet daarover. Het bevat niet de spelregels, maar het spel zelf. In deel 3 van de Grondwet staat dat de EU neoliberaal moet zijn. Er wordt geen ruimte gelaten voor politiek debat.
Initiatief met Georges Debunne en Lode Van Outrive
Georges Debunne heeft mij vorig jaar aangesproken om samen met hem en Lode Van Outrive een verzoekschrift in te dienen bij het Vlaams parlement en op die manier het debat over de Grondwet ook in België op gang te trekken.
We hebben daarvoor 15.000 handtekeningen moeten ophalen op manifestaties, wijkfeesten, aan bedrijven, noem maar op. Ik heb tegelijkertijd ook die Grondwet bestudeerd. Nog nooit heb ik zo hard gestudeerd als toen. Na het ophalen van de handtekeningen konden we een uiteenzetting geven in het Vlaams parlement. Mijn verbazing was groot toen bleek dat de parlementsleden bitter weinig van de Grondwet afwisten. Dat werd duidelijk in de vragen die ze me stelden. Toch hebben ze nadien allemaal zonder te verpinken voor de Grondwet gestemd…
Een tweede zaak die me enorm heeft getroffen, is de strijd tegen het Generatiepact. Op een bepaald ogenblik zijn enkele delegees mij komen opzoeken met de vraag om een actie te voeren en een oproep te verspreiden aan het beruchte SP.a congres in Hasselt. Ik was direct akkoord en heb mee de oproep “Wij keren jullie de rug toe” verdeeld.
De gemeenschap betaalt, de patroons krijgen cadeaus
Ik was helemaal niet akkoord met het Generatiepact. De regering en de SP.a joegen de mensen schrik aan, terwijl dit niet nodig was. De commissie voor de vergrijzing berekende dat we tegen 2030 3,4% van het BNP meer nodig hebben om de pensioenen te kunnen betalen. Dat komt overeen met 9 à 10 miljard euro (iets meer volgens sommigen).
Als de huidige Belgische economie, die een goeie 250 miljard euro waard is, tot 2030 elk jaar met 1,5% groeit, dan is ze 112 miljard euro meer waard. Laat ons dan 1/10e van deze groei gebruiken voor de pensioenen. Dat is toch niet overdreven?
In een interview in Knack stelde ik op dat moment dat er iets nieuws nodig was buiten de SP.a, een nieuwe arbeiderspartij. Ik had niet verwacht dat mijn woorden binnen en buiten de SP.a zo’n gevolgen zouden hebben.
Vande Lanotte beweerde dat hij met zijn militanten naar de bedrijven zou trekken. We hebben ze niet gezien. Ze hebben wel provinciale vergaderingen georganiseerd. Ik was er bij in Antwerpen en heb daar de micro genomen en mijn standpunt duidelijk gemaakt. Ik heb gevraagd waarom er nooit meer gesproken wordt over een vermogensbelasting, waarom de fraude niet harder wordt aangepakt, de belastingen niet beter worden geïnd. Kortom, ik heb daar duidelijk gesteld dat de middelen voor een beleid aanwezig zijn, maar dat een andere politiek nodig is.
Johan probeerde er zich nog uit te praten, maar het lukte niet. Er was ook een discussie over wat volgens het Generatiepact zware beroepen zouden zijn. Na mij nam iemand uit de zaal de micro en hij nodigde Johan uit om eens 14 dagen bij hem te komen werken. Hij zou direct weten wat zwaar werk is.
Doorheen de discussie keerde de stemming in de zaal en kreeg ik veel applaus en steun. Op het einde heb ik gezegd dat Vande Lanotte de bevolking iets wijsmaakt. Het is altijd de gemeenschap die moet betalen terwijl de patroons cadeaus krijgen.
Als er een andere politiek zou gevoerd worden, zou er geen enkel probleem zijn voor de bevolking en voor bijvoorbeeld de 1,5 miljoen Belgen die vandaag in bittere armoede leven.
Maar Stevaert zei dat de SP.a zich niet meer in de eerste plaats zou bezighouden met miserabilisme. Wat moet een socialistische partij dan wel doen, vraag ik me af. En vandaag zijn het niet enkel de uitkeringstrekkers die het moeilijk hebben hoor. Probeer maar eens een gezin te onderhouden met nettolonen van 1200 euro, zeker met de huidige prijzen voor huisvesting.
Vandaar ook mijn stelling dat zij mee het VB groot gemaakt hebben. De socialistische mandatarissen zijn niet meer lijfelijk aanwezig in de probleemwijken. Ze hebben als het ware schrik gekregen van hun natuurlijke publiek. Maar om bijvoorbeeld in de probleemwijken met werklozen te kunnen discussiëren over werk, mag je zelf natuurlijk geen 2 of meerdere jobs doen. Wat Patrick Janssens doet, is een schande: én parlementslid én burgemeester van Antwerpen, toch geen gemakkelijke stad. Dat is toch niet serieus. Eén van beide jobs wordt dan een bijjob, niemand is in staat om meerdere jobs ernstig uit te oefenen. Hetzelfde met huisvesting, ga maar eens discussiëren met een dakloze als je zelf in een riante villa woont, je zal onmiddellijk merken hoe geloofwaardig je wordt genomen..
In 1982 kon ik burgemeester van Mol worden, maar ik heb het niet gedaan. Ik heb de basis laten beslissen welk mandaat ik zou verderzetten en er werd gekozen voor mijn parlementair mandaat. Uit principe wenste ik niet te cumuleren, als je zegt “werk voor iedereen”, doe je zelf maar één job. Als parlementair heb je een voorbeeldfunctie. Het woord is zo ontkracht dat niemand het nog gelooft, men moet het gewoon doen.
Hoe zie jij de ontwikkelingen van de afgelopen 10 jaar binnen de SP.a?
Het is me heel hard opgevallen dat de SP.a steeds meer naar het centrum opschoof, wat me zwaar ambeteerde. Ik heb 17 jaar lang in het partijbureau opgeroepen om een andere politiek te voeren. Als socialist moet je recht in je schoenen staan en heb je een duidelijk profiel nodig. Het gebrek daaraan heeft ervoor gezorgd dat vandaag velen voor het VB stemmen.
De SP.a heeft haar socialistische ideeën achtergelaten en is veel te weinig arbeiderspartij. Ze roepen nooit meer op tot strijd. Terwijl het juist meer dan ooit nodig is. We mogen niet vergeten dat de sociale zekerheid niet zomaar uit de lucht is komen vallen. Ze is het resultaat van strijd. En laat ons eerlijk zijn, vooral van strijd door de Waalse arbeiders. Vandaar ook mijn verzet tegen diegenen die de sociale zekerheid willen splitsen. Vlaamse, Brusselse en Waalse arbeiders hebben dezelfde belangen. Soms vergeten we dat we veel te danken hebben aan de Walen.
Iets wat me ook lang op de maag is blijven liggen, is de houding van de SP.a tegenover vluchtelingen. Toen ik nog in het Vlaams parlement zat, heb ik de zaak van Koerdische hongerstakers opgenomen. Ik ben zelf in Koerdistan geweest en weet dat Koerdische vluchtelingen terugsturen niet kan. Die mensen belanden in de gevangenis of verdwijnen gewoon. In het partijbureau heb ik duidelijk gesteld dat ik ging stemmen “naar mijn geweten”. Door de druk die ik toen heb gezet, zijn die mensen in België kunnen blijven. De hongerstaking was in Hasselt, toen Stevaert daar nog burgemeester was. Maar ik heb er hem nooit gezien en hij is nooit tussengekomen voor die hongerstakers.
Heb je op 1 mei een boodschap voor militanten van SP.a en ABVV?
Aan de SP.a-militanten zou ik vragen dat ze binnen de partij aandringen om terug veel meer bezig te zijn met de arbeiders. Ik ben tevreden dat SP.a Rood bestaat. Ik heb veel respect voor deze kameraden, maar ik geloof er niet in. De partijtop zal hen niet ernstig nemen, ze zal hen versmachten. SP.a Rood mag een rol spelen om aan te tonen dat er zogezegd een linkerzijde is, maar tegelijk heeft SP.a Rood niets te zeggen en zal het ook nooit iets te zeggen hebben in de partij.
Aan de ABVV-militanten vraag ik om solidariteit hoog in het vaandel te voeren. Er zal veel strijd komen en in die strijd zal de eenheid tussen Waalse, Brusselse en Vlaamse arbeiders noodzakelijk zijn. Politici willen de solidariteit breken door te zeggen dat er andere belangen zijn. Maar we mogen niet vergeten dat het dankzij de Waalse strijdbaarheid is dat onze sociale zekerheid gestalte heeft gekregen.
Aan beide wil ik ook zeggen dat een politiek alternatief noodzakelijk is. Een politiek alternatief waar de belangen van de werkende bevolking en de sociaal uitkeringsgerechtigden hoog op de agenda staan.
Overal waar je spreekt, leg je nadruk op de noodzaak van een betere bescherming van delegees. Vanwaar dit punt?
Omdat delegees de motor zijn van de vakbonden. Ze hebben voeling met wat er leeft, voeling met de basis. Helaas doen de patroons er vandaag alles aan om goede delegees die hun basis verdedigen buiten te zetten. Ze sparen geen moeite en het mag hen zelfs veel kosten, zoals bijvoorbeeld bij Stora in Zelzate (Gent), om van de delegees af te raken. We moeten daar een antwoord op formuleren.
Jongeren zullen belangrijk zijn in een nieuw initiatief, welke boodschap heb je voor de jeugd?
Jongeren moeten hun politiek bewustzijn meer uitspelen. Velen zijn op zoek naar waarden die meer voorstellen dan de louter materiële waarden. Want die garanderen het geluk niet. Geluk vind je pas in de ander. Solidariteit is daarom belangrijk, ook tussen jongeren en ouderen.
Ik was enerzijds verrast maar anderszijds ook niet toen ik las dat het VB nu ook onder jongeren scoort. Het voordeel van het VB is dat het een duidelijke stem laat horen. Ook al zijn we helemaal niet akkoord met hun verachterlijke demagogie. De klassieke partijen creëren verwachtingen en maken ze niet waar.Vandaar dat de partijen ongeloofwaardig overkomen. Met alle gevolgen vandien! Het ontbreekt de partijen ook aan een duidelijk profiel. De mensen moeten duidelijk weten wie wat verdedigt en op wie ze echt kunnen rekenen .
Het “Initiatief voor een andere politiek” zal op 1 mei nationaal een pamflet uitdelen. Wat is de eerstvolgende afspraak?
Het is een belangrijke stap die we nu zetten om in heel het land een gemeenschappelijk pamflet uit te delen. Mensen van verschillende achtergronden, syndicale militanten, politieke activisten, werken samen aan een politiek alternatief. In het najaar komt er een nationale bijeenkomst om te beslissen wat we zullen doen.
Welke gevolgen we zullen geven aan onze oproep voor een politiek alternatief. Ik kan nu nog niet vooruitlopen op deze stap, maar het volgende vind ik wel belangrijk. Als er een nieuwe partij komt, dan zullen de arbeiders het programma ervan bepalen. Laat ons hopen dat we klaar zijn voor de parlementsverkiezingen van 2007.
Welke rol kunnen LSP-militanten volgens jou spelen in dit nieuwe initiatief?
De LSP-militanten zetten zich enorm in binnen de arbeidersbeweging. Het is goed en heel belangrijk dat de LSP stelling heeft ingenomen over de noodzaak van nieuwe arbeiderspartij. Ik heb heel veel respect voor jullie militanten, zoals voor alle linkse militanten.trouwens. Een nieuw initiatief zal moeten kunnen rekenen op vele goede militanten om bepaalde programmapunten te kunnen uitdiepen en te helpen uitdragen en verspreiden .In mijn ogen zullen alle linkse militanten zonder één uitzondering een belangrijke rol spelen.
Nog een afsluitend woord?
Ik hoop dat 1 mei dit jaar een nieuwe lente en een nieuw geluid voortbrengt. Een nieuw geluid dat de solidariteit uitdrukt onder alle arbeiders waar ze ook wonen. Een andere politiek waarover ik het voortdurend heb, betekent ook dat alle linksen, zonder verloochening van de eigen identiteit, het grote gelijk van de eigen groep zullen moeten opzij zetten, om samen met dezen die een andere politiek willen, solidair rond een gemeenschappelijk programma een andere politiek helpen gestalte geven om zo extreem rechts efficiënt te bekampen.
