Sri Lanka. Vervroegde presidentsverkiezingen, socialistische kandidaat

Interview met Siritunga Jayasuriya, United Socialist Party

uspOp 8 januari zijn er vervroegde presidentsverkiezingen in Sri Lanka. De zittende president, Mahinda Rajapaksa, wil herverkozen raken maar botst op een sterke oppositie en een groeiende afkeer tegenover zijn dictatoriale regime. De United Socialist Party (USP), onze Sri Lankese zusterpartij, voert een eigen verkiezingscampagne met Siritunga Jayasuriya als kandidaat. Hieronder een interview met Siritunga.

Onder de tegenstanders van de regering is er een breed gedragen gevoel dat de oppositie moet samenspannen om Mahinda Rajapaksa een nederlaag toe te brengen. Socialisten verzetten zich ook tegen het regime van Rajapaksa. Waarom dan onafhankelijk opkomen?

“De United Socialist Party blijft deelnemen aan protest en acties tegen het ondemocratische en brutale regime dat nu aan de macht is. We zijn bereid om met diverse partijen en organisaties samen te werken om het regime weg te krijgen en dit ondanks grote politieke verschillen. Maar USP heeft nooit opportunistische allianties gesloten met kapitalistische partijen.

“Uiteraard moet dit regime weg. We roepen op tot massamobilisatie tegen het regime. We zijn ook bezorgd over wat er komt indien de dictatuur van Rajapaksa verdwijnt. Denk maar aan wat in 1994 gebeurde. Er was een massale druk om een einde te maken aan het 17 jaar durende bewind van de kapitalistische UNP (United National Party). Die partij werd verslagen, maar de mensen kregen niet wat ze wilden, het terugdraaien van de neoliberale ‘hervormingen’ van de UNP in de jaren 1980.

“Er is vandaag ook druk om een einde te maken aan het negen jaar durende verschrikkelijke regime dat we nu kennen. Maar wat komt er in de plaats? Geen enkele kandidaat verdedigt de rechten van de bevolking of is bereid tot echte hervormingen na de verkiezingen. Het zijn allemaal vertegenwoordigers van het kapitalisme. Zelfs indien de belangrijkste oppositiekandidaat, Maithripala Sirisena, het haalt, dan zal het beleid van Mahinda gewoon verdergezet worden.

“De onderlinge inwisselbaarheid van de twee belangrijkste kapitalistische partijen werd opnieuw bevestigd door de vele overstappen voor deze verkiezingen. Maithripala is zelf net als algemeen-secretaris en minister van de regeringspartij SLFP opgestapt om met de UNP naar de verkiezingen te trekken. De algemeen-secretaris van de UNP, Tissa Anthanayaka, heeft de omgekeerde beweging gemaakt. Het bevestigt dat er weinig verschil is tussen de twee kapitalistische partijen. Een keuze hiertussen is geen echte keuze voor de bevolking.

“Er is geen ernstig alternatief voor de kiezers. Dat is waarom ik opkom. Ik ben kandidaat los van de centrale oppositiekandidaat om een kans te geven aan de bevolking om zich uit te spreken tegen het huidige regime en op te komen voor een ander economisch en politiek systeem.”

Welke eisen breng je naar voor?

“De eisen beperken tot de afschaffing van het uitvoerende presidentschap zal niet volstaan. De grondwet wordt constant aangepast om de kapitalistische klasse en de heersende elite van dienst te zijn. Tamils, moslims en andere minderheden worden buitenspel gezet. Dat is een belangrijk obstakel voor de Singalese arbeiders en alle andere armen in het land die opkomen voor betere levensvoorwaarden, een degelijk minimumloon, …

“In ons programma komen we op voor het annuleren van de huidige grondwet en de vorming van een democratische revolutionaire grondwetgevende vergadering samengesteld uit verkozen vertegenwoordigers van alle delen van de samenleving. Dit moet een democratisch orgaan zijn waar wordt beslist over welke grondwet we willen en welk economisch plan we willen doorvoeren.

“We eisen de onmiddellijke stopzetting van de privatisering van het onderwijs. Er zijn meer publieke middelen nodig voor onderwijs. En ook gezondheidszorg moet gratis blijven.

“Er waren stakingen van het personeel van de publieke sector die opkwamen voor degelijke lonen. De stijgende inflatie gaat niet gepaard met loonsverhogingen in de publieke of de private sector. In de ‘vrijhandelszones’ moeten textielarbeiders aan slavenlonen werken. Er wordt heel veel geld aan defensie uitgegeven. Dat geld en de enorme middelen voor de president en zijn omgeving moeten we integendeel investeren in lonen en diensten.

“De Tamilsprekende bevolking heeft de afgelopen decennia enorm geleden. Ik en mijn partij verdedigen al jarenlang de rechten van de Tamilsprekende bevolking en hun recht op zelfbeschikking, waaronder het recht op afscheiding indien ze dat willen, met garanties voor de rechten van alle minderheden.

“De rechten van moslims, waaronder hun religieuze rechten, worden bedreigd door aanvallen van Boeddhistische extremisten zoals die van Bodu Bala Sena. Wij voeren daar campagne tegen en werden hiervoor aangevallen, ook fysiek. Dit geweld moet onmiddellijk stoppen.

“Dat zijn enkele van de eisen die we naar voor brengen. Onze economische eisen zijn niet abstract. We leggen uit dat ze direct kunnen doorgevoerd worden als we de sleutelsectoren van de economie onder democratische arbeiderscontrole nationaliseren en een geplande economie invoeren. Dat is enkel mogelijk op basis van een massale deelname aan politiek en de regering.

“We leggen ook uit dat de strijd voor deze eisen verbonden is met de strijd om een einde te maken aan het casinokapitalisme door een socialistische omvorming van de samenleving te realiseren waarbij de behoeften van de meerderheid van de bevolking centraal staan in plaats van die van een handvol parasieten zoals vandaag het geval is.”

USP had discussies met andere linkse krachten om een gezamenlijke kandidatuur te steunen. Waarom is dat niet gelukt?

“Het zou uitstekend geweest zijn indien sommige linkse krachten rond een gezamenlijke kandidatuur hadden samengewerkt. We hadden discussies met andere groepen. Maar er was geen akkoord, vooral rond bepaalde aspecten van het programma waarmee we opkomen.

“Er was geen akkoord mogelijk rond de nationale rechten van de Tamils. De Frontline Socialist Party verwerpt de eis van het recht op zelfbeschikking voor de Tamils en ook de eis dat het leger zich moet terugtrekken uit het noorden en het oosten van het land.

“De USP was niet van plan om alleen op te komen, we hoopten op een akkoord voor een gezamenlijke kandidaat en hadden discussies hierover met FSP en anderen. We komen nu op om een alternatief te bieden op de rotte kapitalistische partijen en hun beleid, we willen bouwen aan een oppositie die echte verandering kan bekomen. Dit betekent dat we met een duidelijk links en socialistisch programma naar voor komen en van de gelegenheid gebruik maken om aan te geven dat dit de enige manier is om een einde te maken aan alle vormen van discriminatie en uitbuiting.

“Met de huidige situatie in het land, met stelselmatige aanvallen tegen de rechten van arbeiders, de rechten van Tamils, moslims en andere minderheden, moeten linkse organisaties zich verenigen om een strijdbaar programma naar voor te brengen.

“We komen op voor de creatie van een massale partij van de arbeiders, arme boeren en vissers en jongeren om hun belangen te verdedigen tegenover de kapitalisten en hun partijen en instellingen. We komen daar enthousiast voor op en namen deel aan verschillende gesprekken met partijen zoals de Frontline Socialist Party.

“Jammer genoeg was er geen akkoord rond de eisen mogelijk en volgde er een afzonderlijke bijeenkomst van de FSP met andere organisaties waarop USP niet uitgenodigd was. We hadden toch nog verdere discussies, maar besloten uiteindelijk om afzonderlijk op te komen. Dit betekent niet dat we het programma van FSP volledig verwerpen. Er zijn een aantal eisen, zoals tegen de privatisering van het onderwijs, waarrond we kunnen samenwerken.”

Kan je wat meer vertellen over de linkerzijde in Sri Lanka?

“De afgelopen decennia heeft de arbeidersklasse in het land heel wat bittere ervaringen opgedaan met het verraad van verschillende leiders van de ‘traditionele linkerzijde.’ Toen we in 2005 aan de verkiezingen deelnamen, waarschuwden we voor het Singalese nationalisme. Op dat ogenblik kwamen de zogenaamde marxisten van de JVP voor het Singalese nationalisme op als onderdeel van de alliantie rond Rajapaksa. Wat overblijft van de LSSP [historische socialistische partij] en de CP [Communistische Partij] zaten samen met voormalige principiële linkse leiders zoals Vasudeva Nanayakara en anderen in hetzelfde nationalistische kamp. Zij bleven zwijgen tijdens het grootste bloedbad uit onze geschiedenis. Dat komt bovenop het historische verraad van de Lanka Sama Samaya Party (LSSP), ooit een massale trotskistische kracht, die in de jaren 1960 tot regeringen met burgerlijke partijen toetrad.

“Jammer genoeg wordt dit proces nu overgedaan door Wikramabahu Karunaratne die destijds tegen dit verraad was. In deze verkiezingen laat hij zijn socialistische principes achterwege en geeft hij openlijk steun aan de kapitalistische UNP.

“De FSP is afgesplitst van de JVP, maar in heel wat elementen van het programma en het beleid van deze partij is niet volledig gebroken met de JVP. Wij denken dat het onder de huidige voorwaarden een verschrikkelijke fout zou zijn om toegevingen te doen op vlak van programma waardoor de arbeiders en onderdrukte massa’s geen eigen stem hebben. We zijn een kleine partij met heel weinig middelen, maar we hebben ons programma en onze principes. We willen de arbeiders, boeren, jongeren en alle onderdrukten tonen dat het mogelijk is om vastberaden in te gaan tegen de kapitalisten en voor onze rechten op te komen.

“USP heeft steeds een principieel standpunt ingenomen rond de nationale kwestie. We hebben op elk ogenblik de rechten van onderdrukte nationale minderheden verdedigd tegen repressie en discriminatie. We hebben steeds het recht op zelfbeschikking, met inbegrip van het recht op afscheiding indien gewenst, verdedigd. We willen dat deze standpunten ook in deze campagne aan bod komen en we willen dat de socialistische principes niet verdwijnen.”

Sommigen zullen zeggen dat je door apart op te komen enkele tienduizenden stemmen kunt weghalen van de oppositiekandidaat. Maar je zal de verkiezingen niet winnen. Zal dit de stemmen tegen Rajapaksa niet verdelen? Als Rajapaksa niet eerst verdwijnt, is het niet mogelijk om nog maar te strijden voor een links programma?

“Het klopt dat het voor de mensen problematisch zou zijn indien Mahinda de verkiezingen wint. Maar we kunnen niet met de stemmen van de mensen spelen. Veel arbeiders, jongeren en activisten in Sri Lanka denken zoals ons. Ze zijn volkomen tegen het huidige regime gekant. Tegelijk hebben ze geen vertrouwen in de belangrijkste oppositiekrachten. Die zullen immers meer van hetzelfde bieden met meer van het huidige kapitalisme ten koste van de werkenden en armen.

“Deze bewuste laag wil niet gokken met hun stem door voor de oppositie te stemmen en zich dit vervolgens te beklagen. Er wordt gezocht naar een echte oplossing voor de vele problemen in het land. Wij vertegenwoordigen hen. Mogelijk gaat het nog om een erg beperkt aantal – enkele duizenden – maar dit zijn de mensen die nadenken over wat ze willen, niet enkel over waar ze bang van zijn en wat ze weg willen. We mogen hen niet in de steek laten.

“Los van mijn campagne ben ik goed gepositioneerd om te wijzen op de vele activiteiten van USP tegen het regime van Mahinda. Ik was de eerste die publiekelijk sprak tegen het gevaar van het nationalistische geweld in 2005 toen ik in de presidentsverkiezingen als derde eindigde. Onze campagne heeft steeds de oppositie tegen het ondemocratische regime versterkt.

“En laat me hiernaast nog een belangrijke vraag stellen. Voor wie kunnen de Tamils en moslims stemmen? Verdedigt de belangrijkste oppositiekandidaat de belangen en verwachtingen van de Tamils? Zijn er kandidaten die het de eisen voor nationale rechten voor de Tamils verdedigen? Een deel van de Tamils denkt dat het recht op zelfbeschikking de uitweg uit de dagelijkse horror is. Zij moeten een stem hebben in deze verkiezingen. We mogen hen niet laten vallen om een tijdelijke vooruitgang voor de zogenaamde oppositie te bewerkstelligen. Zelfs onder deze moeilijke omstandigheden verdedigen wij de rechten van de Tamils en we blijven ervoor strijden, los van de uitkomst van de presidentsverkiezingen.

“De steun die we in de verkiezingen krijgen, beperkt zich niet tot stemmen. De verkiezingen vormen een kans om de basis te leggen voor een massale oppositie in de toekomst, voor een kracht die afdwingt wat moet afgedwongen worden, een samenleving zonder enige vorm van onderdrukking, waaronder ook nationale onderdrukking.”

We bewonderen de moedige en vastberaden positie van USP rond de nationale rechten van de Tamils en de rechten van de moslims in het land. Maar de Tamil-leiders hebben de bevolking traditioneel overtuigd om de UNP te steunen. Moslimleiders hebben hun steun gebruikt om voordelen te bekomen van gelijk wie wint. Dat zagen we ook in de berggebieden. Je kan dan wel opkomen voor een programma dat hun rechten verdedigt, maar zullen ze ook voor jou stemmen?

“Het klopt dat de Tamil en moslim leiders traditioneel de twee kapitalistische partijen hebben gesteund, zelfs indien die niet de belangen van de Tamils en moslims verdedigen. Tamils hebben al veel ‘regimeveranderingen’ gezien sinds de onafhankelijkheid van Sri Lanka. Er kwam echter nooit verandering voor hen. Hun rechten bleven onderdrukt worden. Het huidige regime is medeplichtig aan aanvallen op moslims, maar toch zijn er sommige moslimleiders die zich achter Mahinda scharen. Maar mensen beginnen deze hypocrisie te doorzien. We zullen ons best doen om deze boodschap naar buiten te brengen.

“In de laatste provinciale verkiezingen hebben Tamils een sterke politieke boodschap gebracht. Ik hoop dat dit opnieuw zal gebeuren. Maar nog belangrijker is dat ik hoop dat ze begrijpen welk soort strijd nodig is om het regime en de opeenvolgende kapitalistische regeringen echt te verslaan en nationale rechten af te dwingen. We moeten massaal samenkomen om een betere toekomst voor te bereiden.

“Niet iedereen ziet hoe we deze strijd kunnen voeren. Maar we hebben er vertrouwen in dat de steun onder Tamils voor massale actie toeneemt en dat de bevolking stappen vooruit zal zetten, los van wat de Tamil politici zeggen. De oppositie gaat ervan uit dat de Tamils voor hen zullen stemmen. Op deze basis doet de oppositie niet eens de moeite om nog maar de minste toegevingen aan de Tamils op te nemen. Er wordt integendeel aan communautair opbod met de heersende partij gedaan. Het Singalese nationalisme is dominant in hun verkiezingscampagne die vooral in het zuiden wordt gevoerd.

“Onze campagne waarbij we samen met de Tamil bevolking en alle werkenden en armen voor het recht op zelfbeschikking opkomen, zal ook het zelfvertrouwen van de Tamils versterken. We willen verder mobiliseren, niet alleen tijdens de verkiezingscampagne maar ook na de presidentsverkiezingen. We denken immers niet dat het probleem voor de Tamils alleen via verkiezingen zal opgelost raken. We zijn dan ook niet alleen bezig met het aantal stemmen dat we kunnen halen, maar vooral met de impact van onze campagne onder de bevolking. Tamils hebben verschrikkelijke bloedbaden ondergaan. Wij willen het vertrouwen om te strijden terug opbouwen. We vragen steun om dat te kunnen doen.”

Kan je nog kort zeggen waarom mensen op jou moeten stemmen?

“De samenleving in Sri Lanka gaat door een diepe crisis. We mogen niet telkens opnieuw dezelfde fouten maken. Als mensen zich willen uitspreken tegen het regime en het met ons eens zijn dat we het regime moeten vervangen door vertegenwoordigers van onderuit in plaats van door vertegenwoordigers van de grote bedrijven en het kapitaal, dan moeten ze voor mij stemmen. Elke stem zal tellen in de opbouw van fundamentele verandering, socialistische verandering en niet gewoon verandering waarbij de ene onderdrukker wordt vervangen door een andere.”

Video (vanaf 1:38 in het Engels):

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie

Reacties zijn gesloten.