Berlusconi maar moeizaam van de troon gestoten

Nooit voorheen kende Italië zo’n nipte verkiezingsresultaten. Twee grote coalities gingen elkaar tijdens de verkiezingscampagne agressief te lijf in een campagne die vooral in de media werd uitgevochten en waarin het zoeken was naar concrete politieke programma’s. De verkiezingscampagne heeft nogmaals de afwezigheid van een consequent alternatief voor arbeiders en jongeren aangetoond.

Christel Dicembre

De coalitie van ”centrum-rechts” groepeerde de ultraliberalen van Forza Italia (de partij van Berlusconi) en UDC, naast de separatisten van Lega Nord, het extreem rechtse Alleanza Nazionale en de neofascisten van Alternativa Sociale. Deze coalitie concentreerde haar campagne op de persoonlijkheid van Berlusconi. Tevens werd gewaarschuwd voor de dreiging van een Italië dat geleid wordt door ”communisten en aanhangers van Mao, Stalin en Pol Pot”… De centrum-linkse coalitie heette Unione en werd geleid door Prodi. Deze coalitie omvatte sociaal-democraten, christen-democraten, ex-communisten, groenen en de Rifondazione Comunista. Het enige bindmiddel voor deze bonte coalitie was een afkeer voor Berlusconi, de “Cavaliere”, de rijkste man van het land die tot over zijn oren in corruptie- en fraudezaken betrokken is.

De opkomst bij de verkiezingen was erg hoog: 83,6% van de Italianen ging stemmen. In 2001 was dat 81,4%. Dit kwam voornamelijk omwille van twee redenen. Enerzijds waren er de vele publiciteitscampagnes van Berlusconi, gericht op de onbeslisten en mensen die traditioneel niet stemmen. Het feit dat Berlusconi een quasi monopolie heeft op de Italiaanse media, zal zeker bijgedragen hebben tot zijn machtsmisbruik.

Anderzijds is er een hoog politiek bewustzijn in Italië. Meer dan ooit wilden de arbeiders en zeker de jongeren hun stem laten horen om de regeringsleider te onttronen en de wil tot verandering na jarenlange aanvallen duidelijk te maken. Na enkele spannende uren werd de overwinning van Unione aangekondigd. Die “overwinning” is slechts beperkt: pas na het tellen van de Italiaanse kiezers in het buitenland (die voor het eerst mochten stemmen) behaalde Unione dankzij de nieuwe electorale wetgeving van Berlusconi een nipte meerderheid in zowel kamer als senaat (342 zetels tegenover 281 voor Berlusconi in de kamer en 158 tegenover 156 zetels in de senaat)..

Vanwaar deze zwakke prestatie van links?

De afgelopen jaren zagen we in Italië een sterke opleving van strijd. Op 5 jaar tijd waren er 6 algemene stakingen en miljoenen jongeren en arbeiders betoogden tegen de aanvallen op de arbeidscondities, de pensioenen, de migratiewetgeving of de oorlog in Irak.

Maar geen enkele linkse kracht was in staat om het ongenoegen te kanaliseren en een politiek verlengstuk aan te bieden. Zelfs Rifondazione Comunista zag voor zichzelf slechts een rol weggelegd als linkervleugel in de nieuwe centrum-linkse coalitie van Prodi. De partij was nochtans erg actief in de antiglobaliseringsbeweging en de anti-oorlogsbeweging. Maar in de verkiezingscampagne heeft ze zich niet op een anti-kapitalistische basis geprofileerd en heeft ze geen enkel perspectief aangeboden om komaf te maken met privatiseringen en patronale aanvallen.

Veel arbeiders en jongeren hebben hun hoop gevestigd op Rifondazione, maar de partij nam nooit een duidelijk klassenstandpunt in met een socialistisch of communistisch programma dat duidelijk verschillend was van het neoliberalisme van Prodi.

De centrum-linkse overwinning zal wellicht leiden tot enkele illusies. Nochtans kennen de Italianen Prodi nog als de liberaal die het land in de eurozone binnenloodste ten koste van een aanval op de levensstandaard van de gewone Italianen. Veel jongeren en arbeiders zijn er zich van bewust dat Prodi zal proberen om het beste instrument van het patronaat te zijn, bij het doorvoeren van besparingsplannen.

Discussies met de belangrijkste patroonsfederatie Confindustria hebben er al toe geleid dat de basis gelegd is voor patronale lastenverlagingen en een nieuw “sociaal contract” dat loonsverhogingen moet tegengaan en stakingen aan banden leggen.

De coalitie van het “minste kwaad” zal snel geconfronteerd worden met een druk van de basis. Een brede partij met een programma dat echt opkomt voor de belangen van de arbeiders en hen verenigt met jongeren in strijdbewegingen, zal noodzakelijk zijn om definitief te breken met Berlusconi en diens beleid.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie