Eind maart vindt in Karachi, Pakistan, het Wereld Sociaal Forum plaats. Dit jaar is het WSF opgesplitst in drie bijeenkomsten. Eerder waren er al fora in Venezuela en Mali. Het Aziatische luik van discussie over alternatieven op de kapitalistische globalisering is van enorm belang. De Aziatische regio staat immers vrij centraal in iedere strategische discussie van het kapitalisme. Geert Cool van LSP neemt deel aan het WSF en schrijft over de politieke situatie in het land.
Geert Cool
Imperialisme wil controle over de regio
Het VS-imperialisme probeert haar controle in de regio te versterken en haar invloed uit te breiden. Nadat het duidelijk werd dat de militaire interventies in Irak en Afghanistan niet de gewenste resultaten opleverden, worden ook andere methoden gebruikt. Zo doet de VS er alles aan om India bevriend te houden en wordt tevens het Pakistaanse regime al jarenlang omgekocht met Amerikaanse steun in ruil voor politieke en militaire steun van Pakistan voor de oorlog tegen de Taliban in Afghanistan.
Recent trok VS-president Bush nog naar India en Pakistan om de banden aan te halen. In India sloot hij een akkoord over nucleaire samenwerking. Terwijl Iran en Noord-Korea als schurkenstaten worden beschouwd omwille van hun nucleaire activiteiten, stelt dit probleem zich niet voor India en Pakistan. In het geval van India is de VS zelfs bereid om samen te werken aan een gezamenlijk nucleair programma.
Dat komt uiteraard niet voort uit een bezorgdheid van de VS om de Indische belangen. Integendeel. De VS wil ten alle prijze vermijden dat India op eigen houtje, eventueel zelfs met Chinese instemming, banden aanknoopt met Iran of zelfs Syrië inzake energiebevoorrading. Onderhandelingen over een pijpleiding vanuit Iran over Pakistan naar India, zorgden voor opschudding in de VS. De VS wil dergelijke akkoorden absoluut vermijden en is daartoe bereid om samen met India de nucleaire energie in het land te bevorderen.
Met dat akkoord wil de VS een dubbele slag slaan: geen akkoord met Iran en een beperkte invloed van China in de regio. De VS wil goede banden met India omdat dit land mogelijk een tegengewicht kan bieden aan de Chinese regionale grootmacht. India had traditioneel goede banden met Rusland, terwijl het concurrerende Pakistan steeds goede banden had met China. Nu probeert de VS om beide aartsrivalen te vriend te houden. Dat impliceert ook een zachtere opstelling van zowel India als Pakistan inzake het onderlinge conflict rond Kasjmir.
Kasjmir is nog steeds een betwist gebied. Dit land werd opgedeeld onder India en Pakistan (naast een deel dat door China wordt bezet) en was het voorwerp van verschillende conflicten rond de grens. Enkele jaren geleden werd nog gevreesd voor een mogelijke oorlog tussen beide kernmachten. Bovendien heeft het conflict rond Kasjmir ook heel wat interne gevolgen voor de regimes in zowel Pakistan als India. Het Pakistaans regime heeft bijvoorbeeld steeds een zachte opstelling gehad tegenover islamitische strijders die ook activiteiten ontplooiden in Indisch Kasjmir.
Het VS-imperialisme wil zowel India als Pakistan in haar invloedssfeer behouden en heeft daar heel wat voor over. Het Pakistaans regime werd zowat letterlijk omgekocht om steun te verlenen aan de VS. Even vreesde de militaire dictator Musharraf in Pakistan dat zijn land een volgende doelwit zou kunnen zijn op de lijst van schurkenstaten. Musharraf kwam echter al snel na 11 september tot een akkoord met de VS om de “oorlog tegen het terrorisme” te steunen, wat in de hiernavolgende jaren leidde tot een belangrijke financiële inbreng van de VS. Dat geld was noodzakelijk om het bijna bankroete land van een volledige economische ondergang te redden.
Pakistan is belangrijk als bondgenoot voor de VS aangezien het zowel aan Iran als Afghanistan grenst. De Taliban in Afghanistan was destijds niet enkel een bondgenoot van de VS, maar ook van het Pakistaanse regime. De Taliban baseert zich vooral op de etnische Pukhtonen die ook in de Noordwestelijke Grensprovincie van Pakistan een meerderheid van de bevolking vormen. Het Pakistaans regime ging er steeds van uit dat de Taliban een garantie vormde voor een vreedzame relatie tussen beide landen, onder meer omwille van de etnische banden. Bovendien was de Taliban steeds een bondgenoot geweest in de strijd tegen de Russische bezetting van Afghanistan, op een ogenblik dat de Sovjetunie ook vriendschappelijke banden onderhield met India.
Het was met tegenzin dat het Pakistaans regime na de aanslagen op de WTC-torens in New York in 2001 afstand nam van haar steun aan de Taliban. Zeker in de Noordwestelijke Grensprovincie van Pakistan werd die houding bovendien erg kritisch onthaald. In Peshawar, de hoofdstad van de Noordwestelijke Grensprovincie, waren er verschillende gewapende betogingen tegen het VS-imperialisme en als steun aan Osama Bin Laden en de Taliban.
Musharraf ging er echter van uit dat de oppositie vanuit de politieke islam onder controle zou kunnen blijven. Het islamitische MMA controleert de provinciale regering van de Noordwestelijke Grensprovincie, maar staat ook bekend omwille van haar corruptie en haar halfslachtige houding tegenover het bewind van Musharraf. De MMA was op een gegeven ogenblik zelfs bereid om Musharraf in het Pakistaanse parlement te steunen.
De gok van Musharraf om zich tegen de islamistische krachten in naar de VS te richten bleek tot nu toe de beste garantie voor het militaire regime om haar machtspositie te behouden. Een andere positie had ongetwijfeld geleid tot een confrontatie met de VS, waarbij alleszins een financiële steun vanuit de VS was uitgesloten. Net die financiële steun had Musharraf broodnodig.
Op basis van verschillende lokale redenen is het voor de VS mogelijk om zowel in India als Pakistan voet aan de grond te krijgen. Bij een groot deel van de bevolking leiden de banden tussen de lokale regimes en het VS-imperialisme wel tot verzet. Bij het recente bezoek van Bush aan India en Pakistan waren er grote protestbetogingen en acties. Daar kwam de gevoelige toename van anti-imperialistische gevoelens tot uiting. En dat kan op relatief korte termijn een groot probleem worden voor het regime van generaal Musharraf.
