Naar aanleiding van de internationale vrouwendag, vond in het VTM-programma ‘Recht van Antwoord’ een debat plaats over het vrouwbeeld in muziekclips en meer algemeen op de televisie. Anja Deschoemacker van de LSP-vrouwenwerking sprak in het programma om ons standpunt naar voor te brengen. In het debat slaagde Anja erin om het standpunt van heel wat vrouwen naar voor te brengen, terwijl dat anders amper gebeurt in de traditionele media.
Uiteraard werd het tegenover de zogenaamde ‘wijzen’ en de andere sprekers in het debat een dovemansgesprek aangezien deze niet wilden ingaan op de commercialisering van het vrouwbeeld. Dat is op zich niet verwonderlijk. Professor Rik Torfs wou bij de aanvang van het programma zijn loon niet bekendmaken. Moest hij gezegd hebben dat een professor gemakkelijk zo’n 4.000 euro per maand verdient (los van vergoedingen voor media-optredens), dan zou het immers duidelijk zijn in welk soort beschermd milieu hij zich bevindt. Anja richtte zich niet tot figuren uit deze beschermde milieus, maar vormde een spreekbuis voor de meerderheid van de gewone werkende vrouwen en meisjes die geen toegang hebben tot een beschermd milieu.
Anja benadrukte dat LSP niets tegen bloot heeft en zeker niet preuts is. Waar we wel een probleem mee hebben, is dat vrouwen steeds meer als louter lustobject worden naar voor gebracht omdat dit commercieel interessanter is. Met andere woorden, in de drang naar commercie wordt de vrouw gedegradeerd tot een object van louter billen en borsten. Daar hebben we een probleem mee en het leidt ook tot uitwassen. Zo komen steeds meer tienermeisjes in de prostitutie terecht omdat ze het geld nodig hebben om bvb hun studies te betalen. Op dit ogenblik wordt ongeveer 1 vrouw op 5 in haar leven geconfronteerd met verkrachting. We moeten er geen tekening bij maken dat dit aantal nog zal toenemen onder de huidige condities.
Er werd geprobeerd om het debat in ‘Recht van Antwoord’ te laten concentreren op het al dan niet toelaten van bloot op televisie waarbij het de bedoeling was om Anja Deschoemacker in de rol van "boze feministe" te duwen. Dat is mislukt. Het is overigens geen toeval dat VTM in de zoektocht naar danseressen om te spreken, bij geen enkele dansschool vrijwilligers vond om zich uit te spreken om naaktscènes in videoclips te verdedigen. De meesten gaven aan dat ze eerder langs de andere kant in het debat wilden zitten… Anja Deschoemacker concentreerde zich uitstekend op onze houding: één van verzet tegen het feit dat het vrouwbeeld enkel in dienst staat van de commercie. Dat is ongetwijfeld een standpunt dat door heel veel vrouwen wordt gedeeld. Het feit dat enkele ‘babes’ van dienst het daar niet mee eens waren, was niet zo zeer een weerspiegeling van het standpunt van een meerderheid van de vrouwen. Het was eerder een uitdrukking van hun carrièredrang en het feit dat ze daarbij bereid zijn om de commercialisering door dik en dun te verdedigen. Het zal de kijkers ook wel niet ontgaan zijn dat dit geen doorsneevrouwen waren, zoals Anja Deschoemacker.
Anja scoorde toen ze erop wees dat de huidige commercialisering van het vrouwbeeld ook gevolgen heeft in de politiek: tegenwoordig moeten ministers eruit zien als Freya Vandenbossche of Kathleen Vanbrempt. Het feit dat die ministers er uitzien als een ‘babe’ is tegenwoordig veel belangrijker dan wat ze zeggen. Met het huidig neoliberaal beleid is het uiteraard niet verwonderlijk dat de traditionele partijen meer aandacht hebben voor de verpakking dan voor het asociaal beleid waarvoor ze verantwoordelijk zijn… Ook is het duidelijk dat het voorstellen van vrouwen als lustobject op televisie en in reclame enkel bedoeld is om meer te verkopen. Op die argumenten werd geen weerwerk geboden door andere sprekers in het debat.
Stefanie Deberdt van de Actief Linkse Studenten in Leuven stelde onze campagne aan de Leuvense universiteit voor. Daar voeren we campagne tegen seksistische affiches die we overplakken met slogans. Ook op de argumenten van Stefanie kwam weinig weerwerk. Er werd enkel gezegd dat ze een goede politica zou zijn. Uiteraard werd daarmee niets weerlegd van wat ze zei. Integendeel.
Het feit dat onze standpunten sterk naar voor kwamen, onging de "wijzen" niet. Professor Rik Torfs koos ervoor om zich te beperken tot een platvloerse aanval op de LSP. Hij stelde dat bloot enkel zou verboden worden door de paus en de Linkse Socialistische Partij. Blijkbaar was Torfs wat ingedommeld tijdens de discussie en hoorde hij niet hoe Anja stelde dat wij tegen een verbod zijn en geen censuurbeleid willen. Of wou hij doelbewust niet ingaan op het echte debat? Voor ons gaat het niet over bloot op televisie, maar om de aanhoudende druk van schoonheidsidealen die worden opgelegd door het kapitalisme. Vanuit zijn veilige milieu zal Torfs daar uiteraard niet op antwoorden en koos hij voor een demagogische opmerking die naast de kwestie was. Wellicht was het niet zijn bedoeling om te zeggen dat gewone meisjes en vrouwen vandaag enkel verdedigd worden door de Linkse Socialistische Partij, maar hij had er wel een punt. Een andere "wijze" was een advocaat die al evenmin begrepen had waarover het debat ging. Blijkbaar heeft hij vanuit zijn beschermde milieu weinig te maken met vrouwen voor wie geweld in het gezin en verkrachting een realiteit is.
Dat de kwestie van schoonheidsidealen en de commercialisering van het vrouwbeeld geen abstracte discussie is, bleek al evenzeer in de eerste discussie in het programma. Dat ging over de individualisering van verzekeringen, waarbij mensen met overgewicht meer moeten betalen voor hun verzekeringen. Personen met de ideale maten zouden bonussen krijgen en bijgevolg minder betalen. Dat ligt in de lijn van de individualisering van de sociale zekerheid en het afschuiven van iedere verantwoordelijkheid op het individu.
LSP meent dat het huidig systeem en de drang om ons vanalles te verkopen, leidt tot een vertekend vrouwbeeld. De druk om eruit te zien als een mode-icoon wordt steeds groter en leidt tot heel wat sociale problemen. Dat is niet te wijten aan individuele vrouwen, maar is een collectief probleem. Het is immers een gevolg van de manier waarop het huidig systeem is georganiseerd. Met onze deelname aan het debat hadden we uiteraard niet de illusie om de "wijzen" te overtuigen, maar wel wilden we een forum bieden aan de talloze vrouwen die vandaag niet aan bod komen in de media. In de traditie van de Internationale Vrouwendag boden we een forum voor arbeidersvrouwen die te maken krijgen met een aanhoudende druk op de werkvloer en bovendien een maatschappelijke druk van schoonheidsidealen en de individualisering van de sociale zekerheid.
Op de internationale vrouwendag stelt LSP de strijd voor een socialistische samenleving centraal. Wij verzetten ons tegen het kapitalisme dat leidt tot de ondermijning van de arbeidsomstandigheden van vrouwen. Het Generatiepact vormde een aanval op het brugpensioen, wat vooral bij vrouwen erg hard aankomt. Veel vrouwen zijn gedwongen tot deeltijdse arbeid en krijgen te maken met jobonzekerheid. De afbouw van de sociale zekerheid legt bovendien een grotere druk op het gezin, wat veelal betekent dat er een grotere druk komt op vrouwen. En daarenboven moeten vrouwen nog eens voldoen aan het ‘ideaalbeeld’ van de knappe slanke en modebewuste vrouw. Wij zijn het daar niet mee eens en organiseren de strijd tegen het huidig systeem.
Wie meer wil weten over onze standpunten, kan deelnemen aan de vrouwendag die we komende zaterdag in Brussel organiseren. Deze dag van discussie en debat staat open voor iedereen en is een aanrader voor wie iets dieper wil gaan dan een oppervlakkige televisiedebat waarin amper tijd is om uit te spreken. Hier vind je meer informatie over onze vrouwendag. Afspraak: vanaf 14u aan de ULB in Brussel (bus 71 van het Centraal Station, afstappen aan Solbosch).
