Artikel door Baptiste (Nijvel) uit de oktobereditie van ‘De Linkse Socialist’
Een black-out in Pakistan. Straks ook bij ons?De Belgische energiesector gaat door een nieuwe fase van chaos. De komende winter zullen slechts drie van de zeven kernreactoren in het land functioneren, wat een vermindering van meer dan een derde van de productiecapaciteit voor elektriciteit betekent. Het brengt het risico van een ‘black-out’ met zich mee, het gevaar dat de elektriciteitsvoorziening in een deel van het land even wordt uitgeschakeld.
De reden hiervoor? Volgens Electrabel en staatssecretaris voor energie Catherine Fonck (CDH) is het toe te schrijven aan de onvoorzienbare sabotage aan de reactor van Doel 4 in augustus. Hierdoor zal deze reactor meerdere maanden buiten dienst zijn. Maar naast deze sabotage is er ook het tijdelijk stilleggen van de reactor Tihange 1 voor het om de tien jaar geplande onderhoud alsook de tijdelijke uitschakeling van de reactoren Tihange 2 en Doel 3 wegens scheurtjes in de reactoren. De uitschakeling van deze twee laatste reactoren zou wel eens definitief kunnen zijn, recente tests door het centrum voor nucleair onderzoek uit Mol tonen aan dat de reactoren verzwakt zijn door duizenden kleine scheurtjes.
Het gaat kort gezegd meer om misdadig wanbeheer van productiemiddelen op het einde van hun dienst dan om zogenaamd “onvoorziene omstandigheden”. De reactoren Doel 1 en Doel 2 behoren tot de oudste in Europa en zouden in 2015 na 40 jaar dienst sluiten.
Liberalisering = tekorten en prijsstijgingen voor ons, meer winsten voor hen
Het is de liberalisering in 2005 die de energiesector aan de privé overleverde om er winsten te maken ten koste van de belangen van de gemeenschap. Electrabel, de belangrijkste producent en leverancier op de Belgische markt maakte gebruik van zijn dominante positie om hoge prijzen op te leggen en tevens werd het langer openhouden van de kerncentrales bekomen. Ondanks de wet op de kernuitstap uit 2003, werden de vette winsten van Electrabel – waar het bedrijf overigens amper belastingen op betaalt – niet aangewend om te investeren in hernieuwbare energie. Alle hoop wordt gevestigd op kernenergie als beste garantie op gemakkelijke winsten. Dat er risico’s voor de bevolking zijn, is niet van tel. Dit is wat onvermijdelijk het resultaat is van de privatisering van de energiesector.
Een regering die de belangen van de bevolking een beetje zou verdedigen, had in deze situatie geëist dat de enorme winsten van Electrabel de afgelopen jaren zouden gebruikt worden om te investeren in de ontwikkeling van alternatieven. In plaats van dit te doen, denkt de rechtse regering in vorming erover om de levensduur van de reactoren Doel 1 en 2 met tien jaar te verlengen, een maatregel die in 2012 al werd gesuggereerd door de regering van Di Rupo. Deze logica dient enkel de belangen van de multinationals voor wie de winsten op alles voorgaan, ook op de veiligheid van de bevolking. Voor ons betekent dit meer tekorten, prijsstijgingen en chaos.
Voor een publieke energiesector!
Om een chaotische onderbreking van de stroomvoorziening te vermijden, werden verschillende mogelijkheden aangehaald. Er wordt teruggegrepen naar generatoren, strategische reserves, meteorologische schietgebedjes voor een zachte winter, het ‘sensibiliseren’ van de consumenten, … Maar vooral het afschakelplan, niets anders dan een georganiseerde black-out, is een opmerkelijk voorstel. Het is een maatregel waar landen als India of Pakistan regelmatig beroep op doen. Het afschakelplan van Elia deelt het land in prioriteitszones in om zo de afschakeling gefaseerd te doen. Uiteraard leidde het plan al gauw tot reacties, waarbij onder meer werd opgemerkt dat de Waalse en Brusselse gezinnen meer gestraft zouden worden dan de Vlaamse gezinnen.
We mogen ons niet laten vangen aan een strijd voor een gelijke verdeling van de tekorten, laat ons integendeel de tekorten zelf bestrijden. Het gevaar van een black-out was niet onvoorzienbaar, het is het gevolg van de liberalisering en privatisering van de energiesector. LSP verdedigt de volledige nationalisatie van de energiesector, van de productie over de distributie tot de ontwikkeling van nieuwe technologie. Een publieke energiesector moet onder de democratische controle en beheer van de arbeiders en gebruikers geplaatst worden. Dit zou de sector toelaten om de noden van de bevolking, met inbegrip van ecologische noden, centraal te stellen.