Artikel door Rob MacDonald, Socialismo Revolucionario, Barcelona
Op 11 september waren er naar schatting 1,8 miljoen betogers in Barcelona voor de jaarlijkse ‘Diada’-betoging voor Catalaanse onafhankelijkheid. De betoging was minstens 11 kilometer lang. De aanwezigen vormden een massale V langs de twee centrale lanen van de stad. Daarmee wilden ze de roep naar een referendum over onafhankelijkheid kracht bij zetten. De bevolking van Catalonië wil daar zelf over beslissen. Peilingen geven aan dat tot 80% denkt dat er hier een stemming over moet komen.
De mobilisatie bracht een dwarsdoorsnede van de samenleving op de been en er was een zee van rood en geel, de kleuren van Catalonië. De officiële leiders van de betoging probeerden deze strikt te beperken tot nationale eisen, maar veel aanwezigen droegen ook gele t-shirts met een boodschap tegen de besparingen en een duidelijk linkse boodschap. Socialismo Revolucionario kwam tussen met ‘La Brexta’, de Catalaanse versie van onze krant.
Het Catalaanse parlement kondigde een referendum voor 9 november aan. Als dit referendum er effectief komt, zal de regerende rechtse PP het ongetwijfeld blokkeren via legale weg en het Grondwettelijk Hof om het referendum onwettelijk te verklaren. De regering-Rajoy volgt het schotse referendum van nabij en wil vermijden dat er momenteel iets soortgelijk in Catalonië gebeurt. De CIU, de regerende kapitalistische partij in Catalonië, lijkt verdeeld te zijn over deze kwestie. Velen in de leiding hebben het over het uitstellen van het referendum na de uitspraak van de rechtbank. De Catalaanse president Artur Mas heeft het nu over vervroegde Catalaanse verkiezingen. Ze lijken zich allemaal neer te leggen bij het wettelijk kader dat door Spanje wordt opgelegd, wat een voorbereiding is op het aanvaarden van de onwettelijkheid van het referendum.
De ERC, een republikeinse linkse sociaaldemocratische pro-onafhankelijkheidspartij die voorop ligt in de peilingen, roept op tot een onwettelijk referendum. Maar dit lijkt meer een tactiek te zijn van een partij die zich het imago van meest vastberaden strijders voor onafhankelijkheid wil aanmeten en niet zozeer een realistisch strategisch voorstel. De abstracte oproep tot burgerlijke ongehoorzaamheid wordt niet gekoppeld aan een indicatie van hoe dit kan georganiseerd worden. Er wordt alleszins geen beroep gedaan op massale mobilisatie van de arbeidersklasse, bijvoorbeeld in een algemene staking. Alle gevestigde Catalaanse partijen worden geconfronteerd met hoge verwachtingen, maar ze hebben weinig opties om die effectief in te lossen. De leiding van de onafhankelijkheidsbeweging mag niet in handen van deze mensen gelaten worden.
Arbeidersstrijd
Enkel de mobilisatie van de arbeidersklasse in Catalonië kan de Spaanse overheid ertoe dwingen om een referendum te erkennen. De werkende bevolking kan hiervoor enkel vertrouwen op haar eigen krachten en haar eigen methoden van arbeidersstrijd. Een oproep tot een algemene staking in Catalonië tegenover een uitspraak van het Grondwettelijk Hof zou een enorme steun vinden. Een dergelijke beweging zou ook eenheid moeten bekomen met arbeidersstrijd in de rest van Spanje, waar de gevolgen van het besparingsbeleid van de PP zich ook laten voelen. Gezamenlijke strijd tegen de aanvallen op de levensstandaard van de gewone bevolking zou meteen ook de steun vergroten voor de strijd om de Catalanen zelf democratisch te laten beslissen over hun toekomst.
Los van de vraag of het referendum zal plaatsvinden of niet en of dit wettelijk dan wel onwettelijk zal gebeuren, is het belangrijk om te kijken naar welk Catalonië de mensen willen. Een Catalonië onder leiding van CIU en ERC zal niet veel verschillen van een Catalonië onder leiding van de PP of de pro-kapitalistische ‘sociaaldemocraten’ van PSOE. De strijd voor onafhankelijkheid moet verbonden worden met de strijd tegen besparingen, tegen kapitalisme en voor een radicale verbetering van de levensomstandigheden van de Catalanen en de werkende bevolking doorheen Spanje en Europa.
Een onafhankelijk Catalonië in Europa zou geen beter akkoord losweken van de financiële haaien in de EU. Het economische beleid van de CIU is hetzelfde als dat van de PP. De ERC stelt dat een socialer project heeft, maar niets in het partijprogramma wijst erop dat de ERC meer voor de werkende bevolking zou doen dan gelijk welke andere pro-kapitalistische partij.
Doorheen Spanje trekt de arbeidersklasse radicale conclusies over de aard van de kapitalistische crisis. De groei van IU, CUP en Podemos wijst hier op. In Barcelona komt er mogelijk een nieuwe vorm van verenigde linkse campagne onder de naam ‘Guanyem’ (we winnen) rond Ada Colau, leider van de beweging tegen de uithuiszettingen. Dat is een positieve ontwikkeling. We moeten de kans om voor een socialistisch Catalonië aangrijpen en verbinden met de strijd tegen kapitalisme en besparingen doorheen Spanje.
Er is nood aan een programma dat pleit voor de niet-betaling van de schulden, het stopzetten van de besparingen, investeringen in openbare diensten op basis van de behoeften, voor het recht op zelfbeschikking en de nationalisatie van de banken en sleutelsectoren van de economie onder arbeiderscontrole en -beheer.
Met een dergelijk programma kan de werkende bevolking van Catalonië een vrijwillige band aangaan met de arbeiders doorheen Spanje in een socialistische confederatie die ook uitbreiding kan nemen met de arbeiders van landen als Griekenland en Portugal als onderdeel in de strijd voor een alternatief socialistisch Europa voor de massa’s in plaats van een Europa voor de kapitalistische elite. Dit is de beste manier om onafhankelijkheid te bekomen en de verdeeldheid van de werkenden in Europa en Spanje te doorbreken.
- Voor een socialistisch Catalonië en een vrijwillige socialistische confederatie op gelijkwaardige basis van het Iberische schiereiland
- Verenig alle strijdbewegingen – voor een links eenheidsfront met een socialistisch programma
- Voor een socialistisch Europa
