Analyse door Philip Stott, Socialist Party Scotland
De mogelijkheid van een meerderheid die voor Schotse onafhankelijkheid stemt leidt tot paniek en zenuwachtigheid bij het Britse kapitalistische establishment en hun internationale medestanders. Peilingen die aangeven dat het een nek aan nek race wordt, leidden tot een nooit gezien offensief van de grote bedrijven, hun politici en hun media tegen onafhankelijkheid. ‘Project angst’ wordt stilaan omgetoverd tot ‘project horror’. Alles wordt in de ring gegooid in een poging om een meerderheid van de bevolking neen te laten stemmen en een ramp voor het Britse kapitalisme te vermijden.
Het wordt moeilijk voor de Britse premier David Cameron om na een nederlaag in het referendum gewoon aan te blijven. Het verlies aan prestige voor het Britse imperialisme – ooit goed voor een kwart van de wereld – zou rampzalig zijn. Van de VS tot Europa – en zeker in Catalonië – zou een meerderheid die voor onafhankelijkheid stemt een nieuwe periode van instabiliteit inluiden waarbij de kapitalistische elite wereldwijd onder vuur wordt genomen.
Zoals we eerder schreven: “In de aanloop naar het referendum is het bij de neen-campagne alle hens aan dek. (…) Waarschuwingen over de dreiging van een financiële ineenstorting en economische neergang houden ook aan.”
Het was voorspeld en het gebeurde samen met het bezoek van Cameron (die wel niet buiten durfde komen), Miliband en Clegg aan Schotland vorige woensdag. De grote banken – waaronder RBS, Lloyds, Tesco Bank, Clydesdale en Standard Life – kondigden allen aan dat ze hun hoofdkwartier naar Londen zouden verhuizen indien de ja-stem het zou halen.
Asda, John Lewiis en andere supermarkten beweerden dat de “prijzen zouden stijgen” in een onafhankelijk Schotland. De rechtse media, eigendom van welwillende miljardairs, speelden hier graag op in met sensationele koppen. “Miljarden waardenverlies voor Schotse bedrijven” of “Pond gaat neer door angst voor Ja-stem.”
Bob Dudley, verantwoordelijke van oliegigant BP, sprak zich uit tegen onafhankelijkheid. Ook de toplui van Shell deden dit. Dudley was in 2013/14 goed voor een jaarloon van 5,2 miljoen pond. Hij stelde dat dat de vooruitzichten voor de olie in de Noordzee het beste gediend zijn met “het behoud van de integriteit van het Verenigd Koninkrijk”.
Sir Mike Rake, voorzitter van BT, vicevoorzitter va Barclays en voorzitter van de werkgeversfederatie CBI (hoeveel jobs kan één persoon aan?), vertelde aan de Financial Times dat het opbreken van Groot-Brittannië “gemakkelijk 10 jaar voor onzekerheid kan zorgen en dit zal leiden tot een vertraging van de investeringen in zowel Groot-Brittannië als Schotland.”
Een aantal patroons voert de druk op het personeel op. Zo was er het bedrijf McAlpine dat een brief naar alle werknemers stuurde met daarin deze boodschap: “Een stem voor onafhankelijkheid zal ongetwijfeld de toekomstige welvarendheid van dit bedrijf onder druk zetten en dit heeft uiteraard gevolgen voor de werkzekerheid.”
Er is een enorme woede, ook onder journalisten en ander mediapersoneel, over de houding van de BBC die als kritiekloze propagandist van Project Fear optreedt. Zelfs iedere schijn van onpartijdigheid en evenwichtigheid wordt overboord gegooid, het mediabedrijf treedt ondubbelzinnig op in het belang van het Britse kapitalisme. Zowel de krant ‘The Scotsman’ als de Financial Times hebben formeel opgeroepen om Neen te stemmen. Slechts de zondagseditie van The Herald steunt Ja.
Zelfs voormalige ‘linksen’ als George Galloway vervoegen het kamp van Project Terror. Galloway beweerde op de BBC vreemd genoeg dat Groot-Brittannië aan het besparingsbeleid is ontsnapt. Hij leeft blijkbaar niet op dezelfde planeet als de werkende mensen, waaronder die van het district Bradford West waar hij verkozen raakte. Gewone werkende mensen zagen hun lonen en uitkeringen bedreigd onder de Conservatief-Democratische regering en ook Labour wil het besparingsbeleid verderzetten.
De waarschuwingen voor een “economisch Armaggedon”, “kapitaalvlucht”, “bedrijven die wegtrekken”,… hebben in tegenstelling tot de wanhoopskreten van Cameron en Miliband wel een zeker effect. Er is de laatste dagen in de peilingen een tendens waarbij het Ja-kamp aan steun verliest. De chantage, intimidatie en angstcampagne kunnen, indien ze niet beantwoord worden, leiden tot twijfel bij diegenen die erover denken om Ja te stemmen.
Peilingen gaven regelmatig aan dat de meeste mensen denken dat een onafhankelijk Schotland er economisch slechter van af zou zijn. Een peiling van YouGov vorige donderdag gaf aan dat 48% dacht dat Schotland economisch zwakker zou staan, tegenover 37% die dacht dat het land economisch sterker zou worden. Op de vraag of de gepeilden dachten dat ze er zelf beter zouden voorstaan na onafhankelijkheid antwoordde 42% negatief tegenover 21% positief.
Dit is een weerspiegeling van de impact van Project Fear aan de ene kant, maar ook van het gebrek aan vertrouwen in het beleid van de Scottish Nationalist Party (SNP) dat doet wat de grote bedrijven willen, met inbegrip van besparingen en aanvallen op de werkende bevolking.
De SNP-leiding heeft amper iets ingebracht tegen het offensief van de grote bedrijven. Er wordt wanhopig geprobeerd om een confrontatie met de kapitalisten te vermijden. De SNP belooft om met hen samen te werken na onafhankelijkheid en belooft nu al belastingverlagingen voor de grote bedrijven.
Strijd tot het einde voeren
SNP-leiders zoals Alex Salmond en co lijken nog steeds niet te beseffen dat er voor het Britse kapitalisme heel wat op het spel staat. Er wordt een openlijke strijd voor de klassenbelangen van de grote bedrijven gevoerd en daarbij is het establishment bereid om heel ver te gaan om de roep naar onafhankelijkheid een nederlaag toe te brengen.
De enige wijze om Project Fear een nederlaag toe te brengen is door een meerderheid van de werkende bevolking te overtuigen van het feit dat onafhankelijkheid een einde zal maken aan het besparingsbeleid. Dat kan door de sleutelsectoren van de economie uit de handen van de chanterende elite te halen en onder democratisch publiek bezit te plaatsen. Het gaat onder meer om de oliesector en de banken. De winsten van deze sectoren kunnen gebruikt worden voor een massaal publiek investeringsprogramma in betaalbare huisvesting, werk, openbare diensten en een leefbaar loon en inkomen voor iedereen.
Het is de arbeidskracht van de werkende bevolking die alle rijkdom produceert. Door de productiemiddelen in de handen van de werkende bevolking te plaatsen, zou het mogelijk zijn om de economie te plannen om te voldoen aan de behoeften van iedereen in plaats van de winsthonger van een kleine minderheid.
Als er pogingen zijn om bedrijven of kapitaal uit Schotland weg te halen, moet dit beantwoord worden met de nationalisatie ervan onder democratische arbeiderscontrole. Steun aan arbeiders die hun bedrijven bezetten om het leegplunderen ervan door de kapitalisten te stoppen, zou eveneens belangrijk zijn. Een socialistische regering zou de controle op het kapitaal garanderen en een monopolie op buitenlandse handel vestigen om een vlucht van kapitaal en winsten tegen te gaan.
Dergelijke maatregelen zouden uiteraard moeten gekoppeld worden aan een oproep aan de arbeiders van Engeland, Wales en Ierland om gelijkaardige stappen te ondernemen. Het zou de basis leggen voor een vrijwillige en democratisch socialistische confederatie als stap naar een socialistisch Europa.
Dergelijke stappen zijn niet alleen mogelijk, maar ook de enige uitweg uit het rotte en verspillende kapitalisme dat de meerderheid van de bevolking tot besparingen en armoede veroordeelt. De arbeidersklasse heeft nood aan een nieuwe massale partij om samen met strijdbare vakbonden een leidinggevende rol te spelen in het verzet.
Bouwen aan een alternatief
De afkeer tegenover de gevestigde politici is evident in Schotland. Het werd nog meer in de verf gezet tijdens de campagne voor het referendum. Dezelfde YouGov peiling van afgelopen donderdag stelde dat het algemene vertrouwen in David Cameron gezakt was tot -46% en in Miliband tot -45%. De drie Schotse leiders van de drie gevestigde partijen Labour, Tories en LibDems, staan samen op -96%. Zelfs Alex Salmond komt maar aan -20%.
Een nieuwe massale arbeiderspartij met een strijdbaar socialistisch programma en een democratische structuur kan heel snel een massakracht worden. Het zou een antwoord vormen op de leugens, de chantage en de angst die door de grote bedrijven, de media en de grote partijen naar voor worden gebracht. Wat ook het resultaat van het referendum zal zijn, socialisten en syndicalisten moeten dringend discussiëren over de volgende stappen in de opbouw van een arbeiderspartij of alliantie om tegen de besparingspartijen in te gaan.
Het potentieel bleek onder meer uit de meetings ‘Hope over Fear’ met Tommy Sheridan. De Socialist Party Scotland speelt een belangrijke rol in deze meetings die tienduizenden mensen doorheen Schotland op de been brachten. Maar liefst 97% van de Schotten, 4,2 miljoen mensen, hebben zich geregistreerd om te stemmen. Dat zijn er 370.000 meer dan bij de Europese verkiezingen. Ondanks de angstcampagne zal het brede verzet tegen de besparingen en de politieke elite tot uiting komen.
Het toont het potentieel om niet alleen Project Fear en de kapitalistische elite die de Neen-campagne organiseert een nederlaag toe te brengen, maar ook de mogelijkheid om na het referendum te bouwen aan een massale beweging tegen de besparingen en voor socialistische verandering.
