Nieuwsbrief verstuurd naar de ondertekenaars van de oproep voor een nieuwe arbeiderspartij
Traditionele partijen steunen Generatiepact
Onze petitie werd gelanceerd in volle strijd tegen het generatiepact. Ze was het gevolg van talloze discussies in de werkplaatsen, op de piketten en tijdens betogingen. Daaruit bleek een enorme kloof tussen de brede steun onder de bevolking voor de beweging tegen het generatiepact enerzijds, en de unanieme afkeuring ervan door pers en politici anderzijds.
De traditionele “bondgenoten” van het ABVV, SP.a en PS en voor de pers “De Morgen”, behoorden tot de vurigste verdedigers van het generatiepact. De “bevoorrechte partner” van het ACV, de CD&V, vond samen met NV-a en Vlaams Belang, het generatiepact nog niet ver genoeg gaan.
Hoewel de vakbonden 76% van de actieve bevolking vertegenwoordigen, ongeveer 35% van alle kiezers, vonden ze slechts 4 (3%!) van de 150 volksvertegenwoordigers bereid het pact te verwerpen, alle 4 trouwens van het franstalige Ecolo.
Dat SP.a, CD&V en PS op geen enkele manier nog uitdrukking geven aan de behoeften van de arbeiders, zelfs niet op de verwrongen manier van weleer, was al eerder duidelijk. Tot ’95 werkten de voorlopers van LSP als marxistische vleugel binnen de SP. Juist omdat die partij danig naar rechts opschoof en het aantal actieve arbeiders er voortdurend afnam, beslisten we vanaf ’96 onafhankelijk te werken.
LSP weet dat op dit ogenblik de meerderheid van de arbeiders en hun gezinnen wel bereid is de veworvenheden uit het verleden te verdedigen, maar daarom nog niet te vinden is voor een programma als dat van LSP. Ons programma, dat systematisch de nood om te breken met het kapitalistisch winstbejag benadrukt en pleit voor een omvorming van de maatschappij naar een democratisch functionerend socialisme, is voor velen nog een brug te ver.
Vandaar dat we meteen al in ’95 verkondigden dat een nieuwe, brede, politieke formatie, die alle stromingen die zich verzetten tegen de neoliberale afbraak verenigt, noodzakelijk was. Wij zien dat niet als een hinderpaal voor de uitbouw van LSP, maar juist als een noodzakelijke voorwaarde omdat arbeiders doorgaans uit concrete ervaringen evolueren naar meer doortastende opvattingen.
Kloof tussen SP.a/PS en ABVV/FGTB en tussen CD&V en ACV/CSC
Hoe juist een idee of slogan ook is, het wordt pas een kracht in de maatschappij als het gedragen wordt door een brede groep. Dat was, weliswaar op een nog aftastende manier, wat we vaststelden in de strijd tegen het generatiepact. Zelden was de kloof dieper tussen SP.a/PS en de basis van het ABVV en tussen CD&V en de basis van ACV.
Het kwam tot uiting in de bokkensprongen van de ACV-top, de acties van ABVV-militanten aan het SP.a-congres te Hasselt en aan de meeting van SP.a-Antwerpen om het generatiepact toe te lichten, en op de concentratie van het FGTB te Luik, toen enkele militanten de lokalen van MR en van PS onder handen namen.
Er waren uiteraard ook pogingen om het niet tot een breuk te laten komen, om SP.a en PS voor de zoveelste keer naar links te duwen o.m. door SP.a-Rood, klein in aantal, maar met een omgekeerd evenredige persaandacht. Het mocht echter niet baten: niet één SP.a-, PS- en/of CD&V-volksvertegenwoordiger liet een dissidente stem horen.
De dominante trend bij heel wat actievoerders was echter geenszins gericht op de illusie van het verlinksen van SP.a, PS en/of CD&V, maar integendeel op het breken ermee en de noodzaak aan een nieuwe formatie. Behalve de petitie van LSP, waren er de talloze vergaderingen van delegees met oud-SP.a-parlementslid Jef Sleeckx, die het manifest van SP.a-Rood wel had getekend, maar voorts overal verkondigde dat arbeiders hem aanporden om met iets nieuws te beginnen.
Dat kwam niet zomaar uit de lucht vallen, maar weerspiegelde een reële stroming aan de basis die onder meer tot uiting kwam in een motie van de ABVV-delegatie bij Agfa Gevaert waarin de vakbondstop werd opgeroepen haar vertegenwoordiging in het SP.a bureau op te geven. In het Luikse woedt al maanden een discussie in de metaalsector om te breken met de PS en zo kunnen talloze voorbeelden gegeven worden.
Wapenbestand na Generatiepact
Met het stilvallen van de strijd tegen het Generatiepact, is de discussie over de nood om te breken met SP.a/PS en/of CD&V wat naar de achtergrond verschoven. Dat zal wellicht zo blijven tot in het najaar. Waarom? De strijd rond het Generatiepact is geëindigd in een wapenbestand. De arbeiders hebben een verzacht generatiepact moeten slikken, maar zijn zich bewust van hun kracht en hebben de vakbondstop voldoende laten voelen dat “controle over de basis” maar een relatief gegeven is.
Het patronaat en de regering zijn ermee weggekomen, maar slechts met een versie light en bovendien hebben ze moeten vaststellen dat de vakbondsleidingen hun basis wel willen, maar niet steeds kunnen in het gareel laten lopen. Het resultaat daarvan is dat zowel de regering als de oppositie en de meer ernstige patroonsorganisaties hun geplande aanslag op de lonen willen spreiden, liefst tot na de gemeenteraadsverkiezingen.
De algemene aanval op de lonen via een competitiviteitspact volgt dan wellicht tijdens de onderhandelingen over het Interprofessioneel Akkoord in het najaar. Unizo is de enige patroonsorganisatie die dat nog niet door heeft, het is dan ook die van de middenstanders. Kortom: veralgemeende strijd staat pas voor het najaar op de agenda, wat niet uitsluit dat er op bedrijfsvlak of sectorieel al eerder strijd losbarst.
Brede linkse formatie
Het verlangen naar een van de burgerij onafhankelijke brede linkse formatie is zeker niet weg en zal in de komende bewegingen ongetwijfeld met steeds toenemende kracht blijven heropflakkeren. Twee factoren kunnen van dat verlangen een maatschappelijke kracht maken: het ontstaan van nieuwe bewegingen van de arbeiders, zoals die rond het generatiepact, die de totale afwezigheid van een politieke uitdrukking voor de arbeiders centraal stelt. We verwachten dat in het najaar, na de gemeenteraadsverkiezingen. En het feit dat personen met de nodige autoriteit een concreet initiatief nemen. De enigen met enige autoriteit die zich in die zin uitspreken zijn oud-SP.a-parlementair Jef Sleeckx en oud-ABVV-voorzitter Georges Debunne. LSP heeft belangrijke meningsverschillen met elk van hen, maar erkent dat zij onder bredere lagen van arbeiders gezien worden als eerlijk, beginselvast en oncorrumpeerbaar.
Jef Sleeckx
Het is om die reden dat LSP Jef Sleeckx heeft uitgenodigd voor een discussie met ons uitvoerend bestuur. Daaruit bleek dat hij onze analyse in grote lijnen deelt. Ook hij wil naar een nieuwe politieke formatie, hoofdzakelijk gebaseerd op de arbeiders, met een nationale structuur en dus niet gecommunautariseerd, niet racistisch, open voor ACV en ABVV-militanten, met een ruime graad van interne democratie zodat de basis beslist en in een eerste stadium gebaseerd op consensus zodat we het vertrouwen van de diverse stromingen kunnen winnen. Net als LSP wil hij de autonomie van de diverse stromingen binnen zo’n nieuwe formatie respecteren, maar benadrukt hij, en wij zijn het ermee eens, dat zo’n formatie niet gedomineerd mag worden door klein links.
Onze meningsverschillen situeren zich op het vlak van het programma en vooral hoe belangrijk dat is in de opbouw. Hij vertelde ons dat hijzelf, Georges Debunne en Lode Van Outrive, een soort initiatiefcomité hebben opgericht. Dat ze dit willen verbreden met ABVV- en ACV-militanten en een vertegenwoordiger voor elk van de klein linkse formaties. Behalve LSP heeft ook SAP haar interesse laten blijken, de PvdA zegt niet “ja” of niet “neen”.
Kansen voor een nieuwe formatie
Sleeckx, Debunne en Van Outrive streven naar een concreet initiatief in september dit jaar. Dat zou de nieuwe formatie in staat moeten stellen deel te nemen aan de federale verkiezingen van het voorjaar 2007. Hoewel bredere linkse lijsten naar de gemeenteraadsverkiezingen her en der kunnen ontstaan, wensen noch de groep van Sleeckx, noch LSP het nieuwe initiatief te lanceren in de gemeenteraadsverkiezingen.
Wat ons betreft, denken we dat het dan te vroeg is, dat we de nieuwe formatie eerst op dreef moeten brengen en dat in zo’n vroeg stadium een confrontatie tussen klein links over de lijstvorming voor de gemeenteraadsverkiezingen het initiatief in haar geheel kan schipbreuk doen leiden. Voor de gemeenteraadsverkiezingen gaat LSP ervan uit dat we eigen lijsten zullen indienen.
We denken dat er een reële kans van slagen bestaat voor een nieuwe formatie vanaf september. Ter voorbereiding organiseert de groep rond Sleeckx een reeks open vergaderingen, SAP organiseert een debat met Sleeckx op 3 februari en LSP heeft als hoofddebat op Socialisme 2006, waar we 300 deelnemers verwachten, een debat met o.m. Jef Sleeckx, een ABVV-delegee uit de Antwerpse chemie, iemand van WASG-Duitsland, iemand van het FGTB en iemand voor LSP. Tot aan Socialisme 2006 (ons nationaal vormingsweekend op 22 en 23 april) wil LSP vooral de nadruk leggen op het versterken van haar eigen kracht om daarna haar lidmaatschap voor te bereiden op het werken in en met een bredere formatie. Vanaf september dan zal de campagne voor de concrete opbouw van die nieuwe formatie hopelijk in volle kracht gevoerd kunnen worden.
