door Wouter W (Gent)
Gedaan met de salamitactiek en de kaasschaafmethode van besparen. Met de nieuwe Vlaamse regering gaat het van oude keukentermen naar een ware hakbijl door onder meer te kappen in de sociale sector.
De Vlaamse regering met N-VA, Open VLD en CD&V heeft trots een zware besparingsronde aangekondigd. Ze wil op vijf jaar meer dan 8 miljard euro besparen om telkens een begroting in evenwicht te realiseren. De keuze tussen besparen bij de rijken of bezittende klasse in de samenleving, of besparen bij mensen die afhangen van een job om hun leven uit te bouwen, was snel gemaakt. Domeinen zoals Welzijn en Gezondheid of de sociaal-culturele sector worden ondanks hun impact op de leefbaarheid van dit maatschappelijk systeem niet ontzien.
Door de stijgende werkloosheid komen meer mensen in een precaire situatie terecht. Veel organisaties en diensten in de sociale sector krijgen meer vragen zonder meer middelen. Voor steeds meer mensen wordt nu ook kinderen hebben of oud worden allesbehalve evident! Tal van diensten worden genoemd in afslanking van personeel: Kind en Gezin, VDAB, CLB, … Ook de sociaal-culturele sector die slechts 0,2 % van de begroting uitmaakt, zal nog eens harde klappen krijgen en werknemers moeten ontslaan.
Alsof dit nog niet genoeg is, wordt ook bespaard op het verenigingsleven, daar moet men het elk jaar met ruim 200 miljoen euro minder doen. (besparing: 1 miljard euro) Het is één van de voorbeelden hoe men de sociale structuren die nog rechtstaan, wenst te breken. Jeugdverenigingen leren jongeren samenleven en verbinden. De weg naar een samenleving met individuen die enkel nog concurrenten van elkaar zijn, wordt verder geplaveid.
Besparingen in de sociale sector zijn echter niet nieuw. Er werd reeds in de subsidiëring gesnoeid, zoals in de sociaal-culturele sector. Daarenboven kregen heel wat organisaties, bijvoorbeeld via schaalvergroting zoals bij de CAW, reeds meer opdrachten zonder bijkomende middelen. Door de laatste staatshervorming werden nog meer domeinen geregionaliseerd, waarbij middelen worden herzien en arbeidscondities mee in de neerwaartse spiraal komen. Ook de golf van privatisering en commercialisering bracht een verdere uitholling van dienst- en hulpverlening teweeg, denk maar aan de wantoestanden in de RVT.
Deze nieuwe, hevige besparingen onder de welgekozen noemer ‘Bourgeois I’ kunnen niet meer zonder reactie blijven. Een belangrijke stap om verzet volop mogelijk te maken, zou een breuk tussen de vakbonden en traditionele partijen zijn. Met CD&V in de regering, dient het ACV duidelijk kleur te bekennen. ABVV dient volop het verzet te organiseren, maar kan daarbij niet rekenen op het politieke relais dat al jarenlang de ‘oude’ methode van besparen hoog in het vaandel draagt. Een front van verzet tegen de besparingen kan niet met besparingspartijen!
Het is belangrijk dat jongeren, werknemers en hulpvragers elkaar vinden in een gezamenlijk verzet over sectoren heen. Ewald Pironet noemt in Knack (13 augustus) de Vlaamse besparingen peanuts vergeleken met wat federaal nog zal volgen. Dus ook verbinding tussen deze niveaus (waar zich nog een deel van de sociale sector bevindt) kan niet ontbreken.
Er is voldoende rijkdom voorhanden, alleen stroomt die nu grotendeels naar winst in privéhanden. Terug controle nemen over de sociale sector via volwaardige publieke diensten met de middelen die nu in winst opgaan is een belangrijke stap. Dit betekent ook democratische controle over de sleutelsectoren van de economie. Uiteindelijk willen we met uitgebouwde publieke diensten over sectoren heen voorkomen dat de sociale sector slechts nog een afbrokkelende correctie op het falende kapitalisme blijft.
Verontrustende cijfers
De Morgen bracht op 9 augustus 2014 als eerste een meer concreet beeld van de harde besparingen in de sociale sector. Enkele voorbeelden:
- De bijdrage voor de jaarlijkse zorgverzekering wordt 40 euro in plaats van 25 euro en wordt geïndexeerd. (besparing: 370 miljoen euro)
- De tarieven voor kinderopvang worden duurder voor de laagste inkomens: de minimumbijdrage wordt 5 euro in plaats van 1,56 euro per dag. De kinderkorting (bij meerdere kinderen die opvang nodig hebben) van 3,14 euro per dag wordt afgeschaft voor de gezinnen waar het andere kind niet meer in de opvang zit. (besparing: 133 miljoen euro)
- De kinderbijslag wordt in 2015 en 2016 niet geïndexeerd. (besparing: 175 miljoen euro)
- Het budget voor gezinshulp zou niet meer verder kunnen groeien.
- In de zorgcentra voor ouderen worden de subsidies voor animatie afgebouwd waardoor de prijs per oudere tot 60 euro per maand of 720 euro per jaar kan stijgen. (besparing: 110 miljoen euro)
