Bolivië: een echte nachtmerrie voor Bush?

Met bijna 54% van de stemmen werd Evo Morales op 18 december verkozen tot nieuwe president van Bolivië. Morales is een leider van de cocaboeren en woordvoerder van de Beweging naar het Socialisme (MAS). Deze overwinning heeft een dubbele betekenis. Enerzijds is het een nieuwe electorale nederlaag voor de aanhangers van het neoliberaal beleid dat gedurende de jaren 1990 op heel het continent werd gevoerd onder druk van het IMF en de VS.

Jean Peltier

Dat beleid heeft ervoor gezorgd dat een kleine minderheid van rijken nog rijker werd. Tegelijk kende de meerderheid van de bevolking een toename van miserie en onzekerheid.

Meer nog dan elders, heeft dit in Bolivië geleid tot een enorme woede onder de bevolking en grote mobilisaties die de vorige 2 presidenten hebben verjaagd.

Een tweede belangrijk gegeven bij de verkiezing van Morales is het feit dat er voor het eerst in de geschiedenis van het land een president van indianenafkomst verkozen werd. 85% van de bevolking in het arme Latijns-Amerikaanse land is van origine indiaans.

Deze bevolkingsgroep leeft in grote armoede en werd steeds gemarginaliseerd door de machthebbers van de blanke minderheid en de overblijfselen van het kolonialisme. De afgelopen jaren is de indiaanse meerderheid haar rechten gaan opeisen en komt ze in verzet tegen iedere discriminatie.

Het aan de macht komen van Morales werd gevreesd door Washington. Morales stelde zichzelf voor als “een nachtmerrie voor de VS”. Amerikaanse kranten gingen heel wat verder en stelden hem voor als de “Osama Bin Laden van de Andes”. De Amerikaanse regering ziet Morales als een “narcoterrorist”.

Morales verkreeg een brede steun onder de bevolking met zijn belofte van de nationalisatie van de gasreserves. Die werden enkele jaren geleden geprivatiseerd en opgekocht door grote buitenlandse multinationals. Morales beloofde tevens de legalisatie van de cocateelt (coca wordt gebruikt voor populaire voedingsproducten en medische toepassingen, niet enkel voor de aanmaak van cocaïne). Verder legde Morales nadruk op de nood aan democratisering van het land.

Tijdens de verkiezingscampagne waren de uitspraken van Morales minder concreet. Dit gaf aan dat hij bereid is om een compromis te zoeken met de multinationals en de lokale kapitalisten.

Zal Morales een nieuwe Chavez worden? Er zijn in ieder geval een aantal gemeenschappelijke elementen bij de leiders van Bolivië en Venezuela. Maar de nationale situaties in beide landen zijn erg verschillend.

Chavez kan gebruik maken van de enorme olie-inkomsten om een duur sociaal beleid te voeren (met alfabetiseringscampagnes, verbeteringen aan de gezondheidszorg, bouw van sociale woningen,…) zonder op een directe manier te moeten ingaan tegen de belangen en de eigendom van de kapitalisten.

Bolivië beschikt niet over dergelijke grondstoffen, tenzij wordt overgegaan tot een snelle nationalisatie van de gasreserves en de gasindustrie. Dat zou een open oorlog uitlokken met de multinationals en hun lokale bondgenoten.

Een ander verschil met Venezuela is de sterkte van de georganiseerde en militante vakbondsbeweging in Bolivië. De leiding van de vakbeweging heeft al druk gezet op Morales opdat hij zijn verkiezingsbeloftes zou houden.

Een mijnwerker die werd geïnterviewd door het Britse magazine “Observer” vatte de militante houding samen: “Op 18 december verslaan we de verraders die onze natuurlijke rijkdommen hebben verkocht en die hebben gelogen tegen de bevolking. Morales is iemand van ons en we hebben vertrouwen in hem, maar het is in zijn belang om zijn beloften niet te vergeten.”

De nieuwe president staat voor de keuze tussen een radicalisatie naar links, of een capitulatie tegenover de multinationals en de VS. Bij die laatste keuze riskeert hij een uitbarsting van woede onder de arbeiders en boeren. Daarbij zou Morales hetzelfde lot ondergaan als zijn voorgangers.

Delen:
Printen:
Voorpagina van De Linkse Socialist