Artikel door Matt Dobson, Socialist Party Scotland. Lees ook dit eerder gepubliceerd artikel: Referendum over Schotse onafhankelijkheid. Een socialistisch standpunt
In de aanloop naar het onafhankelijkheidsreferendum in Schotland op 18 september is het het debat aan het verhitten. Alleszins is al duidelijk dat het referendum niet het einde van het proces zal zijn.
De laatste peiling, waarin de onbesliste stemmen niet meegerekend worden, houdt het op 57% die ‘Neen’ zal stemmen (en dus tegen Schotse onafhankelijkheid) tegenover 43% die ‘Ja’ zou stemmen. Dit wijst op een zekere stagnatie van de voorstemmers, in de lente was er nog een stijging van het ja-kamp tot een eind boven de 40%.
Het is echter te vroeg om te stellen dat de Neen-campagne de overwinning binnen heeft. Het Britse politieke establishment is nog niet van de zorgen af. Er zijn nog veel onbesliste kiezers. Er is ook een element van onvoorspelbaarheid als de opkomst bij het referendum hoger ligt dan bij recente verkiezingen. Er zijn meer dan een miljoen extra kiezers, waaronder 16 en 17-jarigen.
De komende weken zullen beslissend zijn. Het ‘project angst’, de campagne van de grote bedrijven en het Britse establishment, zal dan op volle toeren draaien. In een rapport van 30 juli vervoegde de bankengroep RBS de verzekeringsgroep Standard Life in de aankondiging dat het bij een overwinning van het ja-kamp overweegt om uit Schotland weg te trekken. Eerder werd ook aangekondigd dat de contracten van de Britse marine niet langer naar de scheepswerven van de Clyde zouden gaan.
Beide officiële campagnes maakten gebruik van de Commonwealth Games in Glasgow om hun standpunten naar voor te brengen. Maar de peilingen geven aan dat dit weinig impact had. Terwijl gewone werkenden genoten van de topsport, slaagden de gevestigde partijen er niet in om de woede tegen hun besparingsbeleid en tegen de ongelijkheid aan de kant te schuiven. Personeel van de transportsector en de publieke sector in de stad voerden acties rond voor de uitbetaling van overloon voor de overuren die ze moesten kloppen om de spelen in de stad te houden.
Op 5 augustus was er een televisiedebat tussen de Schotse premier Alec Salmond (SNP) en Alistair Darling, de voormalige kanselier van New Labour en woordvoerder van de campagne Better Together. Beide officiële campagnes verdelen pamfletten onder alle gezinnen van Schotland met daarin de “belangrijkste redenen” om ja dan wel neen te stemmen.
Geen van beide officiële campagnes biedt een alternatief op de aanhoudende besparingen en het dalende inkomen. Ze vertegenwoordigen evenmin de belangen van de werkende bevolking. Veel ja-stemmen zijn nochtans een uitdrukking van de roep om verandering. Er zijn terechte twijfels over de vraag of een onafhankelijk kapitalistische Schotland een verbetering zou zijn voor de meerderheid van de bevolking. Peilingen geven aan dat een meerderheid van de Schotten denkt dat het land er economisch slechter zou voorstaan indien het onafhankelijk wordt.
Het feit dat de Scottish National Party een beleid gericht op de grote bedrijven voert, met beloften van belastingverlagingen voor de grootste bedrijven na onafhankelijkheid, en tevens al aangetoond heeft dat het een besparingsbeleid doorvoert, is een belangrijk obstakel voor een meerderheid van Ja-stemmen.
Stop de besparingen
Socialist Party Scotland roept op om ja te stemmen en heeft tegelijk een programma opdat de onafhankelijkheid zou gebruikt worden om een einde te maken aan de besparingen, het geld zou zoeken bij de rijken en de grote bedrijven en voor het publiek bezit onder democratische controle van de sleutelsectoren van de economie. Er is een brede steun voor het publiek bezit van gas, elektriciteit, transport, olie en het idee van een nieuwe partij die opkomt voor de werkenden en jongeren.
Dit bleek uit de grote publieke meetings doorheen Schotland als onderdeel van de tournee ‘Hope over Fear – Case for an Independent Socialist Scotland’ die we samen met Tommy Sheridan en anderen organiseerden. Er zijn bovendien nog grote meetings gepland in alle grote steden in de laatste weken voor het referendum.
