Zoals elk jaar vond ook in de winter van 2005 een bijeenkomst plaats van het bestuur, het International Executive Committee (Internationaal Uitvoerend Comité) van het Committee for a Workers International (CWI). LSP/MAS is de Belgische afdeling van deze internationale organisatie. Op deze jaarlijkse bijeenkomst kwamen zo’n zestig vertegenwoordigers vanuit alle continenten een week lang bijeen om zich te buigen over diverse economische en politieke thema’s. Het is vanzelfsprekend slechts mogelijk om hier in dit verslag beknopt op in te gaan. Waar mogelijk zullen aangenomen documenten en verslagen via onze internationale en nationale websites gepubliceerd worden.
Verslag door Ron Blom, Nederlands afgevaardigde in het IEC
Een internationale organisatie voor socialisten
Elk jaar vind er een bijeenkomst plaats van het bestuur, het International Executive Committee (Internationaal Uitvoerend Comité) van het Committee for a Workers’ International. Elke 4 jaar is er een wereldcongres met afgevaardigden van over de hele wereld. LSP/MAS is de Belgische afdeling (of sectie) van deze internationale organisatie van revolutionaire socialisten. Er zijn CWI-leden verkozen in het parlement (Ierland), gemeenteraden (Nederland – voor de SP, in Engeland, Duitsland, Zweden, Ierland, Australië…), en zijn verkozen als linkse en strijdbare vakbondsbestuurders (Nigeria, Engeland, Schotland, Noord-Ierland, België, Australië…). Altijd zijn het overtuigde socialisten (en dus geen sociaal-democraten), zijn ze geworteld in hun buurten, bedrijven en scholen, en nemen ze geen hoger salaris voor zichzelf dan dat van een geschoolde arbeider.
Wereldsituatie
Belangrijk onderwerp was de situatie van de wereldeconomie, de daaruit voortkomende interimperialistische spanningen, en Europa en de actuele klassenstrijd. Het document “Thesis, World Economy, USA, China, Europe and Iraq” bevatte veel stof voor discussie en een groot aantal afgevaardigden en gasten maakte gretig gebruik van de mogelijkheid om hun eigen ervaringen, nationale situaties en inschattingen naar voren te brengen. Hieronder volgt een greep uit de vele onderwerpen.
De stijgende olieprijzen zorgen voor een verscherping van de conflicten tussen de verschillende wereldmachten, maar ook regionale grootmachten laten zich niet onbetuigd. De Verenigde Staten kennen een voorzichtige economische groei, maar deze is gebaseerd op een geweldige schuld. De groei is gebaseerd op kredietverlening. Het gemiddelde Amerikaanse gezin heeft een schuld van 7000 dollars. Met andere woorden de Amerikaanse werkende klasse kan zonder kredietverlening de zelf geproduceerde artikelen niet kopen.
De opkomende industriële grootmacht China staat samen met een aantal andere Aziatische landen garant voor deze schuld. Bovendien is het ook het land waar steeds meer industriële producten vandaan komen. Via de wereldmarkt komen ze terecht bij de EU, Japan en natuurlijk ook de VS. Maar ondanks de geweldige economische groeicijfers van China blijft het in vele opzichten nog een junior-partner als het gaat om de competitie met de economische grootmachten Japan, EU en de VS. Grote problemen zullen natuurlijk opdoemen als door het barsten van de zeepbeleconomie van bijvoorbeeld de VS de geproduceerde artikelen niet meer geëxporteerd kunnen worden. De eigen interne markt in China is (nog) te klein en dat geldt ook voor de consumptieartikelen. De lage lonen van de Chinese arbeiders en arbeidsters zouden de wegvallende vraag dan niet op kunnen vangen.
Door de oorlog in Irak is de olieprijs sterk gestegen. De behoefte aan deze brandstof voor bijvoorbeeld de Chinese economie neemt toe. We zien dan ook over de hele wereld het ontstaan van nieuwe allianties of het nieuw leven inblazen bij oude bondgenootschappen. China en Rusland werken op het moment beter samen dan ze ooit onder het stalinisme deden. China opereert in olieproducerende landen als Angola, Tsjaad, Algerije en Soedan. De VS proberen voet aan de grond te krijgen in een aantal voormalige Sovjetrepublieken (bijvoorbeeld Kirgizië) Verder spelen ze een rol in de diverse zogeheten oranjerevoluties in landen als Oekraïne. Opvallende nieuwe ontwikkeling is natuurlijk de gebleken kwetsbaarheid van het Amerikaanse imperialisme. Denk aan Katrina en de onwinbare oorlog in Irak. Ook een land als China is kwetsbaar: milieuvervuiling, boeren staan onder druk als gevolg van de toenemende vrijhandel, de sociale zekerheid en werkzekerheid wordt afgebroken en er vinden vaker en grotere oproeren en stakingen plaats. Op het moment worden door middel van de website www.chinaworker.org de eerste contacten gelegd met activisten van de arbeidersbeweging. Deze zijn veelbelovend en leveren een enorme hoeveelheid informatie op.
Europa en de Europese Unie bleven vanzelfsprekend ook niet ongenoemd. Aan bod kwamen de ongeregeldheden in de Franse voorsteden, de campagnes rond de referenda met betrekking tot de EU-Grondwet, het Europese offensief van de bazen voor een verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, Italië de “zieke man van Europa”, de arbeidsmigratie en het fort Europa, en de toenemende bevoegdheden van politie en veiligheidsdiensten onder het mom van oorlog tegen het terrorisme. Hoopvol zijn de ontwikkelingen richting meer vakbondstrijd in Europa.
Nigeria
De vertegenwoordigers van de Democratic Socialist Movement uit Nigeria, overigens een van onze grootste afdelingen (800 leden), deden verslag van de situatie in hun land. Niet zelden worden de voorlieden van onze organisatie in de pers genoemd als vertegenwoordigers van de arbeidersbeweging die strijdt tegen flexibilisering en prijsverhogingen. Opvallend genoeg moeten de Nigerianen nu ook meer betalen voor hun brandstof, waarmee ze voedsel bereiden. Dit terwijl er genoeg olie in de bodem zit. Daarnaast wordt het land geteisterd door corruptie, etnische conflicten en staatsrepressie. Net zoals Offensief in Nederland in de SP werkt zijn de leden van de DSM actief in de National Consiousness Party. Op het laatste DSM congres kwam de noodzaak van een verder werken in de NCP aan bod. Het besluit viel om onder de vlag van de NCP te blijven werken, vooral ook omdat dat op electoraal gebied de enige overgebleven optie is. Op dat laatste congres bleek dat vooral een nieuwe laag van partijactivisten zich niet alleen op de binnenlandse situatie richt maar zich ook meer en meer oriënteert op de internationale ontwikkelingen. Vanuit Nigeria worden contacten gelegd met activisten in Benin en vele andere Afrikaanse landen. Vanzelfsprekend speelt onze zusterorganisaties in Zuid-Afrika hier ook een belangrijke rol in. Interessant in dit verband is de organisatie van het Wereld Sociaal Forum in januari van het volgend jaar in Mali. Een andere hoopvolle ontwikkeling is de aanwezigheid van vrouwen in de sectie. Naast werken in bond en bedrijf zal ook het buurtwerk een hogere prioriteit krijgen.
Azië
Naast dat China een prominente plaats innam tijdens de eerste sessie, kwamen ook andere Aziatische landen uitgebreid aan bod. In Landen als Pakistan, India en Sri Lanka hebben we zusterorganisaties en we kregen dan ook informatie uit eerste hand. Het verwijt dat het CAI een Europese internationale organisatie is, wordt gelogenstraft door de aanwezigheid van zusterorganisaties in vele andere landen. In een opkomende regionale grootmacht als India is het niet gemakkelijk voor een kleine revolutionair-socialistische organisatie om op te boksen tegen twee massa “communistische” partijen die in de deelstaten waar ze in de regering zitten niet veel anders doen dan het neo-liberale beleid “verkopen” aan de achterban. In Sri Lanka en Pakistan spelen onze organisaties een uitmuntende rol als het gaat om het aan de kaak stellen van corruptie bij de verdeling van de hulp na de Tsunami en de aardbeving. In Pakistan kan een goed socialistisch alternatief de opkomst van moslimfundamentalisme dwarsbomen. Onze Sri Lankaanse United Socialist Party speelt een uitmuntende rol door op te komen voor de diverse nationale minderheden (Tamils, moslims) op het eiland. Bij de laatste verkiezingen eindigde de USP als derde.
In de bijdragen gingen diverse deelnemers in op de oprichting vanuit de vakbeweging van een nieuwe arbeiderspartij in Zuid-Korea, de politieke discussie in de Indonesische linkse partij (PRD) over wel of niet steun verlenen aan bourgeoispartijen, de militarisering van de Pakistaanse maatschappij, de Maleisische Socialistische Partij waarmee de CAI warme relaties onderhoudt, het dictatoriale regiem van Nazarbajev in Kazachstan (waar wij ook een groep hebben) en de mate van herstel van het kapitalisme in een land als Vietnam. De vertegenwoordiger van de Australische Socialist Party gaf aan het land sterke industriële concurrentie ondervindt van China. Maar tegelijkertijd groeit de mijnbouw juist vanwege de export naar China.
Nieuwe arbeiderspartijen, ons programma en onze tactieken
Binnen onze Internationale discussiëren we al langer over de zogeheten nieuwe arbeiderspartijen. Het gaat hierbij veel om relatief nieuwe politieke formaties die zich buiten de communistische/stalinistische en sociaal-democratische partijen om ontwikkeld hebben. Te denken valt aan de Scottish Socialist Party, PRC in Italië, de samenwerking tussen Partei des Demokratischen Sozialismus (PDS)/LinksPartei en de Wahlalternative Arbeit und Soziale Gerechtigkeit (WASG) in Duitsland, en de Socialistische Partij in Nederland. Wij houden als Internationale niet een tactiek aan, maar houden steeds rekening met de nationale omstandigheden.
Zo is er in een land als Frankrijk niets mogelijk op dit gebied, zolang de radicaal-linkse LCR en LO geen initiatieven nemen op dit gebied. De LCR schurkt aan tegen de Franse Communistische Partij en de sociaal-democratische SP. LO plaatst zich daarentegen buiten alles en iedereen.
De discussie spitste zich vooral toe op wat de beperkingen zijn van dit soort politieke formaties. Duidelijk is dat er onder de huidige omstandigheden van economische teruggang en kapitalistische crisis weinig ruimte meer is voor een neo-keynesiaanse politiek. Deze nieuwe politieke formaties zijn over het algemeen vrij instabiel en laveren tussen oppositie en regeringsdeelname. Toch zijn het voor marxisten belangrijke partijen, want (grote) delen van de arbeidersklasse hebben zich afgewend van de klassieke sociaal-democratie en communistische partijen.
In Nederland hebben we het voorbeeld van de SP. Op www.offensief.nl geven we regelmatig onze visie op de Nederlandse SP. Bovendien is er nu het voorzichtig samenwerken tussen de SP en de LinksPartei in de grensstreek tussen Nederland en Duitsland.
Uitgebreid stonden we stil bij de ontwikkelingen in Duitsland. Onze kameraden zijn actief in de WASG die samen met de PDS/LinksPartei een goed verkiezingsresultaat neerzette bij de laatste verkiezingen. Meer en meer stemmen gaan op om de PDS/LinksPartei en de WASG (linkse afsplitsing van de SPD, waarbij ook vele vakbondsactivisten betrokken zijn) te laten fuseren.
Onze Duitse kameraden van de Sozialistische Alternatieve Voran (SAV) spelen een belangrijke rol binnen de linkervleugel van de WASG. Binnen de WASG komen ze op voor consequente socialistische politiek en interne democratie. Daarbij stuiten ze op tegenstand van de leiding van de WASG die gesteund wordt door de zusterorganisatie van de Internationale Socialisten. Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat voor de Berlijnse deelstaatssverkiezingen het bestuur van de WASG (inclusief de Duitse IS) staan voor samenwerking met de PDS/LinksPartei. Maar in deze deelstaat voert de PDS samen met de SPD een neoliberaal beleid uit van afbraak van sociale voorzieningen en bezuinigingen. Uit onvrede hierover hebben sommige PDS-leden de overstap gemaakt naar de WASG. Het ziet er dan ook sterk naar uit dat binnen de Berlijnse WASG de linkervleugel sterk genoeg is om een electoraal alternatief tegen het neoliberalisme naar voren te schuiven. In diverse gerenommeerde bladen zoals Der Spiegel worden onze kameraden met naam en toenaam genoemd als woordvoerders van de linkervleugel binnen de WASG die bereid is om consequent socialistische standpunten in te nemen en zich te verzetten tegen neoliberale politiek of die nu door rechts of door "links" gevoerd wordt.
Het winnen van een parlementszetel door George Galloway op de lijst van Respect was natuurlijk indrukwekkend. Het vormde de uitdrukking van een sentiment tegen de Britse betrokkenheid bij de oorlog in Irak. Nadelen vormen het overwegende moslim element in deze partij, waardoor ze zich vervreemdt van allerlei andere groepen in de Britse maatschappij (b.v. hindoes). Bovendien wordt de partij hevig gedomineerd door de Socialist Workers’ Party (zusterorganisatie van de Nederlandse IS) en de persoonlijke stellingnamen van Galloway (tegen abortus, geen gemiddeld werknemersloon voor parlementaire vertegenwoordigers, sterk op de Islam gericht…). Met de interne democratie is het ook binnen deze formatie niet goed gesteld. Voor die vakbonden die inmiddels gebroken hebben met de Labour Party is Respect geen alternatief. Tegen deze achtergrond heeft onze zusterorganisatie in Engeland en Wales, de Socialist Party, het initiatief genomen om samen met vakbondsactivisten een conferentie te organiseren waar verder gesproken zal worden over de mogelijkheden van een nieuwe brede arbeiderspartij.
Latijns Amerika: revolutie en contrarevolutie
De hoogtepunten van de discussie over Zuid-Amerika vormden natuurlijk Venezuela en Brazilië. Onder het bewind van de linkse populist Chavez, gesterkt door de hoge olieopbrengsten, nemen de confrontaties tussen links en rechts in het land toe. Ook internationaal neemt Chavez steeds vaker stelling tegen het Amerikaanse imperialisme. Opvallend is dat in de linkse beweging in Venezuela steeds openlijker gesproken wordt over de noodzaak van het socialisme.
Dat gebeurt ook in de Braziliaanse P-SOL. Met het degenereren van de Arbeiderspartij (PT) van Lula als gevolg van corruptie en neoliberale politiek, zoeken steeds meer linkse activisten naar een politiek alternatief. De P-SOL bestaat naast onze leden van Socialismo Revolutionario uit voormalige opposanten uit de PT. De meeste van de bij de P-SOL aangesloten groepen en stromingen beschouwen zichzelf als revolutionair, maar inmiddels is er binnen deze partij een ideologisch gevecht aan de gang over programma, electorale strategie en partijopbouw.
Naast Venezuela en Brazilië stonden we uitgebreid stil bij de werkzaamheden van onze Chileense organisatie en de discussies en debatten die we voeren met socialistische activisten uit de diverse Latijns-Amerikaanse landen waar we (nog geen) afdeling hebben.
Opbouw CWI
De laatste dag stond traditioneel in het teken van de opbouw van de nationale afdelingen van het Committee for a Workers’ International (CWI). In diverse landen van de wereld bouwen we onder moeilijke omstandigheden organisaties op. In de Verenigde Staten spelen we aan belangrijke rol in de acties tegen de rekrutering door het Amerikaanse leger. In Australië waren we in staat om een gemeenteraadszetel te veroveren. In Zimbabwe hebben we onze eerste contacten dankzij de inspanningen van de Zuid-Afikaanse sectie. In Polen werkt onze groep samen met bepalende vakbondsleiders.
Onze Internationale voert niet alleen discussies over de wereldeconomie en over de klassenstrijd in dit of dat deel van de wereld, we proberen ook concrete politieke en financiële solidariteit te organiseren. In het afgelopen jaar is een bedrag van circa 27.000 euro ingezameld voor de vakbondsrechtencampagne in Pakistan. De activisten achter de vakbondscampagne hebben hun dank uitgesproken voor het tot nu toe opgehaalde geld. Bovendien hebben ze een speciale nieuwjaarskaart gemaakt voor de schenkers. Uit solidariteit met de getroffen bevolking van Sri Lanka is 42.000 euro opgehaald.
Aan het eind van elk IEC doet het Internationale Secretariaat altijd verslag van de werkzaamheden. Het gaat hierbij om wie aan welke landen bezoeken gebracht heeft (bezoeken van de afdelingen of bijvoorbeeld het Wereld Jeugd Festival in Venezuela of het Wereld Sociaal Forum in Brazilië), de financiële situatie van de organisatie, welke boeken en pamfletten zijn uitgebracht en hoe het website bezoek van www.socialistworld.net verloopt (tussen de 2.000 en 3.000 per dag). Over het algemeen leidde dit tot waardering voor het gedane werk. Maar zoals altijd zijn de mogelijkheden groter dan de middelen. Meer geld, meer leden en meer inbreng kunnen de realisering van de doelen vergemakkelijken.
De sfeer tijdens de bijeenkomst kon getypeerd worden als enthousiast en stimulerend. Nieuwe plannen zijn inmiddels gemaakt voor de jaarlijkse zomerschool in België en het nemen van initiatieven in die delen van de wereld waar onze krachten nog zwak ontwikkeld zijn.
