Naar een genetisch gemanipuleerd Europa?

Artikel door Olivier V (Luik) uit de zomereditie van ‘De Linkse Socialist’.

ggoSinds kort laten nieuwe Europese regels genetische manipulatie in de EU toe. De lidstaten krijgen een ‘vrije keuze’ om genetische manipulatie al dan niet toe te laten. Alle lidstaten, met uitzondering van België en Luxemburg die zich onthielden, stemden in met dit compromis. De gevaren voor de gezondheid en de wetenschappelijke bezwaren tegen de toepassing van genetische manipulatie werden genegeerd omdat er nu eenmaal grote economische belangen mee gemoeid zijn.

Op dit ogenblik wordt 53% van de wereldwijde markt van zaden gecontroleerd door drie multinationals, waarvan Monsanto wellicht de bekendste is. De drie zijn goed voor een gezamenlijke nettowinst van 18 miljard dollar per jaar. Deze grote bedrijven van de agro-voedingsindustrie hebben al de meeste kleine bedrijven in de sector opgekocht en zijn uit op een wereldwijd monopolie waarbij ze alle landen hun handel in genetisch gemanipuleerde organismen willen laten goedkeuren.

Terwijl in Europa de deur voor genetische manipulatie open wordt gezet, zijn er ook steeds meer mogelijkheden voor bedrijven om landen door de Wereldhandelsorganisatie te laten veroordelen. Deze logica van ‘alle macht aan de grote bedrijven’ zit overigens ingebakken in het Trans-Atlantisch verdrag dat gericht is op het creëren van een vrijhandelszone tussen de VS en de EU. Het vergroot de greep van een handvol grote aandeelhouders en speculanten op onze voeding. Wat we eten wordt hierdoor afhankelijk van de winsten voor enkele superrijken en niet van wat we graag eten of wat gezond is. De dictatuur van de 1% bepaalt wat op ons bord komt.

De agro-voedingsmultinationals doen er alles aan om traditionele landbouw tegen te gaan. Door zaden te steriliseren vermijden ze dat meerdere oogsten mogelijk zijn op basis van dezelfde zaden. De multinationals verkopen liever telkens nieuwe zaden. Er wordt ook sterk gelobbyd tegen de uitwisseling van gewassen onder boeren, de oogst en teelt op basis van wilde zaden en zelfs… kleinschalige kweek van groenten in de eigen moestuin! Hun droom is eenzijdige landbouw op grote schaal zoals het in Afrika in de jaren 1990 werd toegepast. Toen werd de diversiteit uit de landbouw verdreven om plaats te maken voor massale monocultuur (van katoen, pinda’s,…) gericht op export. Ze willen ook een halt toeroepen aan gezamenlijke aankopen, collectieve moestuinen, onderlinge hulp en collectieve aankopen door landbouwers.

Wat kunnen we hiertegen doen? De groep ETC (Action Group on Erosion, Technology and Concentration) klaagt terecht over de macht van deze bedrijven op de voeding: “Het is een grote leugen als beweerd wordt dat industriële productie met de technologieën van het noorden (genetisch gemanipuleerde zaden en pesticiden) de volledige wereldbevolking van voeding kan voorzien om te overleven.” De groep brengt eisen naar voor zoals het verbieden dat een bedrijf meer dan 10% van de agro-voedingsmarkt controleert en een verbod op de verkoop van zaden waarvan de productiviteit afhankelijk is van agro-chemische producten van hetzelfde bedrijf.

Dat volstaat jammer genoeg niet. Het is zelfs erg naïef om te denken dat de overheden maatregelen zouden nemen om onze voedselketen sterker te reguleren. Ze gooien momenteel net alle regels overboord om de controle aan de multinationals over te dragen. Dezelfde regeringen die de lonen en arbeidsvoorwaarden onder vuur nemen, de volledige publieke sector liberaliseren en privatiseren en die iedere regel die de grote bedrijven belemmert versoepelen of afschaffen, zouden dus moeten instaan voor het reguleren van de agro-business? Zoals andere belangrijke sectoren van de economie (energie, financiën, gezondheid,…) moet de agro-voedingssector uit de handen van de private sector gehaald worden. Er is een democratische controle en beheer door de gemeenschap nodig zodat we zelf beslissen wat er op ons bord komt.

Hiertoe moet een krachtsverhouding op het terrein uitgebouwd worden. De kwestie van onze voeding hangt samen met andere sociale en ecologische thema’s. Enkel door op te komen voor een alternatief op het huidige kapitalistische systeem kunnen we een oplossing bieden op deze doffe ellende.

Delen:
Printen:

Steun ons: plaats uw boodschap in onze mei-editie!

Voorpagina van De Linkse Socialist

Uw boodschap in onze mei-editie