Artikel door Tim (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De gemeenteraad in de Amerikaanse stad Seattle besliste eind mei om toe te geven aan de maandenlange campagne van de beweging 15 Now die een massabeweging op de been bracht rond de eis tot het invoeren van een minimumloon van 15 dollar per uur. Deze overwinning zal inspirerend werken voor soortgelijke eisen in de rest van de Verenigde Staten, maar ook in België kan een dergelijke eis een belangrijk strijdpunt worden.
Ook in België zouden heel wat werknemers erop vooruitgaan bij de invoering van een minimumloon van 15 euro per uur. Zo’n uurloon zou voor een voltijdse werknemer neerkomen op een bruto maandloon van zo’n 2.565 euro, of 1.650 euro netto voor een alleenstaande bediende. In 2012 verdienden maar liefst 40% van de Belgische werknemers minder dan dit bedrag, vooral in sectoren zoals de schoonmaak, verkoop, horeca of de textielindustrie (1). Bij de laagste lonen vinden we vooral jongeren, lager geschoolden en vrouwen. Bijna 70% van de werknemers met de gemiddeld laagste lonen in ons land (minder dan 1.967 euro bruto per maand) zijn vrouwen (2)!
Bovendien voert het patronaat de voorbije jaren systematisch de druk op om de lageloonsector in ons land verder uit te breiden. Op vraag van bedrijven zoals Walibi en Studio 100, het bedrijf dat naast de producent van televisieshows zoals Kabouter Plop, Bumba en Megamindy ook de uitbater van het pretpark Plopsaland is, werd voor de sector van de toeristische attracties in 2003 het nieuwe paritair comité 333 opgericht, met lonen die ver onder het nationaal gemiddelde vallen. Een bediende in onze pretparken wordt nu tewerkgesteld aan een uurloon van slechts 9,34 euro per uur, een schril contrast met de winsten voor de aandeelhouders. Op een omzet van 153 miljoen euro in 2012 boekte Studio 100 een brutowinst van 41 miljoen euro (27%)! In 2010 voerde het personeel van Walibi nog actie tegen deze extreem lage lonen en slechte werkomstandigheden (3).
Ook in de sector van de verkoop en grootwarenhuizen staan de reeds lage lonen verder onder druk. Nadat Carrefour in de periode 2008-2010 er via sluitingen van winkels en franchiseringen reeds in slaagde de lonen van haar werknemers te drukken, is het nu de beurt aan Delhaize om dezelfde tactieken te gebruiken. Ook bij de supermarkt met het leeuwenlogo is het de bedoeling zoveel mogelijk warenhuizen naar paritaire comités af te schuiven waar de lonen lager liggen en de werkomstandigheden slechter zijn.
Een andere tactiek om steeds meer mensen naar de lageloonsector af te laten glijden, is de voortdurende aanval tegen werklozen. Een van de gevolgen van de laatste aanval op deze uitkeringen door de regering-Di Rupo is dat vanaf 1 januari 2015 zo’n 55.000 mensen in ons land die overleven met een zogenaamde ‘wachtuitkering’ van de RVA dit inkomen dreigen te verliezen. Het officiële verhaal van de regering en het patronaat is dat zo’n aanpak de werklozen zal ‘activeren’ en hen zal dwingen naar werk te zoeken. Met zo’n 669.032 ‘officiële’ werklozen voor slechts 90.547 vacatures (4) zal zo’n aanpak er enkel toe leiden dat nog meer werklozen moeten concurreren voor veel te weinig jobs, en nog meer werknemers verplicht zullen worden gelijk welke arbeidsvoorwaarden te aanvaarden. Koren op de molen van die bedrijven die zich specialiseren in extreem lage lonen…
En nog is het niet voldoende: de Nationale Bank adviseerde de regering begin juni om de pensioenen en werkloosheidsuitkeringen verder te laten zakken. Als zulke berichten naar buiten komen, staan neoliberale economen zoals Geert Noels klaar om de journalisten duiding te geven: “We moeten beseffen dat er harde besparingen nodig zullen zijn in onze sociale uitgaven en subsidies: het bord is te groot, en schaadt de solidariteit en de houdbaarheid van ons model” (5).
Burgerlijke economen bevestigen hiermee dat het kapitalisme steeds minder in staat is degelijke lonen, pensioenen en uitkeringen te voorzien voor de meerderheid van de bevolking. Jobs verdwijnen, uitkeringen worden geschrapt. En voor diegenen die nog aan werk geraken, blijven de lonen steeds verder zakken. Wij zijn het eens met Geert Noels dat dit model niet langer houdbaar is!
Laat ons dus een voorbeeld nemen aan de strijd die gevoerd is in Seattle. Laten we ons niet langer neerleggen bij de dictaten van de kapitalistische vrije markt, maar bouwen aan een stevige tegenbeweging die de strijd kan voeren voor voldoende jobs aan degelijke lonen. Als deze eis onverenigbaar blijkt met de recordwinsten en toplonen voor het patronaat, laten we dan ook meteen afrekenen met dit systeem en het vervangen door een democratisch socialisme, waarbij de rijkdommen collectief beheerd worden, en degelijke levens- en werkomstandigheden voor iedereen mogelijk zijn!
Noten
(1) Zie cijfers Statbel:
http://statbel.fgov.be/nl/binaries/SES%202010_Loon%20naar%20werken_NL_tcm325-206807.pdf
(2) Cijfers 2009, zie “De Loonkloof en het Glazen Plafond in België” door Nick Deschacht ea.: http://mosi.vub.ac.be/papers/DeschachtBeartsGuerryMOSI38.pdf
(3) Zie ons artikel: www.socialisme.be/nl/6739/
(4) Cijfers april 2014
(5) Le Soir, 10 juni 2014: « La BNB conseille de baisser les pensions » : http://www.lesoir.be/567300/article/economie/2014-06-10/bnb-conseille-baisser-pensions
