Vorige vrijdag betoogden zowat 100.000 arbeiders in Ierland om te protesteren tegen de ontslagen en de massale uitbuiting van migrante arbeiders bij Irish Ferries en meer algemeen in de Ierse samenleving.
Kevin McLoughlin, Dublin
Er waren meer dan 100.000 deelnemers, met belangrijke betogingen in Cork, Waterford en Limerick telkens met 5.000 tot 15.000 aanwezigen. Er waren ook betogingen in Rosslare, Sligo, Galway, Athlone en Tralee. In Dublin waren er meer dan 60.000 betogers (ruim 40.000 volgens de politie) en de betoging had verschillende uren nodig om door het stadscentrum te trekken.
Dit waren de grootste arbeidersbetogingen in het zuiden van Ierland sinds de massabeweging tegen het nieuwe belastingstelsel eind jaren 1970, begin jaren 1980. De totale omvang van de acties was wellicht zelfs groter dan de massale anti-oorlogsbetoging van 15 februari 2003. De acties van vorige vrijdag zijn een uitdrukking van de algemene woede die al enige tijd aanwezig is in Ierland als reactie op de aanvallen op de rechten en verworvenheden van de arbeiders. Het is een duidelijk signaal dat de arbeidersbeweging in Ierland in een nieuw stadium komt.
De algemene opkomst was erg groot, maar er is een gebrek aan een strijdbare vakbondsleiding om dit in geode banen te leiden. Met een strijdbare leiding, zou de opkomst veel hoger geweest zijn. De sfeer en het zelfvertrouwen van de arbeiders zou veel sterker ontwikkeld zijn, waardoor een volledige algemene staking mogelijk was geweest. Het potentieel voor zo’n escalatie blijft impliciet aanwezig in de actuele situatie.
Acties van scheepspersoneel
Het conflict bij Irish Ferries gaat verder. De volledige vloot ligt stil als gevolg van de acties van het scheepspersoneel en de solidariteitsacties. Die acties kwamen er nadat het management probeerde personeel onaangekondigd te vervangen en nadat er plannen circuleerden om de vloot voortaan onder Cypriotische vlag te laten varen. Hierdoor zouden personeelsleden die lid zijn van de vakbond, vervangen worden door niet-gesyndiceerd personeel en vooral door migranten die zouden werken aan 3,60 euro per uur (wat minder dan een derde is van het huidige loon). Na intensieve onderhandelingen, waarbij de vakbond bereid was tot toegevingen, kwam er geen enkel resultaat. De directie dreigde zelfs met de sluiting van het bedrijf.
Het feit dat de vakbondsfederatie ICTU (Irish Congress of Trade Unions) de protestdag van 9 december moest organiseren, was een uitdrukking van het brede ongenoegen in de samenleving waarbij dit tot uiting komt naar aanleiding van wat gebeurt bij Irish Ferries. ICTU wil druk zetten op de regering om stappen te ondernemen tegen de directie van het bedrijf. Ze vonden het ook nodig om hun teleurstelling uit te spreken omdat de regering en het patronaat hun deel van het "sociaal partnerschap" niet opnemen in de kwestie van ontslagen en het misbruik van migrante arbeiders. Wellicht zal geprobeerd worden om de acties te gebruiken om stoom af te laten bij de basis, waarbij erop gerekend wordt dat dit de onderhandelingspositie van de vakbonden zal versterken. De vakbondsleiding hoopt uiteindelijk tot een akkoord te komen met de regering en het patronaat.
De massale betogingen van vorige vrijdag waren indrukwekkend en een uiting van het potentieel dat aanwezig is. Het zal echter moeilijk zijn om een overwinning te behalen, de houding van de vakbondsleiding is immers een probleem. Ondanks die houding is de steun onder bredere lagen van de bevolking voor de acties erg groot.
Bij de onderhandelingen lijkt het erop dat de directie had voorgesteld om de condities van het leidinggevend scheepspersoneel te behouden. Deze groep vormt de stuwende kracht achter de acties. De belangrijkste kwestie blijft evenwel het feit dat Irish Ferries onder Cypriotische vlag wil varen. Hierdoor zou het personeel gebonden zijn door de Cypriotische wetgeving en arbeidsvoorwaarden. De vakbondsleiding is echter bereid toe te geven indien er een legaal mechanisme wordt gevonden om de Ierse minimulonen op te leggen. Dat zou voor de vakbondsleiding volstaan om de acties te beëindigen.
Vakbondsleiding onderhandelt loonsverlagingen
Het komt er dus op neer dat de vakbondsleiding onderhandelt over loonsverlagingen voor het personeel van Irish Ferries dat net op een enorme steun kan rekenen in haar strijd tegen een aanval op haar lonen. Het minimuloon is geleidelijk aan een maximumloon aan het worden. Bovendien is het duidelijk dat bij een dergelijk akkoord de directie van Irish Ferries ongetwijfeld achterpoortjes zal vinden om lager te gaan dan het minimumloon van 7,65 euro per uur. Dat zal een voorbeeld zijn voor andere patroonbs. Het zal echter misschien niet mogelijk zijn om een legaal mechanisme te vinden om zo’n akkoord mogelijk te maken. In dat geval zal de vakbondsleiding weinig ruimte hebben door de strijdbaarheid onder het personeel en de brede steun onder arbeiders in het algemeen. Een akkoord zou dan wel eens onmogelijk worden.
Van bij het begin van het conflict is de vakbondsleiding verder moeten gaan dan wat ze wou. Dat kwam door het patronaal offensief en door de algemene sfeer in de arbeidersklasse. Ondanks de bereidheid om een slecht akkoord te tekenen, om daarna te pleiten voor een nieuw akkoord van “sociaal partnerschap”, is de vakbondsleiding op haar hoede. Ook haar eigen positie en autoriteit staan op het spel. Door het bredere ongenoegen zou het conflict wel eens kunnen escaleren.
Op de betogingen van 9 december kreeg de Socialist Party heel wat positieve reacties op haar eisen. We kwamen op voor een algemene 24-urenstaking binnen de komende week, waarbij alle arbeiders betrokken worden om Irish Ferries te dwingen al haar plannen te laten vallen. Daarnaast eisen we de nationalisatie van Irish Ferries en het stopzetten van alle andere privatiseringen. Tenslotte eisten we strijdbare en democratische vakbonden. De meeste betogers zagen hun rol in de strijd tegen de plannen van Irish Ferries beperkt tot deelname aan de betoging. Er was heel wat woede, maar dat kwam slechts gedeeltelijk tot uiting. Met een duidelijke leiding vanuit de vakbonden, zou er een immense respons zijn voor een algemene staking. Dat zou een grote economische en politieke impact hebben, op basis waarvan er een overwinning mogelijk is.
In Dublin waren er grote delegaties van transportarbeiders en leraars. Er waren arbeiders uit zowat alle sectoren. In veel gevallen leek het erop dat de betogers kwamen als ‘afgevaardigden’ van hun werkplaats. Hierdoor waren er jammer genoeg veel bedrijven nog open. Het was echter een succesvolle actie en dit ondanks het gebrek aan een oproep tot algemene staking.
De betogingen werden gedomineerd door arbeiders die lid zijn van de vakbonden. Hun arbeids- en loonsvoorwaarden zijn nog vrij goed, maar ze zijn woedend omwille van de condities die Irish Ferries wil opleggen en omwille van het misbruik van migrante arbeiders. Er waren weinig jongeren aanwezig en ook het aantal migrante arbeiders was beperkt. Onder de delegaties van arbeiders van de bussen, waren er wel een aantal Afrikaanse arbeiders prominent aanwezig. Dat geeft aan hoe migrante arbeiders kunnen geïntegreerd worden in de vakbondsstrijd. De meeste betogers waren wel minstens ruim 30 jaar oud.
Sterk klassenbewustzijn
Er was een sterk klassenbewustzijn op de betogingen. Het idee dat arbeiders los van hun afkomst bepaalde rechten hebben en dat migranten moeten werken aan dezelfde lonen en voorwaarden als Ierse arbeiders, was sterk aanwezig. Er was een laag die daarmee akkoord gaat, maar toch ook bezorgd is dat migrante arbeiders tegen lagere lonen de jobs zouden inpikken van Ierse arbeiders.
Er staat veel op het spel bij Irish Ferries en het is niet duidelijk wat nu zal gebeuren. De positie van de arbeiders is versterkt door de enorme protestacties. Maar dat zal niet volstaan. De regering zal proberen zich buiten het conflict te houden. Het zal belangrijk zijn dat vakbondsmilitanten de druk opvoeren en solidariteitsacties opzetten waarmee ze de nood aan een 24-urenstaking naar voor brengen. Op die manier zou de strijdbaarheid onder het personeel van Irish Ferries versterkt worden en zou dit de vakbondsleiding ertoe kunnen dwingen om deze strijd tot een overwinning te leiden.
Er is een bredere impact van deze beweging op de arbeiders en hun gezinnen in het zuiden van Ierland. De betogingen toonden een groeiende klassenpolarisatie en de openheid die er is onder de arbeidersklasse om tot actie over te gaan. Dit zal bepalend zijn voor de komende strijdbewegingen en de draai naar links die de komende maanden en jaren zal worden genomen.
De Socialist Party mobiliseerde en nam deel aan de belangrijkste betogingen. We verdeelden 8.000 pamfletten en verkochten 350 exemplaren van ons blad ‘The Socialist’. We hadden na de betogingen publieke meetings in Cork, Limerick en Dublin. Vandaag is er een nieuwe meeting in Dublin.
