Artikel door Geert Cool, woordvoerder Blokbuster, uit de juni-editie van ‘De Linkse Socialist’
Met bijna 100 zijn ze, de Europese parlementsleden van populistisch rechts tot en met neonazi’s. Het extreemrechtse Front National werd in Frankrijk de grootste partij, het rechtse populistische UKIP in Groot-Brittannië. Met een verkozene van de NPD doet voor het eerst een Duitse neonazi zijn intrede in het Europees Parlement. Hij krijgt daar het gezelschap van drie Griekse neonazi’s van Gouden Dageraad en drie Hongaarse collega’s van Jobbik. De groei van diverse extreemrechtse krachten leidde reeds tot massaal protest, met ook in Brussel een indrukwekkende betoging tegen de komst van Marine Le Pen. Er kwamen 2.500 betogers na een snelle oproep van de JOC die onder meer door ALS werd ondersteund.
Rechtse populisten rukken op
Waar extreemrechts zich 20 jaar geleden voornamelijk beperkte tot neofascistische partijen die vaak jarenlang tegen de stroom in een partijkader hadden opgebouwd en plots sterk konden groeien op basis van een racistische retoriek, is het fenomeen van extreemrechts vandaag veel diverser. Een deel van de leiding van de neofascistische partijen die jarenlang in de parlementen zaten, pasten zich aan dat milieu aan en kenden interne moeilijkheden. Ze kregen bovendien concurrentie van allerhande formaties die bezwaarlijk ‘partijen’ kunnen genoemd worden maar die wel sterke electorale scores konden neerzetten en soms al even snel terug verdwenen.
Het voorbeeld van de Nederlandse PVV van Wilders is op dat vlak veelzeggend. Amper enkele jaren nadat Pim Fortuyn het mooie weer maakte, was het de beurt aan Wilders. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in Nederland kon zijn partij slechts in twee steden lijsten indienen. Een groot deel van zijn provinciale en nationale verkozenen stapten uit de PVV naar aanleiding van de opmerking van Wilders dat hij “minder Marokkanen” wil. Wat overblijft is Wilders en zijn kiezers. Over een partij beschikt Wilders niet, de steun voor Wilders is niet georganiseerd wat het moeilijker maakt om bij achteruitgang overeind te blijven.
Het fenomeen van Fortuyn en Wilders slaat ook in andere landen aan, denk maar aan de Britse UKIP van Nigel Farage die de grootste werd in de Europese verkiezingen in Groot-Brittannië. Die voormalige beurshandelaar doet zich voor als een ‘gewone man’ die ingaat tegen het establishment, waar hij zelf maar al te graag tot behoort. Dat formaties als UKIP tot stand komen, is een uitdrukking van de radicalisering onder lagen van de kleinburgerij, de managers die net niet tot de top behoren of de kleine ondernemers die gebukt gaan onder de moordende concurrentie die er met de crisis niet beter op is geworden. De brede steun die ze bij verkiezingen krijgen, is daarentegen vooral een uitdrukking van een groeiende afkeer tegenover het volledige establishment. Zelfs de meer waanzinnige populisten, denk maar aan Laurent Louis en zijn ‘Debout les Belges’ of zelfs aan de Parti Populaire, slagen er tot op zekere hoogte in om enige steun te vinden.
De radicaliserende kleinburgers roepen het luidste en kunnen bij verkiezingen soms brede lagen meetrekken omdat er onder de werkende bevolking nog niet meteen haalbare initiatieven uit eigen rangen worden gezien.
‘Traditionele’ extreemrechtse formaties niet afgeschreven
Het Front National van Marine Le Pen werd in Frankrijk de grootste partij. De enorme afkeer tegenover zowel de regerende PS als de voorheen regerende UMP legden een boulevard voor het FN open. Bij alle recente verkiezingen kwam het FN op grote schaal terug, met eerder ook een sterke groei in de lokale verkiezingen. De neergang ten tijde van Sarkozy lijkt al lang vergeten. Ook het Oostenrijkse FPÖ kwam de laatste jaren terug nadat het klappen had gekregen door de afsplitsing rond voormalig partijleider Jörg Haider. Het Vlaams Belang hoopt deze voorbeelden te kunnen volgen, maar is in een wel heel erg defensieve positie beland.
Neonazi’s marcheren parlement binnen
Van Gouden Dageraad weten we tot wat het in staat is. Militanten van de partij gingen over tot talloze gewelddaden tot en met moord op de rapper Pavlos Fyssas. Een deel van de partijleiding zit in de cel, maar toch haalde de partij 9% waardoor het drie verkozenen naar Brussel stuurt. Daaronder twee generaals op rust. Het Hongaarse Jobbik staat bekend voor geweld tegen zigeuners. Beide partijen sturen drie verkozenen naar het Europees Parlement.
De Duitse NPD is geen haar beter. Verschillende verantwoordelijken van die partij waren betrokken bij de terreurgroep Nationalsozialistischer Untergrund (NSU) die in de jaren 1990 verschillende moorden pleegde. Bij het oprollen van de NSU werd NPD-afdelingsvoorzitter Rolf Wohlleben opgepakt omdat hij de drie daders hielp bij het onderduiken en hen van geld, wapens en munitie voorzag. Nieuw verkozen Europarlementslid Udo Voigt ontkende enkele jaren geleden nog op de nationale televisie dat er zes miljoen joden waren omgekomen in de concentratiekampen. De verkiezing van Obama in de VS was volgens de NPD het resultaat van “de Amerikaanse alliantie van negers en joden.”
Ook bij ons is er in extreemrechtse kringen sympathie voor deze neonazistische partijen. Eind vorig jaar organiseerde NSV, de officieuze studentenvereniging van het Vlaams Belang, nog een meeting waarop een gekende militant van Jobbik sprak en eerder haalden ze onder aanvoeren van nieuw verkozen Vlaams parlementslid Tom Van Grieken ook Udo Voigt naar Antwerpen voor een meeting. De Leuvense NSV-afdeling aarzelde niet om verwijzingen naar Gouden Dageraad in haar propaganda op te nemen.
Het Vlaams Belang moest afstand houden van deze krachten. Maar nu de beperkte verkiezingsresultaten tot een medialuwte kunnen leiden, is het niet uitgesloten dat de partijleiding de sympathie voor allerhande neonazi’s minder binnenskamers zal houden en de eigen jongeren groen licht zal geven om verder te gaan.
Verzet nodig!
Meteen na de Europese verkiezingen waren er in tal van Franse steden grote protestbetogingen en ook scholierenstakingen. In Brussel was er op 28 mei een indrukwekkende antifascistische betoging tegen de komst van Marine Le Pen. Maar liefst 2.500 soms erg jonge betogers trokken door Brussel om hun afkeer tegenover extreemrechts te tonen. De actie was snel georganiseerd, maar vond een brede steun die alle verwachtingen overtrof.
Dit biedt een basis om de antifascistische strijd te versterken. In die strijd volstaat het niet om onze afkeer tegenover extreemrechts en tegenover racisme te uiten. We moeten antwoorden op de voedingsbodem van extreemrechts, de crisis van het kapitalisme die de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking naar beneden trekt. De besparingsgolf die voorbereid wordt met aanvallen op de werklozen, gepensioneerden en werkenden biedt ruimte voor verdeeldheid en zal het ongenoegen verder doen toenemen. Het zal erop aankomen om het ongenoegen te organiseren en in verzet om te zetten. Waar de arbeidersbeweging al in actie kwam, haalde radicaal-links bij de Europese verkiezingen doorgaans goede scores.
Een offensief programma voor maatschappijverandering is een integraal onderdeel van ons antifascistisch verzet. De kapitalistische crisis leidt tot een polarisatie en vereist offensieve antwoorden. We willen dit ook naar voor brengen in het kader van een oproep om rond 9 november, de herdenking van de pogroms in nazi-Duitsland in 1938 (de zogenaamde Kristalnacht), een Europese actiedag te houden. De acties in Frankrijk en de betoging in Brussel van 28 mei tonen het potentieel voor zo’n actiedag. Bouw hieraan mee met Blokbuster!
